به گزارش کردپرس، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی ولت آم زونتاگ (Welt am Sonntag) اعلام کرد که سوریه پس از سال‌ها بحران و تخریب، به‌تدریج در حال احیا شدن است و طی سال‌های اخیر نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر از آوارگان سوری از ترکیه به کشورشان بازگشته‌اند. او با اشاره به احتمال افزایش این روند در یکی دو سال آینده، گفت بازگشت گسترده‌تر پناهجویان در صورت ایجاد ثبات و فرصت‌های اقتصادی در سوریه امکان‌پذیر خواهد بود. فیدان همچنین هشدار داد که «اسرائیل بزرگ‌ترین تهدید» برای این روند است و تأکید کرد اگر تل‌آویو نگرانی امنیتی دارد باید آن را از مسیر دیپلماتیک با طرف‌های ذی‌ربط در میان بگذارد، نه با حملات هوایی که «پیامی کاملاً متفاوت و خطرناک» می‌دهد.

هاکان فیدان، در ارزیابی‌هایی که در جریان سفرش به آلمان برای روزنامه آلمانی ولت آم زونتاگ انجام داد، اعلام کرد که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، اراده روشن و قطعی کشور برای عضویت در اتحادیه اروپا را بارها بیان کرده و «اکنون نوبت اتحادیه اروپا است که گام بردارد». فیدان گفت آنکارا خواستار بازگشت اراده سیاسی در اروپا نسبت به پیشبرد عضویت ترکیه است، زیرا بدون این اراده «بقیه مسائل قابل حل نخواهد بود».

فیدان در بخش نخست این گفت‌وگو، به وضعیت جنگ روسیه و اوکراین پرداخت و گفت هر دو طرف نسبت به گذشته آمادگی بیشتری برای صلح نشان می‌دهند، زیرا هزینه‌های انسانی و تخریب‌های جنگ را مشاهده کرده‌اند و اکنون محدودیت‌های خود را بهتر درک می‌کنند. به گفته او، ولادیمیر پوتین نیز در شرایط مشخصی آمادگی پذیرش آتش‌بس و یک توافق صلح جامع را دارد و این موضوع به اطلاع اوکراین رسیده است. فیدان افزود که این جنگ هزینه‌های سنگینی برای روسیه نیز ایجاد کرده است.

او در واکنش به اظهارات امانوئل ماکرون درباره احتمال اعزام نیروهای فرانسوی، بریتانیایی یا ترکیه‌ای به اوکراین، گفت که نیروهای ناتو با نیروهای ناظر بین‌المللی تفاوت دارند و مهم‌ترین مسئله‌ای که اکنون مطرح است، تضمین امنیتی مشابه ماده ۵ از سوی آمریکا برای اوکراین است. به گفته او، هر کشور حق دارد امنیت ملی خود را حفظ کند و توافقی که در حال بحث است صرفاً پایان جنگ در اوکراین نیست، بلکه ایجاد ثبات پایدار برای سراسر اروپاست. فیدان تأکید کرد که برخی مواد پیشنهادی این توافق باید با دقت بیشتری بررسی شود و این فرصت «می‌تواند تاریخی» باشد. او افزود اگر توافقی حاصل شود که طرفین را به عدم حمله متعهد کند، «می‌توان برای دهه‌ها—شاید پنجاه، شصت یا هفتاد سال—ثبات و صلح ایجاد کرد».

فیدان خاطرنشان کرد که چنین توافقی به معنای چشم‌پوشی کشورها از تدابیر امنیتی‌شان نخواهد بود و هم روسیه، هم اروپا و هم ناتو به آمادگی‌های دفاعی خود ادامه خواهند داد. به گفته او، روسیه نیز از نظر اقتصادی و اجتماعی آسیب دیده و از توافق احتمالی سود خواهد برد.

فیدان در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه تهدیدات روسیه علیه اروپا را جدی می‌گیرد، گفت ترکیه در سوریه، لیبی و دیگر مناطق مستقیماً با روسیه درگیر بوده و تجربه‌هایی مشابه با اروپا دارد، اما برخلاف برخی کشورهای اروپایی، «هیچ‌گاه گفت‌وگو با روسیه را قطع نکرده است». او تأکید کرد که آنکارا با وجود برخورد با مسائلی که خلاف منافعش باشد، خواستار روابط خصمانه با همسایگانش نیست و تلاش می‌کند با همه کشورهای پیرامونی روابط دوستانه داشته باشد.

وزیر خارجه ترکیه درباره معماری امنیتی اروپا سه محور مهم را برشمرد: نخست، ساختار امنیتی اروپا که بر پایه ناتو قرار دارد و به باور او رهبران اروپایی نیز خواستار تداوم همین چارچوب هستند؛ دوم، وضعیت صنایع دفاعی اروپا که جنگ اوکراین ضعف‌های جدی آن را آشکار کرده و به همین دلیل در دهه آینده بودجه‌های بسیار بزرگی برای تقویت این بخش اختصاص خواهد یافت و ترکیه می‌کوشد در این روند مشارکت کند؛ سوم، سناریوهای مربوط به آینده نقش آمریکا در امنیت اروپا که اکنون به‌طور غیررسمی میان برخی کشورهای اروپایی بحث می‌شود.

فیدان با اشاره به تغییرات داخلی آمریکا گفت دوران طولانی‌مدت ثبات در سیاست خارجی ایالات متحده به پایان رسیده و واشنگتن اکنون درباره سیاست خارجی، امنیتی و فناورانه خود پرسش‌های اساسی مطرح می‌کند. او همچنین تأکید کرد که کشورهای اروپایی مانند بریتانیا، فرانسه، آلمان، ترکیه و ایتالیا باید در طراحی امنیت جدید اروپا نقش فعال‌تری داشته باشند و تصمیم بگیرند که آیا «اروپا می‌خواهد در نظم جدید جهانی مرکزیت مستقل خود را ایجاد کند یا تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ دیگر باقی بماند».

فیدان در توضیح پیرامون روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، گفت ترکیه ترجیح می‌دهد عضو اتحادیه اروپا شود اما نسبت به رفتار «سوبژکتیو» برخی کشورهای اروپایی انتقاد کرد. او یادآور شد که فرآیند عضویت باید طبق قواعد انجام شود و فصول مذاکرات تنها زمانی قابل ارزیابی‌اند که گشوده شده باشند. فیدان افزود برخی مسدودسازی‌ها در گذشته نه به‌دلیل معیارهای عضویت، بلکه به‌دلیل «رویکردهای سیاسی و ایدئولوژیک» چند کشور عضو بود. او تأکید کرد: «رئیس‌جمهور ما بارها روشن کرده است که ما عضو اتحادیه اروپا شدن را می‌خواهیم. اکنون نوبت اتحادیه اروپاست که تصمیم بگیرد و قدم بردارد.»

وزیر خارجه ترکیه سپس به روابط ترکیه و آلمان پرداخت و گفت اکنون که وزیر خارجه و صدراعظم آلمان از یک حزب هستند، امکان هماهنگی و یکپارچگی بیشتری در سیاست خارجی برلین وجود دارد و این مسئله از نظر بسیاری از بازیگران بین‌المللی مثبت ارزیابی می‌شود. او گفت آلمان با توجه به شرایط امنیتی جدید در اروپا باید مسئولیت‌های بیشتری بر عهده بگیرد و رهبران جدید این کشور «با نگرش آینده‌نگرانه» در حال تنظیم دوباره روابط با ترکیه و سایر کشورهای مهم هستند.

فیدان در بخشی از سخنان خود درباره مسئله سوریه، گفت این کشور پس از بحران‌های عمیق سال‌های گذشته به‌تدریج در حال احیا شدن است و حدود ۵۰۰ هزار نفر از پناهجویان سوری طی سال‌های اخیر از ترکیه به کشورشان بازگشته‌اند. او افزود اگر شرایط در یکی دو سال آینده بهبود یابد، شمار بازگشت‌ها بیشتر خواهد شد زیرا سوریه «وطن این افراد» است و با ایجاد فرصت‌های اقتصادی، امکان بازسازی زندگی‌شان وجود دارد. فیدان هشدار داد که بزرگ‌ترین ریسک این روند، «اسرائیل» است و گفت به تل‌آویو گفته‌ایم اگر نگرانی امنیتی دارید آن را با بازیگران مرتبط در میان بگذارید، اما واکنش از طریق حملات هوایی «پیامی متفاوت و خطرناک» می‌دهد.

منبع: بخش ترکی خبرگزاری آناتولی