نهاد بین المللی موسوم به "مشارکت برای مراقبت از کوهها"، روز ۱۱ دسامبر برابر با ۲۱ آذر را "روز جهانی کوهستان" نامگذاری کرده است. شعار امسال "روز جهانی کوهستان" بر اهمیت "تنوع زیستی کوهستان" تأکید دارد. هر ساله این نهاد با تعیین یک موضوع، از اعضای خود و دوستداران کوهستان در سرتاسر جهان دعوت می‌نماید تا با برگزاری آیین‌های ویژه، به منظور جلب توجه جهانیان به اهمیت کوهها، بکوشند.
یادمان باشد که کوهها از نظر "تنوع زیستی" بسیار غنی بوده و نیمی از مناطق دارای "ارزش ویژه تنوع زیستی" در کره زمین بر روی کوهها جای دارند. کوهها نقش مهمی در تأمین‌ آب، غذا و دارو برای انسان بازی می کنند.علاوه براین تنظیم‌کننده جریان هوا و ارتقاء دهنده کیفیت خاک نیز هستند. علیرغم آنکه بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری در پایین دست کوهستان‌ها منقرض شده‌اند، اما خوشبختانه هنوز این گونه ها در کوهها به حیات خود ادامه می‌دهند. خاستگاه بسیاری از گونه‌های گیاهی که انسان در طول تاریخ به کِشت آنها مبادرت نموده است(همانند گندم و جو )کوهستان بوده است.
اکوسیستم‌های کوهستانی ایران از جمله غنی‌ترین و متنوع‌ترین رویشگاه‌های گیاهی کشور و آسیای غربی به شمار می‌روند. مهم‌ترین توده‌های جنگلی و مراتع کشور در کوهستانها گسترده‌اند. کوهها می توانند محل و ماوایی برای "تفرج و گردشگری مسئولانه" باشند،گرچه متاسفانه بسیاری از "گردشگران" و حتی عده ای از "کوهنوردان" نیز در ایران توجهی به محیط شکننده کوهستان ها نکرده و موجبات تخریب و آلودگی در محیط آنها را فراهم می آورند.علاوه براین، کوهها و تنوع زیستی موجود در آنها تحت فشارهای گوناگون دیگر (از جمله تغییر کاربری، بهره‌برداری بی رویه وآثار ناشی از تغییر اقلیم ) نیز قرار دارند.
منطقه هورامان اساسا یک منطقه کوهستانی است که زندگی اغلب ساکنان آن در گذشته و حال وابسته به کوهستان بوده و هست. دامنه و قلل کوهستان های معروف این منطقه (ازجمله "شاهو"، "دالانی" ،"ماکوان"، "دالاهو"، "کوسالان"، کله خانی"، "عبدالان" و دهها کوه دیگر) همواره منبع تامین آب گوارا و غذای سالم بوده و محلی برای پرورش دام و زنبور عسل می باشند.
مراقبت و محافظت از کوهستان و تنوع زیستی آن وظیفه همگانی(مخصوصا کوهنوردان و کوهگردان) است.هر کسی و به هر دلیل و انگیزه ای به دامنه مرتفع و قله کوهها می رود می‌تواند یک"حافظ و مراقب محیط کوهستان" باشد. بیایید در"روز جهانی کوهستان" و بخاطر دفاع از "تنوع زیستی" موجود در آن،این مطالبات را در سطح جامعه مطرح نماییم:
●ممنوعیت احداث هر نوع جاده و رهگذر تازه در کوهستانها
●انسداد جاده های بدون متولی(مخصوصا در کوهستان)
●ممنوعیت شکار(مخصوصا در کوهستان )
●ممنوعیت هر نوع ساخت و ساز (حتی پناهگاه)درکوهستان
●ممنوعیت"چرای زودرس"در کوهستان
●ممنوعیت حفر چاه آب به هر دلیل در دامنه های مرتفع کوهستان