به گزارش کردپرس، پس از گذشت ۱۸ سال از تصویب قانون نفت و گاز اقلیم و ۸ سال از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان، پایه‌ی اصلی اقتصاد مستقل یعنی «نفت اقلیم کردستان» که قرار بود بنیان دولت کردی بر آن استوار شود، روز (۲۵/۹/۲۰۲۵) رسماً سرنوشت دیگری پیدا کرد.

وبسایت تحلیلی- خبری دراومیدیا نوشت: نهادهای رسمی دولت عراق و به دنبال آن نهادهای رسمی دولت اقلیم کردستان اعلام کردند که به توافقی درباره‌ی واگذاری نفت اقلیم به شرکت بازاریابی نفت عراق (سومو) دست یافته‌اند. اما پرسش این است: چه کسی چه چیزی به دست می‌آورد؟

دولت عراق روزانه نزدیک به ۲۳۰ هزار بشکه نفت، معادل ماهانه ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه را از میادین نفتی اقلیم برداشت می‌کند. ارزش این نفت حدود ۵۹۲ میلیارد و ۲۰ میلیون دینار در ماه است. همزمان دولت اقلیم موظف است نیمی از درآمدهای فدرالی غیرنفتی را به دولت عراق واگذار کند.

دولت اقلیم کردستان روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت، معادل یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در ماه برای خود نگه می‌دارد. ارزش این میزان نفت برابر با ۱۲۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دینار در ماه است. علاوه بر آن، دولت اقلیم ماهانه حدود یک هزار میلیارد دینار از دولت عراق به‌عنوان سهم خود دریافت خواهد کرد.

شرکت‌های نفتی اقلیم کردستان برای هر بشکه نفت ۱۶ دلار دریافت می‌کنند. به این ترتیب، از هر بشکه نفت تولیدی حدود ۴۰ لیتر به‌عنوان حق‌السهم مالی به شرکت‌ها تخصیص داده می‌شود.

اطلاعیه‌های رسمی مربوط به توافق

پس از ۸ سال از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان، که نفت اقلیم به‌عنوان پایه‌ی اصلی اقتصاد مستقل بر آن بنا شده بود، امروز (۲۵/۹/۲۰۲۵) دولت عراق و دولت اقلیم کردستان اعلام کردند که به توافقی درباره‌ی واگذاری نفت اقلیم به شرکت سومو رسیده‌اند.

عصر (۲۵/۹/۲۰۲۵) محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در پستی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت:
«طبق این توافق، وزارت نفت فدرال، نفت خام تولیدشده در اقلیم کردستان را تحویل می‌گیرد و از طریق خط لوله عراق–ترکیه صادر می‌کند. این کار موجب توزیع عادلانه‌ی ثروت، یکسان‌سازی نقاط صادرات و تقویت جایگاه عراق در بازار جهانی می‌شود. این توافق تحقق انتظاری است که ۱۸ سال داشتیم؛ یعنی اجرای قانون نفت و گاز اقلیم کردستان مصوب سال ۲۰۰۷.»

همچنین وزارت نفت عراق رسماً اعلام کرد که براساس توافق با اقلیم کردستان، تمامی نفت تولیدی از طریق بندر جیهان ترکیه صادر خواهد شد. این صادرات از ۲۵ مارس ۲۰۲۳ به دلیل حکم دادگاه بین‌المللی پاریس متوقف شده بود، اما هنوز زمان دقیق آغاز مجدد صادرات اعلام نشده است.

وزارت نفت عراق در بیانیه‌ای تأکید کرد که این توافق در چارچوب تعهد دولت فدرال به مدیریت منابع ملی و با بیشترین سطح شفافیت انجام شده است. طبق این توافق، نفت خام تولیدی اقلیم (به‌جز بخشی که برای مصرف داخلی اختصاص می‌یابد) به شرکت سومو تحویل داده خواهد شد تا از طریق خط لوله عراق–ترکیه صادر شود. این روند مطابق با اصول قانونی و احکام دادگاه فدرال و در چارچوب بودجه عمومی عراق انجام خواهد شد.

وزارت نفت عراق افزود: این توافق نتیجه‌ی مذاکرات فشرده و چندماهه بوده است و با هدف تقویت نقش عراق به‌عنوان بازیگری اصلی در بازار جهانی انرژی و حفظ حاکمیت و منافع ملی کشور صورت گرفته است. همچنین مکانیزم‌های فنی و روشنی برای اجرای آن و تضمین شفافیت در درآمدهای نفتی در نظر گرفته شده است. این توافق به دولت کمک می‌کند خدمات عمومی را اجرا کند، پروژه‌های توسعه‌ای را پیش ببرد و پایه‌ای پایدار برای اقتصاد عراق و شهروندان آن فراهم آورد.

در پایان وزارت نفت عراق تأکید کرد که بر اصول حاکمیت ملی و منافع عالی کشور پایبند خواهد بود و این توافق تضمینی برای توزیع عادلانه‌ی ثروت در میان همه‌ی مردم عراق است.

در همین حال، وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان اعلام کرد که طی ۴۸ ساعت آینده صادرات نفت اقلیم آغاز می‌شود. این اقدام پس از توافق سه‌جانبه میان وزارتخانه‌های نفت عراق، منابع طبیعی اقلیم و شرکت‌های تولیدکننده نفت اقلیم انجام خواهد شد.

از سوی دیگر، مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان، اعلام کرد: «توافق امروز میان اقلیم کردستان و شرکت‌های تولیدکننده نفت با وزارت نفت فدرال عراق و شرکت سومو، نتیجه‌ی تلاش‌ها و مذاکرات همه‌جانبه‌ی تیم‌ها و هیئت‌هاست. با این گام، میادین نفتی اقلیم دوباره به بازار جهانی متصل می‌شوند. به همه‌ی طرف‌ها به‌ویژه مردم مقاوم کردستان تبریک می‌گویم که در این روز تاریخی مانع بزرگی را پشت سر گذاشتند. با صادرات نفت اقلیم، بار دیگر بر اجرای تمامی حقوق قانونی اقلیم کردستان تأکید می‌کنیم.»