به گزارش کردپرس، حمله پهپادی به میدان گازی خورمور در شامگاه چهارشنبه، بار دیگر اقلیم کردستان عراق را در تاریکی فرو برد و ضرورت فوری تقویت سامانههای پدافندی این منطقه را یادآور شد. انفجار عظیم ناشی از این حمله، که بخش بزرگی از تولید برق اقلیم را از کار انداخت، عرضه برق را از ۲۴ ساعت به حدود پنج ساعت در شبانهروز کاهش داد؛ ضربهای که عملاً برنامههای اقلیم برای رسیدن به برقرسانی پایدار را عقب راند.
مسرور بارزانی، نخستوزیر اقلیم کردستان، در بیانیهای این حمله را محکوم و تأکید کرد که «شرکای آمریکایی و بینالمللی» باید تجهیزات مورد نیاز برای حفاظت از زیرساختهای حیاتی را در اختیار اربیل قرار دهند. او نخستینبار نیست که درباره خلأ دفاعی اقلیم هشدار میدهد؛ در سال ۲۰۲۴ نیز در میان موجی از حملات راکتی و پهپادی – که اغلب پایگاه نیروهای آمریکایی در اربیل را هدف میگرفت – خواستار دریافت سامانههای پدافندی شد .
ایالات متحده در سالهای گذشته وعده داده بود که امکان دفاع از آسمان اقلیم را تقویت خواهد کرد و حتی چند بار سامانه پاتریوت را بهصورت موقت برای حفاظت از نیروهای خود در اربیل مستقر کرد. با این حال، هیچگاه استقرار دائمی چنین سامانهای را نپذیرفت و تنها به وعدههایی درباره «تقویت دفاع هوایی عراق و نیروهای پیشمرگه» بسنده کرد.
میدان گازی خورمور طی سالهای اخیر بارها هدف حملات مشابه قرار گرفته و محل دقیق آن در مرز میان اراضی اقلیم و مناطق تحت کنترل دولت فدرال عراق، آن را بیش از پیش آسیبپذیر کرده است. حملات اخیر نیز – مانند گذشته – از خاک عراق انجام شدهاند.
در بغداد، گزینههایی برای پدافند وجود دارد؛ از جمله سامانه روسی Pantsir-S1 که میتوانست حداقلی از حفاظت را برای خورمور فراهم کند. اما دولت مرکزی اراده سیاسی لازم برای چنین اقدامی نشان نداده است. عراق قرار است در سال ۲۰۲۶ سامانههای پیشرفتهتر KM-SAM کرهجنوبی را دریافت کند، اما انتظار نمیرود هیچیک از آنها در اختیار اقلیم قرار گیرد.
این وضعیت باعث شده کردستان عملاً به آمریکا و متحدان غربی وابسته بماند. از آنجا که اقلیم یک دولت مستقل نیست، نمیتواند مستقیماً سامانههای پیشرفته پدافندی خریداری کند. این در حالی است که واشنگتن بهدلیل سرمایهگذاریهای گسترده در بخش انرژی اقلیم و مخالفت آشکار با چنین حملاتی، انگیزه بالایی برای حفاظت از زیرساختهای انرژی منطقه دارد. مقامات آمریکایی پس از حمله چهارشنبه اعلام کردند که آمادهاند از تأسیسات آسیبپذیر محافظت کنند، اما هنوز مشخص نیست آیا این تصمیم شامل ارسال سامانههای دفاع هوایی نیز خواهد شد یا خیر.
این حمله در بدترین زمان ممکن رخ داد؛ درست چند ماه پس از اجرای ابتکار «روناکی» – طرح کلیدی دولت اقلیم برای تأمین برق ۲۴ ساعته و مقرونبهصرفه تا پایان سال ۲۰۲۶. اقلیم که برای دههها به شبکه ناپایدار ملی و ژنراتورهای پر سر و صدا و آلاینده وابسته بود، طی هفتههای اخیر برای نخستینبار به نقطهای نزدیک شد که بتواند بدون ژنراتورهای عمومی، برق پایدار عرضه کند. اما آتشسوزی گسترده در خورمور بهیکباره ۸۰ درصد توان تولید برق را نابود کرد و بسیاری از شهرها را کاملاً در تاریکی فرو برد.
اکنون پرسش کلیدی این است: آیا آمریکا نهایتاً حاضر خواهد شد سامانههای پدافندی در اختیار اقلیم قرار دهد؟
کارشناسان معتقدند واشنگتن احتمالاً سامانههای پیشرفتهای مانند پاتریوت را نخواهد فرستاد، اما گزینههایی برای «پدافند بردکوتاه» وجود دارد که تأثیر مستقیم بر موازنه قوا در منطقه ندارد و تنها مناسب مقابله با پهپادها و راکتهاست. چنین سامانههایی – برخلاف پاتریوت – تهدیدی متوجه کشورهای همسایه یا حتی استانهای تحت کنترل دولت مرکزی نخواهد کرد و میتواند زیرساختهای حیاتی اقلیم را از تکرار فاجعه اخیر حفظ کند.
یکی از گزینههای مطرح، نسخه زمینپرتاب سامانه APKWS است؛ راکتهایی مجهز به هدایت لیزری که هزینه کم و کارایی بالایی در مقابله با پهپادها دارند. چنین سامانهای برای حفاظت از نقاط حساس مانند کورمور مناسب ارزیابی میشود.
در نهایت، هرگونه پدافند هوایی که آمریکا یا متحدان غربی در اختیار اقلیم قرار دهند، هرچند دیرهنگام، میتواند نقش مهمی در جلوگیری از فجایع مشابه و تضمین سرمایهگذاریهای فعلی و آینده ایفا کند. اقلیم کردستان، پس از سالها بیدفاعی در برابر حملات پهپادی و موشکی، بار دیگر در انتظار تصمیم واشنگتن است؛ تصمیمی که میتواند مسیر امنیت انرژی و ثبات اقتصادی آن را دگرگون کند.
مجله فوربز آمریکا

نظر شما