کردپرس - «مرتضی حاتمی»، نویسنده‌ای است که در دو حوزه چاپ کتاب کودک و نوجوان و بزرگسال، در قالب‌های مختلف ادبی و پژوهشی از سال ۱۳۸۰تاکنون فعالیت جدی و حرفه‌ای دارد و با ناشران متعدد دولتی و خصوصی همکاری و فعالیت داشته و تاکنون کتاب‌های بسیاری از قالب‌های: داستان کوتاه، رمان، بازآفرینی، بازنویسی و پژوهش از او چاپ و منتشر شده است. وی فعال‌ترین مولف استان ایلام در سال‌های: ۱۳۹۷تا ۱۴۰۰ بوده و در یادداشتی تحلیلی، به بررسی وضعیت چاپ و نشر کتاب در استان ایلام پرداخته است.

کتاب، برای ما اهالی زاگرس و کوهستان، همان بلوط نام‌آشناست. ریشه‌اش عمیق و تنه‌اش استوار و شاخه‌هایش پر تکرار. آرام و پرحوصله، سرشار از دانایی و حرکت و پویایی؛ چون بلوط، نرم نرم و آهسته ریشه می دواند و آرام آرام قد می کشد، تا به آسمان سلام کند. او همیشه با ماست. فرق نمی‌کند در چه زمان و مکان و احساس باشی، او همیشه در کنار ماست و برای‌مان از دانایی و خرد و اندیشه حرف می‌زند و برگ برگش چراغی روشن دارد که هرگز خاموش نمی‌شود.

بلوط، همیشه چراغی در لابه‌لای شاخه‌های پرتکرارش آویز دارد و مسیر مبهم را در پیچ های تاریک کوهستان، روشن نگه داشته است.بلوط، درختی همیشگی است و در تمام فصل ها برای‌مان ترانه آفتاب می‌خواند.

کتاب و بلوط، بی هیاهو، هویت‌مان را تکرار و تکثیر می‌کنند و با متانت و ادب و آرامش، دست‌مان را می‌گیرند تا در کهکشان دانایی رها شویم و سبک‌بال و رها تا نهایت دانایی و خردمندی، پرواز کنیم.

در استان ایلام ظرفیت‌های ادبی در دو حوزه زبان کردی و فارسی، فاخر و غنی است. غنای زبانی در این استان بالاست و مفاهیم و اندیشه‌های اهالی قلم در دو زبان فارسی و کردی از عمق و ریشه‌هایی ناب برخوردار است. این دو زبان هر کدام دارای پتانسیل‌های فرهنگی، محتوایی و اجتماعی‌اند که در چند سده پا به پای مردم این جغرافیا همراه و همدل بوده و در شادی و اندوه و حماسه و عشق و آزادی و وطن‌دوستی باورها و اعتقادات قلبی و… با مردم همراهی کرده‌اند.

ادبیات بومی را می‌توان میراثی معنوی و گنجینه‌ای از زبان، فرهنگ، هویت، اصالت و همچنین نشانه‌ای بارز از غنای فرهنگی و اجتماعی هر منطقه به شمار آورد. استان ایلام هم در این راستا رنگین کمانی از زبان، گویش، لهجه، فرهنگ، آداب، سنن و خرده فرهنگ‌هاست.

در این استان طی دهه اخیر شاهد وقوع تحولات و رویدادهای متنوعی در حوزه ادبیات کردی بوده‌ایم‌. بهره‌گیری مناسب از فرصت‌ها و قابلیت‌های زبان کردی در برنامه‌ها، برگزاری چند دوره جشنواره منطقه‌ای شعر کردی کودک «منال»، جشنواره داستان کردی «رازان»، برگزاری جایزه ادبی ایلام، برگزاری سه دوره جایزه ادبی باشور(توسط نشر خصوصی باشور) و… نشانه‌های روشنی از غنای فرهنگی و محتوایی زبان کردی و ادبیات اقلیمی و توجه به این جریان های فرهنگی و ادبی در استان ایلام است.

شاعران و نویسندگان و پژوهشگرانی در سده‌های پیشین و معاصر همچون: (پیرصفر قلاجه ای، خانه داجیوند، شاکه خان و منصور، غلامرضاخان ارکوازی، میرنوروز دهلرانی، غلامعلی باوانه، ملا رستم ایلامی، ملا رجبعلی رشنوادی، محمدرحیم خان کرد، فرضی بدره ای، اسدبگ فاضلی، جوزعلی ملکشاهی، رحیم دارات، سبزخدا، سلیم دواشی، محمدخان نوری و... در عصر معاصر شاعرانی نام آشنا چون: محمدباقر سلیمان نژاد، ولی محمد امیدی، علی اصغر عباسی‌آرام، حشمت منصوری جمشیدی، ایرخ خالصی، عبدالجبار کاکایی، ظاهر سارایی،محمدعلی قاسمی، بهروز یاسمی، آفاق شوهانی، کرم علیرضایی، حبیب الله محمودیان، صیدمحمد درخشنده، حبیب بخشوده، جلیل صفربیگی، بهروز سپیدنامه، فرهاد شاهمرادیان، و شاعران جوان دهه های اخیر به آفرینش محتواهایی فاخر و ماندگار همت کرده‌اند و آنچه که به صورت مکتوب و سینه به سینه و خانوادگی به جا مانده، نشان از قدرتمندی محتوایی و اجتماعی این زبان‌هاست که در میان مردم استان ایلام از مشروعیت و مطلوبیت مناسبی برخوردار بوده‌است. زبان کردی به زیر شاخه‌ها و گویش‌ها و لهجه‌هایی بسیار تقسیم می‌شود در این میان زبان عربی نیز به عنوان بخشی اندک از جغرافیای زبانی استان ایلام، در آفرینش آثار ادبی نقش داشته است.

اهالی قلم این استان در زبان فارسی، پا به پای جریان‌های جدی ادبیات معاصر تلاش و همت داشته و با آفرینش آثار فاخر و درشت محتوا نشان داده‌اند که این استان دارای ظرفیت‌های فاخر و محتوایی ادبی است که مشخصاً می‌توان به «ادبیات آئینی» و سپس «دفاع مقدس و پایداری» و در این چند سال اخیر «ادبیات عاشورایی و اربعین» اشاره کرد.

چاپ و نشر در استان ایلام حکایت‌هایی چند وجهی دارد. حکایت‌هایی که هر کدام به شرح و توصیف و واکاوی عمیقی نیاز دارد. در تولید و انتشار آثار توسط ناشران بومی مشکلات متعددی وجود دارد. مشکلات و حلقه‌هایی مفقوده که با گذشت زمان همچنان پا برجاست و کم و بیش آسیب‌هایی فرهنگی، ادبی و اجتماعی بر پیکره ادبیات استان ایلام بر جا گذاشته است.

حکایت چاپ و نشر کتاب در استان ایلام، حکایتی خاکستری دارد و اغلب تلاش‌هایی که در این راستا رخ داده، هنور نتوانسته پاسخگوی مطالبات مولفان و مخاطبان حرفه‌ای و جدی استان باشد. ناشران مهمترین ضلع در اتصال و انتقال تولید محتوا به مخاطب به شمار می‌روند و نقشی مهم در ماندگاری آثار مؤلفان دارند. نخستین ناشر(برگ آذین) توسط عباس صیدی کلهر در آغاز دهه هشتاد فعالیتش را آغاز کرد و تاکنون این فعالیت ادامه و استمرار دارد. با وجود فعالیت بیش از ۵۰ دفتر نشر کتاب در استان ایلام، نشانه کیفی مناسبی در لابه‌لای این عدد دیده نمی‌شود.

با تحلیل و بررسی فعالیت این دفاتر می‌توان ناشران استان ایلام را به سه دسته: «فعال و تخصصی»، «نیمه‌فعال و عمومی» و «غیرفعال» تقسیم کرد.

ناشران «فعال و تخصصی» اغلب مدیرانی مؤلف و آشنا به امور چاپ و نشر، دغدغه‌مند و فعال در عرصه‌های مختلف کتاب‌محور(شرکت در نمایشگاه‌های حضوری و مجازی، شرکت در جشنواره‌ها، بهره‌مندی از امکانات حرفه ‌ای چاپ و نشر، مشارکت در جریان ‌های ادبی و جلسات نقد و بررسی کتاب و…) هستند که چراغ نشر جدی کتاب را در استان روشن نگه داشته‌اند.

ناشران «نیمه‌فعال و عمومی» هم به چاپ و انتشار گاه‌گاهی کتاب و رساله و پایان‌نامه، خاطرات و یادداشت‌های فردی و مطالب اینترنتی، کتاب‌های تجاری و… بسنده می‌کنند، تا مجوز نشر به محاق نرود و این گونه ناشران کمیت را فدای کفیت می‌کنند و دغدغه‌ای برای تولید و انتشار آثار فاخر ارز خود نشان نمی‌دهند و روزمرگی چاپ و نشر از ویژگی‌های آنهاست و البته نیم‌نگاهی هم به گردش مالی و کتاب‌سازی هم دارند! و البته این ناشران قاعده بازی را بلدند! با طراحی فضاهای احساسی و اداری و روابط غیر صنفی، در تولید انبوه کتاب های کم محتوا و بدون مخاطب کیسه هایی بزرگ دوخته اند!

دسته سوم ناشران هم که تکلیف و جایگاه‌شان مشخص است!

در این میان اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام به عنوان دستگاه متولی فرهنگ و ناظر فعالیت ‌های ناشران استانی، بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی از سوی وزارت متبوع در حمایت از ناشران در خرید کتاب، پیگیری و دادن سهمیه‌های کاغذ، تقدیر و تجلیل از ناشران و مولفان، اجرای فعالیت‌های مستمر کتاب‌محور، برگزاری برنامه‌های هفته کتاب و نمایشگاه‌های کتاب و… کوشیده و بر اساس ضوابط، تلاش‌هایی حمایتی در این راستا داشته باشد. از طرفی با تقویت انگیزه‌های صنفی و فردی با برگزاری هفت دوره مستمر «جایزه کتاب سال استان ایلام»، «خلات (جایزه) ادبی ایلام»، تقدیر و تجلیل در مناسبت‌های تقویمی و غیرتقویمی و… هم‌چنان برای روشن نگه داشتن شعله چاپ و نشر در استان تلاش می‌کند.

برخی ناشران هم پشتوانه‌ای دولتی و سازمانی دارند که بر اساس سیاست‌ها و ماموریت‌های ابلاغی دستگاه متبوع، تلاش می‌کنند و اغلب در مسیری که سیاستگذار تعیین می‌کند فعالیت دارند که جنبه عمومی و گسترده ندارد و اغلب مخاطبان و مولفانی خاص با این نوع ناشران همکاری می‌کنند که البته تعدادشان بسیار اندک است و مسئول نشر که گاه کارمند دستگاه است، وظیفه‌ای به عنوان مدیر نشر بر عهده می‌گیرد و به انجام امور می ‌پردازد و چون آمار این نوع ناشران خیلی کم است، نمی‌توان آنها را در دسته‌ای قرار داد و تعریف کرد. اما این‌ که میان ناشران و مولفان بومی تعاملی نزدیک و موثر و مداوم نیست، حکایتی تازه نیست و هر دو صنف با احترام به خواسته‌ها و اندیشه‌ها و سیاست‌های کاری و نوشتاری خود، در مسیری مشترک و یکسو حرکت نمی ‌کنند.

بررسی و تحلیل و آسیب‌شناسی این حکایت ها را با تقدیر از تلاش‌های ناشران و مولفان دغدغه‌مند و متعهد بومی که برای توسعه و گسترش فرهنگ دانایی و کتاب و کتابخوانی در جامعه تلاش می‌کنند، را ارج می نهم.

عدم نقدینگی ناشران در جریان سرمایه‌گذاری

آنچه که اغلب ناشران در جریان انتشار کتاب با مشکلات متعدد دچار شده‌اند، عدم امکان سرمایه‌گذاری برای آثار فاخر و درشت محتواست. اینکه ناشر در سرمایه‌گذاری برای چاپ و نشر آثار مولفان بومی، حساب و کتاب دخل و خرج داشته باشد، رفتاری کاملاً حرفه‌ای، منطقی و کارشناسی شده است، اما در استان ایلام مولفانی وجود دارند که چهره‌هایی نام آشنا و ملی‌اند و نام و نشان‌شان بر جلد هر کتاب، بهانه و انگیزه ‌ای برای خرید و پیش خرید کتاب است و ناشران ایلامی می‌توانند بر مبنای این ظرفیت، نام و نشان و اعتبار ملی مولفان بومی، به سرمایه‌گذاری برای چاپ آثارشان اقدام کنند، کاری که اغلب ناشران تهرانی و سایر استان‌ها، هوشمندانه از این فرصت استفاده می‌کنند و با سرمایه‌گذاری و چاپ و انتشار آثار مولفان نام‌آشنا و خوش نام ایلامی، جریان چاپ کتاب را به سود رونق می‌دهند.

مثلاً سرمایه‌گذاری ناشر بومی برای آثاری از «جلیل صفربیگی»،«عبدالجبار کاکایی» و یا «آفاق شوهانی» و...بی ‌شک ضمن تقویت اقبال عمومی به این آثار و استقبال مخاطبان، موجب بازگشت سرمایه ناشر و معرفی نشر به عنوان نشری حرفه‌ای می‌شود و متاسفانه این اتفاق در میان ناشران استان ایلام به ندرت رخ می‌دهد و ناشران تهرانی و سایر استان‌ها با پرداخت حق التالیف (نقدی و یا کتاب) و سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنند.

تبلیغات و اطلاع‌رسانی اندک در حوزه چاپ و پخش کتاب

اهمیت و نقش تبلیغات اندک در جریان فرایند قبل و حین و بعد از چاپ کتاب ناشران بومی تمایل زیادی برای معرفی آثار خود در حوزه چاپ و پخش ندارند و به صورت سنتی و پشت ویترینی کتاب، چاپ می‌کنند. ضمن آنکه زحمت معرفی کتاب‌های تازه، گفت ‌وگو، یادداشت‌نویسی و… برعهده مولف و کتابفروش و در این چند سال اخیر بر عهده خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)در استان و برخی خبرگزاری‌ها بوده است. تبلیغات و اطلاع‌رسانی نقش مهمی در معرفی ناشر و مؤلف و اثر داشته و فرصتی مناسب و مطلوب برای تقویت جریان چاپ و نشر کتاب است. تبلیغات عنصری مهم و کارآمد و ضروری برای ناشر و مولف و اثر است و در جریان اتصال و اتفاق این اصضلاع مثلث، ضلع چهارمی به نام مخاطب و کتابخوان از این اتحاد مبارک بهره‌مند می‌شود.

خبرگزاری ها و پایگاه های خبری فعال در سطح استان ، هم  گاه گاهی اخبار حوزه چاپ و نشر کتاب و مولفان و ناشران و تسهیلگران و ... ر ا در لابه لای اخبار سیاسی و اقتصادی و مناسبتی و... منتشر می کنند!

از طرفی صدا و سیمای مرکز ایلام، با برخورداری از امکانات دولتی، می‌تواند برنامه‌های متعدد در حوزه چاپ و پخش و انتشار کتاب در طول سال تولید و اقدام و اجرا کند و تنها به انعکاس اخبار موردی و مناسبتی اکتفا نکند. ظرفیت این مجموعه رسانه‌ای در حوزه تولید محتوا با بهره‌گیری از فرصت و توانمندی ناشران و مولفان می‌تواند در مجموع به گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه منجر شود، اما تا کنون تلاشی مستمر و هدف مند و برنامه ریزی شده انجام نداده است.

کتاب‌سازی چالش بزرگ ملی و فاقد نظارت!

کتاب‌سازی تنها منحصر به برخی از ناشران ایلامی نیست بلکه معضل و چالشی ملی است و تاکنون نسخه‌ای برای رفع این درد پیچیده نشده است. برخی از ناشران ایلامی بی ‌توجه به آسیب‌های پنهان و کاهش کیفیت محتوایی، مسیر نشر را به سمت کتاب‌سازی تغییر داده و زخم‌هایی دردناک و چرکین بر تنه درخت صنعت چاپ و نشر بر جا گذاشته‌اند.

معضل و چالش کتاب‌سازی که برخی از ناشران استان ایلام به آن مبتلا شده‌اند، تمایل به سمت تولید و انتشار کتاب‌های سفارشی و فاقد محتوای استاندارد است. برخی از ناشران برای سرپا نگهداشتن بنیاد نشر و سایر اهداف تجاری، در انتشار پایان‌نامه ‌ها و رساله‌های دانشگاهی، آثار کپی شده از فضاهای مجازی و این روزها بهره‌مندی از هوش مصنوعی در تولید کتاب، بسیار تلاش می‌کنند و صاحب متن برای کسب اعتبار و نام و دریافت و برخورداری از نشان‌های علمی و اجتماعی اداری و دانشگاهی، با پرداخت هزینه‌هایی هنگفت چند جلد از متن و مطلب خود را به صورت صحافی شده و ابتدایی دریافت می‌کنند و از آن بهره‌های لازم و مورد نظر را می ‌برند!

انتشار این نوع کتاب‌ها موجب آلوده کردن فضای نشر، کاهش میزان علاقه به کتاب، پائین آمدن کیفیت محتوایی کتاب، ضربه به فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه، آسیب جدی به مولفان حرفه ‌ای و جدی در نهایت و آسیب جدی به هنر صنعت نشر شده است.

عدم بهره‌مندی از فرصت‌های تبلیغاتی و نشان‌های معتبر دولتی و جوایز و...

عدم بهره‌مندی ناشران از فرصت جایزه کتاب سال در معرفی کتاب‌های‌شان در نوبت چاپ‌های بعدی چالش دیگر حوزه نشر استان ایلام است. به عنوان مؤلفی که عضو شورای سیاستگذاری شش دوره از هفت دوره جایزه کتاب سال استان ایلام بوده‌ام، ناشران از نشان معتبر برنده و برگزیده «جایزه کتاب سال» در جریان چاپ و انتشار کتاب‌های‌شان استفاده نمی‌کنند و متاسفانه از این عنوان و نشان معتبر در تبلیغات و درج بر جلد کتاب‌ها خودداری می‌کنند و از این فرصت مهم و موثر تبلیغی معتبر بهره نمی‌برند. بی ‌شک، مخاطب با دیدن عنوان و نشان جایزه کتاب سال بر جلد کتاب‌های ناشران ایلامی، رغبت بیشتری برای خرید و کتاب خواهند داشت.

بارها به برخی از ناشران توصیه کرده‌ام که نسبت به درج عنوان (برنده / تقدیرشده جایزه کتاب سال استان در سال…) بر جلد کتاب اقدام کنند، اما متاسفانه علاقه‌ای به این کار نشان نمی‌دهند!

حکایت دیگر آنکه تمایلی در اغلب مؤلفان بومی مبنی بر انتشار کتاب‌شان توسط ناشران تهرانی وجود دارد که تلاش و تمرکزشان را بر پیداکردن ناشری در تهران برای انتشار کتاب به کار می‌برند و گویی تمام راه های نشر به تهران و خیابان انقلاب منتهی می شود! و این تفکر و تصور، حرفه‌ای نیست...

عدم آموزش و مشاوره به مؤلفان، قبل از چاپ و انتشار

اغلب مؤلفان کتاب اولی درخصوص چاپ کتاب‌شان با ناشران و تسهیلگران حوزه چاپ و نشر مشورت نمی‌کنند و آموزشی لازم و مقدور در این زمینه ندیده‌اند و اغلب احساسی و سطحی برخورد می‌کنند.

عدم شناخت مؤلفان از فرایند اصولی و حرفه‌ای حوزه چاپ و نشر و تنها به صرف انتشار کتاب، یکی از حکایت‌های تلخ در این حوزه در استان ایلام است.صاحب اثر چون شناختی مناسب از روند چاپ و نشر کتاب ندارد، ناشر اغلب بعد از چاپ کتاب صدها جلد کتاب بدون پخش و توزیع مناسب در اختیار صاحب اثر قرار می‌دهد و حکایت در اینجا به پایان می‌رسد و صاحب اثر می‌ماند و انبوهی کتاب که تا می‌تواند هدیه و امضا دهد!

آموزش و مشاوره به علاقه‌مندان به چاپ و نشر کتاب، می‌تواند جریان صنعت چاپ و نشر را در استان رونق و بر مسیر حرفه‌ای شدن سوق دهد.

عدم اتصال به چرخه پخش و توزیع مناسب و اصولی

ناشران استان ایلام به چرخه پخش و توزیع سراسری کتاب متصل نیستند و اغلب ناشران از اینکه به این چرخه مهم متصل نیستند، گله‌مند و به دنبال راهکار هستند. ناشر ایلامی کتاب‌هایی که چاپ می‌کنند چون به این چرخه مهم و ضروری وصل نیست،عملاً کتاب‌هایش به دست مخاطب نمی‌رسد، یا در دفتر نشر و یا در انبار چاپخانه برای مدتی محدود جمع می‌شود! عدم اتصال به این مهم بر مؤلف هم تاثیر دارد و امکان فروش کتاب و دیده شدن اثرش در جغرافیایی خارج از استان ایلام از دست می‌رود.

سال‌ها پیش که شرایط اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در خرید و حمایت از کتاب از ناشران و مؤلفان بومی بهتر و مناسب‌تر بود و کتاب ‌ها در استان به دست مخاطبان بومی می‌رسید و دست ‌کم مخاطبان ایلامی، از آثار مؤلفان هم استانی بهره‌مند می‌شدند.

تعامل و همکاری میان ناشران و مؤلفان حرفه‌ای در استان ایلام و بهره‌مندی از تبلیغات گسترده و کیفیت‌بخشی ناشران و مولفان در انتشار آثار فاخر و حرفه‌ای می‌تواند جریان چاپ و نشر در استان را کیفیت و رونق ببخشد.

تقسیم بندی مولفان

مولفان در استان ایلام را به سه گروه «فعال و حرفه‌ای»، «نیمه‌فعال» و «آماتور» تقسیم بندی کرده ام:

مؤلفان «فعال و حرفه‌ای» در استان ایلام به دنبال کیفیت محتوایی کتاب، اثربخشی بر مخاطب و توزیع و پخش سراسری و رعایت استانداردهای چاپ و نشر از دغدغه‌های آنان است.  مؤلفان حرفه‌ای در استان ایلام بر موضوعات نوشتاری و پژوهشی و نگارش و سرایش تسلط دارند و بر مبنای خلاقیت ادبی و نوآورانه بر اساس نوع نیاز جامعه هدف در آفرینش آثار ادبی برنامه ریزی می‌کند. مؤلف حرفه ای نگاهش به قلم و ادبیات و انتشار کاملاً جدی و حرفه‌ای و از سر دغدغه‌مندی و تعهد و مسئولیت‌پذیری است و بر کیفی بودن اثرش بسیار توجه و تاکید دارد.

این دسته از مؤلفان با ناشران فعال و تخصصی در استان اشتراکاتی دارند و اغلب می‌توانند با هم تعاملاتی مؤثر در حوزه چاپ و نشر داشته باشند.

مؤلفان «نیمه فعال»، اغلب تلاشی مقدور و گذرا به مقوله چاپ و نشر دارند و برای اهداف فردی و دریافت برخی امتیازات اداری و اجتماعی رسانه‌ای و با تکیه بر موضوعات روزمره و عمومی و عادی و مقبول عموم کتاب تالیف و منتشر می‌کنند. این گروه از مولفان اغلب به دنبال کمیت و بالا بردن آمار تعداد کتاب توسط هر ناشر غیرحرفه‌ای هستند و کیفیت محتوایی، نوع نیاز خوانداری مخاطب و کیفیت و نوع چاپ و عنوان ناشر، پخش یا عدم پخش کتاب، رعایت اصول و استانداردهای نشر و… برایشان مهم نیست.

دسته سوم مؤلفان «آماتور» بر اساس کم تجربگی و آشنایی اندک به اصول و قواعد تولید محتوا و انتشار کتاب و اغلب بر مبنای احساسات زودگذر و کاملاً فردی اقدام می‌کنند و نه تنها آثارشان در حافظه فرهنگی جامعه ماندگار نمی‌شود، بلکه به سرعت در لابه‌لای فرایند چاپ و نشر کتاب گم و محو می‌شوند. اغلب این افراد، با سرمایه‌گذاری فردی اقدام به چاپ کتاب می‌کنند و پخش و توزیع و نقد و بررسی و اطلاع رسانی و… هم برای‌شان اهمیتی ندارد.

تقویت زیرساخت‌های حمایتی ادارات فرهنگی و امکان اتصال برخی از ناشران حرفه‌ای و جدی به چرخه پخش و توزیع و بالا بردن سطح آموزش ناشران و ارائه مشاوره‌های قبل از چاپ کتاب به پدیدآورندگان، بهره‌مندی ناشران از کیفیت نشر دیجیتال بهره‌گیری از قدرت و اثربخشی رسانه‌ها، توجه به مکانیزم تقویت ارتباط میان ناشر و مؤلف، نشست‌های مشترک نقد و بررسی کتاب با حضور ناشر و مؤلف و بهره‌مندی از فرصت‌های تبلیغاتی و نشان‌های معتبر دولتی و جوایز و سرمایه‌گذاری و نشر آثار مؤلفان نام آشنا و دارای نشان ملی و… برای ناشران و مؤلفان استان ایلام بسیار ضروری است و می‌تواند ضمن تقویت زیرساخت‌ها، رونق و بالندگی هنر صنعت چاپ و نشر را در استان ایلام به دنبال داشته باشد.