ادامه جنگ کنترل‌شده میان کردها و دمشق

سرویس جهان- در حالی‌که تنها چند هفته تا پایان مهلت اجرای توافق ادغام نیروهای سوریه دموکراتیک در ساختار نظامی دولت دمشق باقی مانده، تنش‌ها میان دو طرف به شکلی بی‌سابقه افزایش یافته است؛ تنش‌هایی که اگرچه به سطح جنگ تمام‌عیار نمی‌رسند، اما ماهیتی «کنترل‌شده» یافته و می‌توانند مسیر سیاسی سوریه را بار دیگر بی‌ثبات کنند.

به گزارش کردپرس، در ۱۹ نوامبر 2025، نیروهای ارتش سوریه و یگان‌های تحت رهبری کردها در نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) در منطقه معدان در شرق رقه وارد درگیری شدند. منابع دولتی سوریه مدعی‌اند که نیروهای SDF پس از انجام گلوله‌باران گسترده، به چند موضع ارتش حمله کرده و برای مدتی کوتاه کنترل برخی نقاط را در دست گرفته‌اند؛ حمله‌ای که دو کشته و چند زخمی برای ارتش به‌جا گذاشته است. وزارت دفاع سوریه اعلام کرد که ارتش «سریعاً» ضدحملۀ متقابل انجام داده و مواضع از دست رفته را بازپس گرفته است؛ عملیاتی که دولت دمشق آن را پاسخی به «حمله‌ای خائنانه» توصیف کرد.

اما روایت نیروهای سوریه دموکراتیک کاملاً متفاوت بود. SDF اعلام کرد که این نیروها «یک حملۀ نیروهای هم‌پیمان با دولت» را دفع کرده و واکنش آن‌ها کاملاً محدود و با هدف جلوگیری از گسترش درگیری بوده است. این گروه همچنین گفت که مواضعی را هدف قرار داده که به‌گفته آن‌ها از سوی داعش برای اجرای حملات پهپادی استفاده می‌شد و حتی ویدئوهایی منتشر کرد که مدعی است از یک پهپاد ساقط‌ شده به‌دست آمده و نشان می‌دهد عناصر داعش از مواضع تحت کنترل نیروهای همسو با دولت برای حملات پهپادی بهره می‌گیرند.

تداوم تنش‌ها از حلب تا رقه

این برخورد تازه، نقطۀ اوج تنش‌هایی است که از ۶ اکتبر آغاز شد؛ زمانی که نیروهای دولتی در محله‌های کردنشین شیخ‌مقصود و اشرفیه در حلب به یگان‌های SDF حمله کردند و مدعی شدند تونلی برای «انتقال سلاح» به این مناطق کشف کرده‌اند. یک روز بعد، با میانجی‌گری ایالات متحده، آتش‌بسی برقرار شد اما اختلافات ساختاری باقی ماند.

این رخدادهای پی‌درپی همزمان با تلاش واشنگتن برای پیشبرد توافق ۱۰ مارس 2025 درباره ادغام تدریجی SDF در ساختار ارتش و نهادهای امنیتی سوریه است؛ توافقی که یکی از محورهای اصلی سفر احمد الشرع، رئیس‌جمهور جدید سوریه، به آمریکا نیز بود. در این سفر، آمریکا رسماً ورود سوریه به ائتلاف ضد داعش را تأیید کرد و نام الشرع و چند مقام دیگر—از جمله انس خطاب، وزیر کشور را از فهرست تحریم‌های تروریستی حذف کرد؛ اقدامی که قرار بود مسیر گفت‌وگوها را تسهیل کند.

با این حال، شکاف‌های عمیق همچنان پابرجاست. مظلوم عبدی، فرمانده SDF، پس از دیدار الشرع با ترامپ تأکید کرد که نیروهایش آماده‌اند روند ادغام را «تسریع» کنند. اما دمشق، از زبان اسعد الشیبانی، وزیر خارجه اعلام کرد که «هیچ پیشرفت عملی» در این روند مشاهده نمی‌شود. همزمان وزیر کشور سوریه اعلام کرد که به‌زودی، دیدارهای جدیدی میان دو طرف  برگزار خواهد شد.

جنگی محدود اما پرپیامد

این سلسله درگیری‌ها نشان از شکل‌گیری نوعی جنگ کنترل‌شده میان کردها و دولت سوریه دارد؛ جنگی که نه طرف کرد مایل به گسترده‌کردن آن است، نه دمشق در شرایط ورود به یک جبهه تازه قرار دارد. اما نزدیکی زمانِ پایان مهلت توافق ادغام در پایان سال ۲۰۲۵، به‌طور طبیعی فضا را ملتهب‌تر کرده است.

بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها این رویارویی‌ها را «درگیری‌های محدود با نقش‌آفرینی بازیگران ثالث» ارزیابی می‌کند؛ زیرا:

  • ترکیه همچنان SDF و به‌ویژه ستون فقرات آن، یعنی YPG، را امتداد پ.‌ک‌.ک می‌داند و از هر فرصت برای حمله استفاده می‌کند؛
  • الشرع مدعی است با فشار بر آنکارا توانسته حمله‌ای گسترده را تا پایان روند سیاسی به تأخیر بیندازد؛
  • آمریکا هم همزمان نقش میانجی، ضامن آتش‌بس و بازیگر اصلی در روند ادغام را بر عهده دارد.

به نوشته مجله لانگ وار، با نزدیک شدن ضرب‌الاجل اجرای توافق، پرسش اصلی این است که اگر ادغام عملی نشود، واکنش دمشق چه خواهد بود؟ منابع نزدیک به دولت می‌گویند که دمشق نمی‌خواهد وارد جنگ فراگیر با کردها شود؛ اما در مقابل تمایل ندارد وضعیت فعلی—نوعی «حاکمیت موازی»—را نیز تحمل کند.

ترکیه: بازیگر تعیین‌کننده بحران آینده

بر اساس تحلیل مجله لانگ وار، در حالی‌که دمشق و SDF از جنگ تمام‌عیار پرهیز می‌کنند، ترکیه ممکن است به‌عنوان متغیر تعیین‌کننده وارد معادله شود. هرگونه شکست در اجرای توافق ادغام، می‌تواند به آنکارا بهانه لازم برای اقدام نظامی گسترده بدهد؛ اقدامی که هم روند سیاسی را متوقف خواهد کرد و هم واشنگتن را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.

کد مطلب 2790957

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha