به گزارش کردپرس، با سقوط حکومت بشار اسد در اواخر ۲۰۲۴ و روی کار آمدن دولت جدید دمشق به رهبری احمد الشرع، آینده نیروهای دموکراتیک سوریه همچنان نامعلوم است و سال ۲۰۲۶ می‌تواند با خسارات گسترده‌ای برای این گروه همراه باشد. توافق چارچوب ۱۰ مارس میان الشرع و رهبری نیروهای دموکراتیک سوریه برای بازگشت مناطق تحت کنترل این نیروها به حکومت مرکزی و ادغام نهادهای نظامی و سیاسی کردی در حکومت هنوز اجرا نشده و اختلافات داخلی، وابستگی به حامیان خارجی و مشکلات تاریخی، این گروه را در موضع آسیب‌پذیری قرار داده است.

توافق  ۱۰ مارس و شکست در اجرا

توافق ۱۰ مارس بین الشرع و نیروهای دموکراتیک سوریه به ریاست مظلوم عبدی پیش‌بینی می‌کرد که مناطق شمال‌شرق سوریه—حدود یک‌سوم خاک کشور که شامل منابع آب، زمین‌های کشاورزی، انرژی برق‌آبی و نفت و گاز است—به دولت مرکزی بازگردد. در مقابل، حقوق کردها به رسمیت شناخته شده و خودگردانی محدودی به آن‌ها داده می‌شد. با این حال، این توافق تاکنون اجرا نشده و عبدی احتمالاً با رد پیشنهاد تازه دمشق برای ادغام مرحله‌ای واحدهای نیروهای دموکراتیک سوریه به سه لشکر ارتش سوریه، شرایط را تشدید خواهد کرد. این در حالی است که نیروهای دموکراتیک سوریه با تکیه بر ۷۰ تا ۱۰۰ هزار نیرو و حمایت آمریکا، دمشق و ترکیه را از هرگونه عملیات نظامی برحذر می‌داند.

بحران اصالت و صداقت

یکی از بنیادی‌ترین مشکلات  نیروهای تحت امر کردهای سوریه تلاش این گروه برای رضایت دادن به همه است که منجر به ایجاد شکاف «اصالت و صداقت» شده است. در آغاز جنگ داخلی سوریه (۲۰۱۱–۲۰۱۲)، شاخه اصلی نیروهای دموکراتیک سوریه، یعنی حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) و شاخه نظامی آن، یگان‌های مدافع خلق (YPG)، با حکومت اسد توافق ضمنی کردند تا مناطق وسیعی در مرز ترکیه را تحت کنترل بگیرند. اسد در آن زمان قصد داشت آنکارا را به دلیل حمایت از مخالفان سوری مجازات کند.

نیروهای دموکراتیک سوریه در طول جنگ داخلی، پرچم حکومت اسد را همراه با نمادهای خود برافراشت و هماهنگی‌هایی با حکومت انجام داد تا اینکه شورش هیئت تحریرالشام در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ منجر به سقوط اسد شد و پس از آن، نیروهای دموکراتیک سوریه پرچم جدید سوریه را برافراشت. این بحران اصالت باعث شد نیروهای دموکراتیک سوریه تقریباً هیچ متحد واقعی در منطقه نداشته باشد. نمونه بارز این بحران، رفتار نیروهای دموکراتیک سوریه با شورای میهنی کردهای سوریه است. پس از توافق ضمنی PYD/YPG با اسد در ۲۰۱۲، نیروهای « پشمِرگه»وابسته به شورای میهنی کرد سوریه اجازه نداشتند در سوریه مستقر شوند. هنگامی که شورای میهنی کرد سوریه از پذیرش «کانتون‌های خودمختار» PYD در ۲۰۱۴ خودداری کرد، اعضای آن با بازداشت و ترور توسط YPG مواجه شدند. همچنین، نیروهای دموکراتیک سوریه تا تابستان ۲۰۱۴ از مبارزه با داعش خودداری کرد، تا زمانی که این گروه کنترل بخش‌های وسیعی از سوریه و عراق را به دست گرفت. این تأخیر در واکنش، بحران صداقت و اعتماد نیروهای دموکراتیک سوریه را تقویت کرده است.

ناسازگاری‌های قومی و ایدئولوژیک

نیروهای دموکراتیک سوریه تلاش کرده ترکیبی از حمایت از حقوق کردها و ایدئولوژی‌های چپ‌گرایانه اوجالان، از جمله «جینولوژی» و کنفدرالیسم دموکراتیک، ارائه دهد؛ اما این ترکیب، ناسازگاری‌های آشکار و بی‌اعتمادی را ایجاد کرده است.

علاوه بر این، نیروهای دموکراتیک سوریه به دولت‌های ترکیه، عراق و سوریه اتهام «پاک‌سازی قومی» می‌زند، اما خود مانع بازگشت اعراب آواره از مناطق تحت کنترلش شده و کردهایی که وفاداری کامل به PYD/YPG ندارند نیز از بازگشت به خانه محروم مانده‌اند. این در حالی است که کردها تنها حدود ۱۰ درصد جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند، اما نیروهای دموکراتیک سوریه همچنان مناطق عمدتاً عرب‌نشین مانند دیرالزور، رقه و حسکه را در کنترل دارد.

وابستگی بیش از حد به خارجی‌ها

یکی دیگر از محدودیت‌های جدی نیروهای دموکراتیک سوریه وابستگی به آموزش و مشاوره آمریکا است. حتی تغییر نام گروه به «نیروهای دموکراتیک سوریه» نیز تحت توصیه آمریکا انجام شد. این وابستگی باعث ایجاد توهم راهبردی شده است. برخی تحلیلگران معتقدند نیروهای دموکراتیک سوریه، مشابه پدیده «سربازان خیالی» در افغانستان ، تعداد نیروهای خود را بزرگنمایی می‌کند تا از آمریکا کمک و منابع بیشتری دریافت کند. در مواجهه احتمالی با دمشق و ترکیه در ۲۰۲۶، بعید است حمایت هوایی آمریکا از کردهای سوریه فراهم شود. تجربه تاریخی کردها نشان می‌دهد که اعتماد به حامیان خارجی اغلب به شکست می‌انجامد، نمونه آن حمایت بریتانیا از کردها پس از جنگ جهانی اول و خیانت به آن‌ها در دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ است.

سوءبرداشت از اهداف ترکیه

نیروهای دموکراتیک سوریه همچنین اهداف و توانایی‌های ترکیه را دست‌کم گرفته است. از نخستین عملیات مستقیم آنکارا در سوریه در ۲۰۱۶ (عملیات سپر فرات) تا عملیات شاخه زیتون در ۲۰۱۸ و عملیات بهار صلح در ۲۰۱۹، نیروهای دموکراتیک سوریه بارها در مقابل نیروهای ترکیه شکست خورده است. این در حالی است که  پ.ک.ک، «مادر سازمانی» نیروهای دموکراتیک سوریه، در ترکیه خود را منحل کرده و تنها در شمال عراق باقی مانده است. رهبران نیروهای دموکراتیک سوریه، از جمله مظلوم عبدی و صالح مسلم، با ترکیه و زبان آن آشنایی کامل دارند، اما سوءبرداشت سیاسی و تاریخی موجب می‌شود خطرات را به درستی ارزیابی نکنند. همچنین، خاطره تلخ «فرایند صلح» دهه ۲۰۱۰ میان پ.ک.ک و دولت ترکیه باعث شده است دولت و افکار عمومی ترکیه اعتماد چندانی به مذاکرات کنونی نداشته باشند.

جمع‌بندی

مشکلات نیروهای دموکراتیک سوریه ریشه در ترکیبی از بحران اعتماد، ناسازگاری‌های ایدئولوژیک، وابستگی به حامیان خارجی و سوءبرداشت از قدرت‌های منطقه‌ای دارد. در سال ۲۰۲۶، این گروه با خطرات جدی مواجه است و هرگونه اقدام نظامی یا سیاسی اشتباه می‌تواند باعث خسارات سیاسی، جغرافیایی و انسانی گسترده شود. در این میان، سیاست‌ها و واکنش‌های دمشق، آنکارا و حامیان خارجی نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده نیروهای دموکراتیک سوریه خواهند داشت.

منبع: ترکی تودی