به گزارش کردپرس، شرکت روسی روس‌نفت به‌دنبال گسترش تحریم‌های غرب علیه بخش انرژی روسیه، روند کاهش حضور خود در اقلیم کردستان عراق را آغاز کرده است؛ اقدامی که به‌گفته کارشناسان می‌تواند معادلات ژئوپلیتیکی انرژی در عراق و منطقه را دگرگون کند.

بر اساس اطلاعات منتشرشده، روس‌نفت سهم خود در شرکت خط لوله کردستان (KPC) – اپراتور اصلی شبکه انتقال نفت اقلیم – را از ۶۰ درصد به ۴۹ درصد کاهش داده است. این تصمیم در حالی اتخاذ می‌شود که تحریم‌های آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا هر نهادی را که بیش از نیمی از سهام آن در اختیار روس‌نفت یا لوک‌اویل باشد، هدف قرار می‌دهد. لوک‌اویل، دومین تولیدکننده بزرگ نفت روسیه، پیش از این با فروش سهم خود در میدان غرب قرنه ۲ و بلوک ۱۰، تقریباً به‌طور کامل از عراق خارج شده است.

اهمیت خروج روسیه برای عراق

حضور روس‌نفت در اقلیم کردستان طی سال‌های گذشته برای مسکو اهرم نفوذ راهبردی در بازار انرژی عراق محسوب می‌شد. این شرکت پس از همه‌پرسی استقلال اقلیم در سال ۲۰۱۷ با سه توافق کلیدی – شامل پیش‌پرداخت ۱.۵ میلیارد دلاری فروش نفت، سرمایه‌گذاری در پنج بلوک اکتشافی و خرید ۶۰ درصد سهام خط لوله اقلیم – نقشی تعیین‌کننده در مسیر صادرات نفت منطقه به‌دست آورده بود.

خط لوله اقلیم کردستان در نقطه فیش‌خابور به خط لوله اصلی عراق–ترکیه  متصل می‌شود که تا سال‌ها تنها مسیر صادرات نفت عراق به اروپا محسوب می‌شد. این زیرساخت، علاوه بر تأمین درآمدهای اقلیم، برای بغداد نیز حیاتی بوده و تعطیلی آن در مارس ۲۰۲۳ خسارات مالی قابل‌توجهی ایجاد کرد.

بستر رقابت قدرت‌ها در شمال عراق

به‌گفته تحلیلگران، کاهش نفوذ روسیه در اقلیم کردستان تنها جنبه اقتصادی ندارد و در چارچوب رقابت گسترده‌تر قدرت‌های جهانی قابل ارزیابی است. آمریکا و متحدانش تلاش می‌کنند با محدود کردن نقش روسیه و چین در عراق، پیوندهای راهبردی بغداد–تهران را تضعیف کنند و از اقلیم کردستان به‌عنوان پل امنیتی و اطلاعاتی میان ترکیه عضو ناتو و خاورمیانه بهره ببرند.

در مقابل، روسیه طی سال‌های گذشته از طریق تقویت حضور اقتصادی در اقلیم، کوشیده است غرب را از پروژه‌های انرژی عراق کنار بزند و نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد.

آینده خط لوله اقلیم

با کاهش سهم روس‌نفت در ساختار مالکیتی  خط لوله نفتی اقلیم کردستان، منابع نفتی عراق ممکن است در مسیر احیای صادرات از شمال قرار گیرند. مقامات انرژی در واشینگتن، لندن و بروکسل این تحول را «نقطه عطفی در مقابله با تحرکات روسیه و چین» توصیف کرده‌اند.

با این حال، سرنوشت ازسرگیری کامل جریان نفت در خط لوله عراق–ترکیه همچنان به مذاکرات بغداد و اربیل درباره ترتیبات مالی و حقوقی صادرات وابسته است؛ موضوعی که سال‌ها محل اختلاف دو طرف بوده و بدون توافق پایدار، امکان تثبیت دوباره بازار نفت عراق از مسیر شمال را دشوار می‌کند.

منبع: اویل پرایس