-
لیلا زانا؛ منادی صلح کُردی
لیلا زانا، زنی که نامش به یکی از نمادهای مقاومت مدنی و مبارزه برای حقوق کردها در ترکیه تبدیل شد. او در سوم مه سال ۱۹۶۱ در ناحیهٔ سیلوانِ دیاربکر به دنیا آمد؛ منطقهای که همواره زیر فشارهای سیاسی و امنیتی قرار داشت و همین فضا از کودکی بر شکلگیری شخصیت و نگاه او اثر گذاشت.
-
حشمتالله لرنژاد صدایی از دل فرهنگ غنی کرمانشاه
حشمتالله لرنژاد صدایی که از دل کرمانشاه برخاست. کسی که با هر نُتش، بخش مهمی از فرهنگ کردی را معنا بخشید و ترکیبی از سنت و بداههخوانی را به جهان موسیقی آورد.
-
الهام احمد، صدای آشتی جوی کُرد از سوریه
الهام احمد، سیاستمدار کرد اهل سوریه، نمادی شد از آرزوهای بلندِ مردمانی که سالها برای حقوق برابر، مشارکت سیاسی و عدالت اجتماعی تلاش کردهاند.
-
صدای گرم عثمان هورامی؛ توستالژی کردستان
عثمان هورامی، با نام اصلی عثمان خالدی (یا عثمان کیمنهای) یکی از چهرههای برجسته موسیقی کردی و نماد آواز هورامی است. او برای نسلهای زیادی صدای آشنا و مأمنی برای روایت احساسات و فرهنگ منطقه هورامان است.
-
صدای ماملی مفسر فرهنگ شفاهی کُرد است
محمد ماملی، یکی از نامهای ماندگار موسیقی کردی، در سال ۱۹۲۵ میلادی، برابر با ۱۳۰۴ خورشیدی، در شهر مهاباد زاده شد. او در محلهای قدیمی به نام «خڕێ» چشم به جهان گشود؛ محلهای که در آن دوران زادگاه بسیاری از خانوادههای اهل موسیقی و شعر بود.
-
صلاحالدین دمیرتاش سیاستمدار کُرد در بند
صلاحالدین دمیرتاش، سیاستمدار، وکیل، نویسنده و فعال حقوق بشر کُردتبار ترکیه، در ۱۰ آوریل ۱۹۷۳ در شهرستان پالو، استان الازیغ به دنیا آمد. او دومین فرزند از هفت فرزند خانوادهای کارگری بود و در یک خانواده زازاییتبار بزرگ شد.
-
روایت زندگی حسن زیرک؛ بلبل کردستان
در هشتم آذرماه سال ۱۳۰۰ هجری شمسی، در محلهٔ قلعهسردار بوکان کودکی متولد شد که بعدها به «بلبل کردستان» شهرت یافت؛ نامش حسن زیرک بود. پدرش، عبدالله زلهبوکانی، زود از دنیا رفت و مادرش، آمنه، برای ادامهی زندگی ناچار شد دوباره ازدواج کند.
-
مام جلال نماد سیاست ورزی مدارا گرایانه کُردی
جلال حسامالدین طالبانی، تنها یک سیاستمدار نبود؛ او شخصیتی چندوجهی، پرورشیافته در بستر سنت، فرهنگ، و مبارزه بود که زندگی شخصیاش به شکلی عمیق با سرنوشت مردم کرد گره خورد.
-
عباس کمندی هنرمندِ همه چیز تمام کردستان
عباس کمندی هنرمندی که صدایش در موسیقی طنین داشت، واژههایش در شعر جان میگرفت، قلمش در نمایشنامه و فیلمنامه حرکت میکرد و نگاهش در نقاشی به تصویر بدل میشد. او از آن دست چهرههایی بود که نمیتوان تنها با یک عنوان معرفیاش کرد؛ چرا که زندگیاش آمیزهای از صدا، رنگ و کلمه بود.
-
نوای نیِ قالەمەرە شوکت موسیقی کُردی را نشان می دهد
گاهی تاریخ موسیقی یک سرزمین را نه در سالنهای باشکوه و محافل رسمی، بلکه در دستهای پینهبسته یک روستازاده میتوان یافت؛ مردی ساده که صدای سازش، روایتگر شادیها و غمهای یک ملت است.
-
علی مردان؛ هنر و صدای کُردی در دنیای موسیقی بود
موسیقی کردی در طول تاریخ پر از صداهایی بوده است که نهتنها برای مردم کُرد، بلکه برای فرهنگ و هنر جهان الهامبخش بودهاند. در میان این صداهای ماندگار، نام ماموستا علی مردان چون ستارهای درخشان میدرخشد؛ هنرمندی که توانست موسیقی کردی را از دل کرکوک به جهان عرب معرفی کند و برای همیشه در حافظه جمعی مردم جای گیرد.
-
شیخ رضا طالبانی راوی دردهای دور کردستان
در تاریخ فرهنگ و ادب کردستان، نامهایی وجود دارند که نه تنها شاعرند، بلکه پژواک دردها، اعتراضها و حقیقتگویی مردمان سرزمین خود به شمار میآیند. یکی از این نامها، شیخ رضا طالبانی است؛ شاعری که در قرن نوزدهم میلادی با زبان تند و بیپرده، چهره جامعه و سیاست زمانهاش را بیرحمانه نقد کرد و با اشعار هجوآمیز و نیشدارش، جایگاهی خاص در تاریخ ادبیات کردی به دست آورد.
-
به یاد فرشا نامی که سال ها لبخند به مردم کردستان هدیه کرد
در تاریخ رسانهای کردستان، نامی میدرخشد که سالهاست با لبخند، طنز و صداقت در یاد مردم مانده است؛ «فرشا». سید علیاشرف حسینپناهی، مجری و طنزپردازی که با حضور پرانرژی خود در رادیو و تلویزیون استانی کردستان که سالها گرمی محافل خانوادگی در کردستان بود، توانست جایگاه ویژهای در فرهنگ عامهی مردم بیابد.
-
بهاء الدین ادب، مهندسی که دغدغه اش توسعه متوازن کردستان بود
بهاء الدین ادب، در ۳۰ مرداد ۱۳۲۴، در محله آقازمان سنندج به دنیا آمد. بعدها نام او با «سازندگی» و «مردمداری» گره خورد.
-
جلال ملکشاه شاعر سکوتها، شکستها، امیدهای خاموش و عشقهای بیسرانجام
در دنیای شعر و ادبیات کردی، نام جلال ملکشاه همچون ستارهای درخشان میدرخشد؛ شاعری که با کلامی سوزناک و احساسی، فرهنگ و هویت مردم کُرد را به زیبایی در اشعارش بازتاب داده است. او نه تنها به عنوان یک شاعر نوگرا شناخته میشود، بلکه نویسندهای پرکار بود.
-
سیمین چایچی، روحی زنانه در کالبد هنر و اجتماع کردستان
سیمین چایچی، بانوی شاعر، نویسنده، نمایشنامهنویس، فعال اجتماعی و مادری روشننگر است که زندگیاش آمیختهایست از هنر، دغدغه، عشق و مبارزه؛ زنی که نه تنها با زبان شعر، که با عمل و کنش مدنی، ردپایی ماندگار در فرهنگ کردستان بر جای گذاشته است.
-
عبدالحمید حیرت سجادی از سنندج تا بلوچستان
سید عبدالحمید حیرت سجادی در سال 1308 هجری شمسی در سنندج متولد شد. پدرش سید محمدباقر حیرت سجادی ملقّب به رکنالاسلام (1253ـ 1341ش.)، از شخصیتهای فرهیخته و اندیشمند کردستان بوده و در زمان خود خدمات آموزشی فراوانی داشته است.
-
صدیق تعریف؛ سفیری از دل آواز و موسیقی کُردی
محمد صدیق تعریف در۲۵ دی ماه ۱۳۳۵ در سنندج زاده شد و دوران کودکی خود را در این شهر سپری کرد، به گفته خود او، از دوران دبیرستان در تئاترهای دانشآموزی بازی میکرد و پشت صحنه یا روی صحنه آواز نیز میخواند و معمولاً از خوانندگانی چون ایرج یا گلپایگانی تقلید میکرد.
-
کیهان کلهر؛ سفری به اعماق موسیقی ایرانی از دل ایل کلهر
کیهان کلهر از اساتید و نوابغ موسیقی ایرانی ر سوم آذر ماه سال1342 در شهر تهران به دنیا آمد. خانوادهی او اصالتاٌ کُرد و پدر او – عباس حیدری کلهر – نوهی مهرعلیخان یکی از خان های ایل کلهراست.
-
فرهاد اصلانی،بازیگری که نقش ها را زندگی می کند
در ۱۸ خرداد 1345 در بیجار کردستان در خانواده ای کُرد نوزادی به نام فرهاد به دنیا آمد که قرار بود قصهای بزرگ را آغاز کند اودر خانوادهای اهل فرهنگ و ادب زاده شد پدرش محمدصادق اصلانی افسر نیروی انتظامی و مادرش صفیه بکائی بود.
-
ملا مصطفی بارزانی مردی که ایستاده مُرد
تاریخ، میدان نبرد مردانی است که برای آرمانهایشان میجنگند .در میان این نبردها، اسطورهای متولد میشود که نه پیروزیاش مطلق است و نه شکستش. مردی که نامش، حتی پس از مرگ، در جای جای کردستان طنینانداز است. این داستان ملا مصطفی بارزانی است؛ مردی که مستبدین از او میترسیدند،مردم او را قهرمان میدانستند و دشمنانش حتی پس از مرگ هم از نامش هراس داشتند.
-
مریم بوبانی صدای زن کُرد در آیینه هنر ایران
در دنیای سینما و تئاتر، بعضی از هنرمندان با انتخابهای با درایت، ردپای ماندگاری از خود به جا میگذارند. مریم بوبانی یکی از این چهرههاست که در مسیر هنر ایران، با دقت و ذکاوت، نقشهایی را ایفا کرده که هنوز در ذهن مخاطبان حک شده است.
-
فواد بابان؛ صدایی از سنندج ماندگار در خاطره ایران
در تاریخ رسانهای ایران، نامهایی هستند که نهفقط در حافظه شنیداری مردم، بلکه در ساختار اعتماد عمومی جا خوش کردهاند. یکی از این نامها، بیتردید فؤاد بابان است؛ صدایی ماندگار، چهرهای متین و حضوری که سالها از قاب تلویزیون، خبرهای مهم کشور را با صلابت و بیطرفی روایت کرد.
-
حق شناس و سنندج؛ نوایی که از شهرش می گوید
شادروان محیالدین حقشناس خالق اثر "شاره که م سنه" است که نام خویش را در فرهنگ کردستان حک کرد و ماندگار شد. محیالدین حقشناس یکی از چهرههای برجسته شعر و ادب کُردی است که با آثار خود، نقش مهمی در غنای فرهنگ و زبان کُردی ایفا کرده است. او در خانوادهای اهل علم و ادب در سنندج چشم به جهان گشود و از همان کودکی با دنیای کتاب و اندیشه خو گرفت. استاد حق شناس با بهرهگیری از ذوق سرشار و مطالعات گسترده، خیلی زود جایگاه ویژهای در میان شاعران و ادیبان زمان خود یافت.
-
بیژن کامکار، نوازنده، خواننده و آهنگسازی که موسیقی را زیست
استاد بیژن کامکار در ۲۸ آذر ۱۳۳۷ در سنندج، در خانوادهای اهل موسیقی به دنیا آمد. خانوادهای که درخت موسیقیاش، ریشه در خاک فرهنگ کردستان داشت و شاخ و برگش به آسمان موسیقی ایران پیچیده بود. پدرش، استاد حسن کامکار، از بنیانگذاران آموزش نوین موسیقی در کردستان بود و خانهشان، پناهگاه سازها و نغمهها.
-
قطب الدین صادقی؛ مردی از سنندج که تئاتر جان تازه بخشید
دورانی که صحنهی تئاتر ایران در کشاکش سنت و مدرنیته جان میداد، مردی از سرزمین کردستان برخاست که نهتنها صدا و سکوت صحنه را شناخت، بلکه جان تازهای به نمایش ایرانی بخشید. قطبالدین صادقی؛ مردی که تئاتر برایش فقط صحنه نبود، بلکه آینهای از جامعه، فلسفهای از زیستن، و ابزاری برای بیداری بود.
-
هوتن شکیبا؛ از صحنهی کوچک تئاتر تا قاب بزرگ سینمای ایران
هوتن شکیبا، متولد ۲۴ خرداد ۱۳۶۳ در شهر سنندج است؛ فضای فرهنگی سنندج، از همان کودکی او را با موسیقی، نمایش و زبان گفتوگو آشنا کرد. اگرچه خانوادهاش در حوزه هنر فعالیتی نداشتند، اما حمایت و همراهی آنها باعث شد تا علاقهاش به بازیگری خیلی زود شکلی جدی به خود بگیرد.
-
فریدون صدیقی؛ افسونگرروزنامه نگاری ایران
استاد فریدون صدیقی، که او را با لقب فریدون قلم هم در میان اهالی رسانه و فرهنگ و هنر در ایران می شناسند؛ آذرماه سال ۱۳۲۸، در شهر سنندج پای به دنیا نهاد. فریدون صدیقی، کودکی که از همان روزهای نخست، قصههای زندگی را در خطوط کتابهای کهنه و روزنامههای قدیمی جستوجو میکرد.
-
هادی ضیاء الدینی؛ هنرمندی که دستانش زندگی را نقش می زند
در هر شهری و در هر میدانی در ایران خصوصا در شهر سنندج زادگاهش، اثری از هنرمندی مردی نمایان است. مردی که دستانش با کل و گچ معنا می آفریند برای زندگی. هادی ضیاء الدینی هنرمند نامدار کُرد، 68 سال قبل در محله جورآباد سنندج به دنیا آمد.
-
پرتو کرماشانی؛ نازک خیالی که هم شعرش و هم صدایش دلنشین است
استاد نامیرا، "علیاشرف نوبتی" متخلص به "پرتو کرماشانی"، شاعر توانای کرد ۶ مهر ماه ۱۳۱۰ خورشیدی در برزهدماغ کرمانشاه متولد شد.