در ۱۳۱۷ خورشیدی، در روستای درگاه سلیمان در نزدیکی سقز، کودکی به دنیا آمد که بعدها نام نیک و آوازه علمی اش همه دانشگاه ها و کلاس های درس را در سراسر کشور در رشته ادبیات عرب و نقد ادبی فراگرفت.

تحصیل را از محضر پدر دانشمندش، ماموستا احمد درگاه سلیمانی که  نمونه فضل و دانش و تقوا بود آغاز کرد و در ادامه در خدمت بزرگان منطقه چون شهید ماموستا کامل نقشبندی، ماموستا شیخ عزالدین حسینی و ماموستا عبدالهادی افخم زاده زانوی شاگردی بر زمین زد.

در سال ۱۳۴۰ به دانشگاه رفت و در کنار کار معلمی، در مدارس سقز و بعدها تهران، تحصیل را تا اخذ درجه دکترای زبان و ادبیات عرب ادامه داد. از استادان برجسته اش ماموستا محمد شیخ الاسلام سنندجی، ابوالقاسم گرجی، مجتبی مینوی و بدیع الزمان کردستانی و امیرحسین یزدگردی بودند.

از بدیع الزمان با عنوان ابر استاد یاد می کرد؛ در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی، پس از گذراندن آزمونی سخت، جذب شد؛ بعدها با دعوت دکتر غلامحسین یوسفی به دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد منتقل شد و بنیانگذار مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکترای ادبیات عرب در آنجا شد و درخت پر ثمر دانش را در این رشته پروراند و منشأ خدمات زیادی شد.

بسیاری از دانشجویان از سراسر کشور برای مقاطع  فوق لیسانس و دکتری، به مشهد می رفتند تا محضر استاد فاضلی را درک کنند و مشهد را بر دیگر جاها ترجیح می دادند؛ بعدها بواسطه حضور پانزده ساله اش در دانشگاه های تربیت مدرس، علامه طباطبایی و الزهرا در مقطع دکتری، غالب استادان کنونی دانشگاههای کشور، شاگرد این دانشمند کردستانی بوده اند.

فضل و دیانت و تواضع و دلسوزی او را محبوب دل همه کرده بود؛ رنج های بسیار از جمله دوری و غربت و بیماری بعضی از عزیزانش، او را که دلی بسیار عطوف و مهربان داشت آزارش می داد اما کوهی از صبر و شکیبایی بود و روحی متوکل داشت.

آثارش در ادبیات و نقد ادبی و بلاغت، در نوع خود بی نظیر بود که هر یک به چاپ های متعدد رسیده اند. آثارش به دقت و عمق شهره اند. نثرش محکم و روان بود و خط بسیار زیبایی داشت.

از جمله آثارش التعریف بالمتنبی، مسئولیت شاعر در زندگی و شعر نسل امروز (ترجمه)، برخی شیوه های بیان در قرآن کریم (برنده جشنواره فارابی)، شرح الشواهد الشعریه فی کتاب جواهر البلاعه، دراسةو نقد فی مسایل لاغیة هامة، تصحیح کتاب محاکمه انسان و حیوان از وقار شیرازی و سیبویه پیشوای نحویان (ترجمه از عربی) و از چشمه سار فضیلت (مجموعه مقالات در تفسیر، ادبیات عرب و ادبیات فارسی) است.