به گزارش خبرنگار کردپرس، دشت هایی خشک و بی آب. زمین های ترک خورده با گیاهان پژمرده. روستاهایی که در سکوت مطلق آب به سر می برند. مردمانی که از خشکسالی به ستوه آمده و بار سفر از روستا به شهر را بسته اند. این حکایت روستاهای شهرستان قروه است که به گفته رئیس آب و فاضلاب روستایی قروه با بحران کم آبی و بی آبی مواجه هستند. 42 روستایی که در وضعیت تنش آبی قرار داشتند که بیشتر در فصل گرما بود که آب رسانی سیار به این روستاها صورت گرفت. از این تعداد تنها 4 روستا آبرسانی دائم می شود.

همچنین علاوه بر کمبود و یا نبود آب در برخی روستاهای شهرستان که به معضل بزرگ تبدیل شده و اکثر ساکنان این روستاها را برای تأمین آب شرب خود وابسته به تانکرهای آب رسانی کرده است، شهروندان برخی مناطق شهری قروه هم از کمبود آب، قطعی آن در ساعات روز و افت فشار ابراز نارضایتی می ‌کنند.

در هر صورت بررسی وضعیت شبکه ‌های آب‌ رسانی شهری و روستایی نشان می ‌دهد، در هر دو حوزه ضعف ‌های عمده ‌ای وجود دارد. به طوری که به تعبیر کارشناسان حتی منابع آبی موجود در شهرستان توزیع مطلوبی نداشته و همین امر در برخی روستاها و شهرها به چالش تبدیل شده است.

کمبود اعتبار؛ معضل اصلی

101 روستای شهرستان قروه تحت پوشش شبکه آب رسانی روستایی قرار دارند. رئیس آب و فاضلاب روستایی قروه ضمن بیان این مطلب در گفت و گو با خبرنگار کردپرس کمبود اعتبارات را دلیلی برای ضعف موجود می داند. «در سال گذشته 9 میلیارد و 300 میلیون تومان برای آب و فاضلاب روستایی شهرستان مصوب شد که تنها 3 میلیارد و 359 میلیون و 400 هزار تومان آن تخصیص یافت.»

«فرهاد باقری» 39 درصد این اعتبارات را از محل تملک دارایی، 29 درصد از محل ماده 180 و 85 درصد را هم در بخش نفت و گاز دانست که به گفته او بیشتر تخصیص ها به صورت اوراق و اسناد خزانه داری بودند و مبلغ کمی نقدی پرداخت شد.

تمامی این دغدغه بودجه مربوط به سال گذشته، در حالی است که در سال جاری باتوجه به وضعیت نامناسب آب در منطقه به جای اینکه اعتبار مورد نظر روند افزایشی داشته باشد رو به کاهش رفته و مبلغ اعتبار مصوب شده به 7 میلیارد و 400 میلیون تومان رسیده و معلوم نیست از این مبلغ چه میزان تخصیص خواهد یافت.

با این وصف آب و فاضلاب روستایی قروه در بدترین شرایط خود به سر می برد. «باقری» معتقد است اگر اعتبارات به اندازه کافی تخصیص یابد می توان تا حدودی بحران آب در روستاها را مدیریت کرد و تا زمانی که کمبود اعتبار وجود دارد نحوه مدیریت براساس اولویت بندی مناطق بحرانی شدید صورت می گیرد.

تأمین منابع پایدار

مطابق اظهارات رئیس آب و فاضلاب روستایی قروه از 42 روستایی که در وضعیت تنش آبی قرار دارند 4 روستا به صورت دائم آب رسانی می شوند. این 4 روستا شامل «دوسر، سلطان آباد، قزلجه کند و جداقایه» هستند.

«فرهاد باقری» 13 هزار و 666 خانوار را مشترک فعال شبکه آب و فاضلاب روستایی دانست و شاخص بهره مندی جمعیت روستایی بالای 20 خانوار از آب آشامیدنی سالم در قروه را 85 درصد اعلام کرد که به گفته او این میزان از 72 درصد میانگین کشوری آن بالاتر است.

این مقام مسئول از بهره برداری 36 حلقه چاه برای آب شرب در کنار وجود 3 رشته قنات و 8 دهنه چشمه برای 101 روستای تحت پوشش شبکه آب و فاضلاب روستایی خبر داد.

برای مصرف آب دو استاندارد وجود دارد که شامل 90 لیتر برای خانوارهای شهری و 120 لیتر برای خانوارهای روستایی است و آن طور که «باقری» می گوید هیچ روستایی کمتر از استاندارد تعیین شده مصرف نداشته و بالاتر هم بوده است.

رئیس آب و فاضلاب روستایی قروه خواستار پیگیری آب های پایدار و توجه به منابع زیرزمینی شد. «امروزه بیشتر آب مصرفی در بخش کشاورزی است و باید به دنبال منابع پایدار بود. همچنین تا زمانی تأمین منابع پایدار نیاز است اعتبارات لازم تخصیص یابد تا از بحران های بعدی جلوگیری شود.»

بحران آب و حاشیه نشینی

مطابق تحقیقات صورت گرفته برخی روستاها و شهرها به دلیل سوء مدیریت منابع و نه کمبود آن گرفتار بی‌ آبی شده ‌اند. باید دانست کمبود آب در بخش شرب روستاها، موجب تهدید بهداشت در روستاها می شود.

امروزه کم ‌آبی، شغل و معیشت روستاییان را به شدت تهدید می کند چنانچه روستاهای قروه شاهد مهاجرت ‌های گسترده به دلیل کم ‌آبی هستند. اکثر این مهاجرت ها به حاشیه شهرها به ویژه شهرهای بزرگ صورت می گیرد.

ناگفته پیداست پدیده حاشیه ‌نشینی منجر به افزایش انشعابات غیرمجاز آب شده است و اگر از مشکلات اجتماعی و فرهنگی معضلات حاشیه نشینی چشم بپوشیم، باید به این نکته توجه شود که رشد شهرنشینی با مهاجرت از روستاها به شهرها، رشد مصرف به خصوص شیوه ‌های جدید مصرف آب را ایجاد می کند که برخی به واقع مخرب هستند.

یکی از مهم ترین راهکارهای کارشناسان در خصوص مدیریت منابع آبی، توجه به منابع بومی از جمله بهره مندی از آب‌های مرزی، چشمه‌ ها و قنات‌ ها و البته ترویج فرهنگ صرفه جویی در مصرف است. امری که حداقل در عمل به نظر می رسد مورد بی توجهی قرار گرفته تا نتیجه آن را با کمبود آب در برخی روستاها شاهد باشیم./

^* گزارش: زیبا امیدی فر