به گزارش کرد پرس، پتروشیمی کردستان در زمان احداث، به عنوان یکی از طرح های کلان اقتصادی غرب کشور معرفی شد و مسئولان وقت، وعده دادند که این پروژه می تواند بخش قابل توجهی از بیکاری استان را کاهش دهد و زمینه ساز توسعه پایدار شود، اما امروز، بسیاری از گزارش های رسانه ای و اظهارات رسمی حکایت از فاصله جدی میان «وعده ها» و «واقعیت» دارد.
غریب سجادی، فرماندار سنندج اخیراً در جلسه ستاد مدیریت بحران شهرستان، گفت: پتروشیمی کردستان نه تنها کمکی به توسعه استان نکرده، بلکه جز آلودگی هیچ دستاوردی برای مردم نداشته است و این واحد در حوزه مسئولیت اجتماعی هم حتی یک ریال هم هزینه نکرده است.
این انتقادها در حالی مطرح می شود که رسانه های محلی و ملی طی سال های گذشته نیز بارها عملکرد اجتماعی و زیست محیطی این شرکت را زیر سؤال برده اند. بر اساس گزارش هایی از خبرگزاری های مختلف، پتروشیمی کردستان تاکنون هیچ برنامه مدونی برای ایفای نقش در توسعه محلی، حمایت از محیط زیست یا اشتغال بومی ارائه نکرده است.
بحران محیط زیست و برداشت های غیرمجاز از منابع آب
یکی از اصلی ترین محورهای انتقاد، نحوه استفاده پتروشیمی کردستان از منابع آب منطقه است؛ طبق اظهارات فرماندار سنندج، این شرکت به جای بهره گیری از پساب تصفیه شده فاضلاب شهری، از منابع آب زیرزمینی شهرستان برای مصارف صنعتی استفاده می کند، اقدامی که خطر تشدید بحران آب در منطقه را در پی دارد.
سجادی هشدار داده است: پتروشیمی موظف است تصفیه خانه مستقل داشته باشد و از تخلیه آلاینده ها به رودخانه ها خودداری کند؛ در غیر این صورت، از مسیر قانونی با آن برخورد خواهد شد.
بر اساس بررسی های صورت گرفته، کارشناسان محیط زیست نیز معتقدند که برداشت های بی رویه از منابع زیرزمینی و تخلیه فاضلاب صنعتی بدون تصفیه کامل، می تواند اکوسیستم منطقه را در معرض آسیب جدی قرار دهد.
معافیت مالیاتی ۱۸۰۰ میلیاردی؛ امتیاز بی پاسخ
اما انتقادها تنها به مسائل زیست محیطی محدود نیست؛ ماجرای بخشش یا معافیت مالیاتی ۱۸۰۰ میلیارد تومانی برای پتروشیمی کردستان نیز، پرسش های تازه ای را در میان افکار عمومی ایجاد کرده است.
فرماندار سنندج در واکنش به این موضوع گفت: بر چه مبنایی باید چنین مبلغ کلانی از مالیات این شرکت بخشیده شود؟ سهم مردم کردستان از این تصمیم چیست؟ وقتی یک شرکت تعهدات خود را انجام نداده، این معافیت چه توجیهی دارد؟
رسانه های محلی نیز در گزارش های جداگانه ای خواستار شفاف سازی درباره مبنای قانونی این بخشش شده اند و هنوز هیچ مقام رسمی به طور علنی درباره جزئیات این تصمیم توضیح نداده است.
اشتغال بومی و شکاف اجتماعی
در حالی که شعار اصلی آغاز به کار پتروشیمی کردستان، اشتغال زایی برای نیروهای بومی بود، آمارهای غیررسمی نشان می دهد بخش عمده کارکنان متخصص این واحد از خارج استان جذب شده اند و افزون بر آن، برخی کامیون داران و رانندگان محلی نیز از تبعیض در حمل ونقل محصولات این شرکت شکایت داشته اند.
این موضوع، به گفته فعالان اجتماعی، «احساس تبعیض و بی عدالتی» را در میان مردم منطقه تشدید کرده و در حالی که پتروشیمی در کردستان مستقر است، اما منافع آن به استان های دیگر می رسد و سهم مردم تنها آلودگی و محرومیت بیشتر بوده است.
مطالبه مردم؛ شفافیت و پاسخگویی
با توجه به انبوه انتقادها، حالا مطالبه اصلی شهروندان کردستانی شفاف سازی درباره عملکرد پتروشیمی است و مردم انتظار دارند نهادهای نظارتی، سازمان محیط زیست و متولیان حوزه اقتصاد استان کردستان درباره سه محور اصلی وضعیت واقعی آلودگی و مصرف منابع آبی پتروشیمی کردستان، دلایل و مبنای بخشش مالیات میلیاردی این شرکت و همچنین سهم واقعی مردم استان از اشتغال و درآمدهای ناشی از فعالیت این واحد صنعتی، توضیح دهند.
تا زمانی که پاسخ روشنی به این پرسش ها داده نشود، پتروشیمی کردستان همچنان نماد وعده هایی خواهد ماند که بر زمین مانده اند؛ صنعتی که به جای موتور توسعه، به دغدغه ای زیست محیطی و اجتماعی بدل شده است.
نظر شما