به گزارش کردپرس، خبرگزاری رویترز در گزارشی مبسوط از تمرکز طرفهای درگیر در بحران سوریه بر سر تعیین سرنوشت نیروهای کرد سوریه خبر داد. بر این اساس، گفت‌وگوهای پیچیده‌ای درباره سرنوشت نیروهای تحت رهبری کردها در جریان است.
منابع می‌گویند طرف‌ها انعطاف و صبر بیشتری نسبت به آنچه در اظهارات علنی بیان شده، نشان داده‌اند. این توافق می‌تواند به خروج برخی جنگجویان از سوریه و ادغام دیگران تحت وزارت دفاع منجر شود. مسائل حساس بسیار دیگری همچنان حل نشده باقی مانده است.
مذاکره‌کنندگان در تلاش برای رسیدن به توافقی احتمالی هستند تا یکی از مسائل حساس و حیاتی آینده سوریه را حل کنند که سرنوشت نیروهای کرد است. ایالات متحده آن‌ها را متحدان کلیدی علیه داعش می‌داند اما ترکیه آن‌ها را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌بیند.
مذاکره‌کنندگان سیاسی و نظامی از ایالات متحده، ترکیه، سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه در مقایسه با اظهارات علنی خود، انعطاف و صبر بیشتری نشان داده‌اند. دوازده منبع، از جمله پنج نفر که مستقیماً در این گفت‌وگوهای پیچیده در هفته‌های اخیر درگیر بوده‌اند، این موضوع را به خبرگزاری رویترز اعلام کردند.
این مذاکرات ممکن است زمینه را برای توافقی در ماه‌های آینده فراهم کند که بر اساس آن، برخی جنگجویان کُرد از شمال شرق سوریه خارج شوند و بقیه نیز در وزارت دفاع جدید ادغام شوند. با این حال، مسائل حساس بسیاری همچنان باقی مانده که باید حل شوند. این مسائل شامل نحوه ادغام جنگجویان مسلح و آموزش‌دیده ائتلا نیروهای دموکراتیک سوریه در چارچوب امنیتی سوریه و مدیریت سرزمین‌هایی است که تحت کنترل آن‌ها قرار دارد و شامل میدان‌های نفتی و مناطق حاصلخیز است که برای سوریه اهمیت حیاتی دارند.
مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، در مصاحبه‌ای با روزنامه الشرق الاوسط عربستان سعودی در روز سه‌شنبه، گفت که «خواست اصلی» این ائتلاف، مدیریت غیرمتمرکز سوریه است اما این مسئله برای رهبران جدید سوریه که پس از برکناری بشار اسد در ماه گذشته، تلاش می‌کنند تمام کشور را تحت اقتدار دولت مرکزی قرار دهد، چالش جدید خواهد بود.
عبدی اشاره کرد که نیروهای دموکراتیک سوریه قصد انحلال خود را ندارد و آماده است طبق قوانین وزارت دفاع فعالیت کند اما باید به‌عنوان «یک بلوک نظامی» مجزا موجودیت خود را حذف کند.
اما مرحف ابوقصره، وزیر دفاع جدید سوریه، در مصاحبه‌ای با رویترز در روز یکشنبه این رویکرد را رد کرد و گفت: «اینکه نیروهای دموکراتیک سوریه یک بلوک مستقل باقی بماند، درست نیست.» شورشیان سابق که اکنون قدرت را در دمشق در دست دارند، گفته‌اند که می‌خواهند تمام گروه‌های مسلح تحت فرماندهی متحد نیروهای رسمی سوریه ادغام شوند.
نیروهای دموکراتیک سوریه در پاسخ به درخواست رویترز برای اظهار نظر در این مورد، به مصاحبه فرمانده خود با شرق الاوسط اشاره کرد.
احتمالاً میزان خودگردانی گروه‌های کرد سوریه به این بستگی دارد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده، حمایت طولانی‌مدت واشنگتن از متحدان کرد خود را ادامه دهد یا خیر. ترامپ هنوز درباره برنامه‌های خود، از جمله درباره حدود ۲۰۰۰ نیروی آمریکایی مستقر در سوریه، اظهار نظری نکرده است. یکی از نمایندگان ترامپ نیز در واکنش به سوال رویترز در این باره، اظهار نظری در این خصوص نکرد.
حصول هر توافقی همچنین به این بستگی دارد که آیا رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، از عملیات نظامی علیه یگان‌های مدافع خلق که نیروی اصلی ائتلاف دموکراتیک سوریه است، خودداری خواهد کرد یا خیر. آنکارا آن‌ها را به‌عنوان بخشی از حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک می‌داند که از سال ۱۹۸۴ علیه دولت ترکیه شورش کرده و از سوی ترکیه و ایالات متحده به‌عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده است.
هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه ماه گذشته گفت که «باید به مقامات جدید سوریه فرصت داده شود تا اشغال و تروری را که یگان های مدافع خلق ایجاد کرده پایان دهند» اما اشاره‌ای به مدت زمان انتظار آنکارا برای خلع سلاح این گروه نکرد.
یکی از منابع وزارت خارجه ترکیه به رویترز گفت که خلع سلاح گروه‌های مسلح و خروج «جنگجویان تروریست خارجی» برای ثبات و تمامیت ارضی سوریه ضروری است و هرچه زودتر این اتفاق بیفتد، بهتر است.
این منبع افزود: «ما این خواسته خود را با جدیت در تماس‌های خود با ایالات متحده و دولت جدید در دمشق اعلام می‌کنیم.»
گفت‌وگوهای فشرده
یک دیپلمات ارشد آمریکایی به رویترز گفت مقامات ایالات متحده و ترکیه از زمان حمله ناگهانی گروه شورشیان تحت رهبری هیئت تحریر الشام، شاخه سابق القاعده، که از پایگاه شمال غربی آن آغاز شد و منجر به سرنگونی حکومت بشار اسد در ۸ دسامبر شد، «گفت‌وگوهای بسیار فشرده‌ای» داشته‌اند.
این دیپلمات اظهار داشت که دو کشور دیدگاهی مشترک درباره نتیجه مذاکرات، از جمله اعتقاد به اینکه تمامی جنگجویان خارجی باید خاک سوریه را ترک کنند، دارند. او همچنین اشاره کرد که مذاکره‌کنندگان ترکیه خواستار حل‌وفصل اوضاع دارند.
با این حال، این دیپلمات که مانند برخی دیگر از منابع به دلیل حساسیت مذاکرات خواست نامش فاش نشود، گفت که این مذاکرات «بسیار پیچیده» بوده و زمان‌بر خواهد بود.
گفت‌وگوهای موازی میان ایالات متحده و نیروهای دموکراتیک سوریه، میان ترکیه و هیئت تحریرالشام و همچنین نیروهای دموکراتیک سوریه با هیئت تحریرالشام در حال انجام است. مقاماتی از تمامی طرف‌ها این موضوع را تایید کردند.
کردها از جمله برندگان جنگ داخلی سوریه سوریه بودند و توانستند کنترل مناطق با اکثریت عرب را به دست آوردند، زیرا ایالات متحده در مبارزه با داعش با آن‌ها شریک شد. آن‌ها اکنون نزدیک به یک‌چهارم خاک کشور سوریه را در اختیار دارند.
اما سقوط حکومت بشاراسد باعث شد که جناح‌های کرد سوریه در موضع ضعف قرار بگیرند زیرا گروه‌های مسلح تحت حمایت ترکیه در شمال شرق پیشروی کردند و حاکمان جدید دمشق نیز با آنکارا روابط دوستانه‌ای دارند.
ترکیه که به برخی از گروه‌های شورشی علیه حکومت بشار اسد به طور مستقیم کمک کرد، به‌عنوان یکی از بانفوذترین قدرت‌ها در سوریه پس از سقوط اسد ظاهر شده است. این کشورنیز مانند ایالات متحده، هیئت تحریرالشام را به دلیل سابقه وابستگی آن به القاعده یک گروه تروریستی می‌داند اما اعتقاد بر این است که آنکارا نفوذ قابل‌توجهی بر این گروه دارد.
مقاماتی از تمامی طرف‌ها نگران هستند که عدم دستیابی به آتش‌بس و توافق سیاسی بلندمدت در شمال شرق می‌تواند سوریه را بی ثبات تر کند. این در حالی است که جنگ داخلی ۱۳ ساله سوریه صدها هزار کشته برجای گذاشت، میلیون‌ها نفر را آواره کرد و کشورهای مختلفی از جمله روسیه، ایران و اسرائیل را درگیر کرد.
از دسامبر گذشته تاکنون ده‌ها نفر در شمال سوریه و در درگیری میان نیروهای دموکراتیک سوریه و متحدان ترکیه و همچنین حملات هوایی ترکیه کشته شده‌اند.
عدم تعیینسرنوشت جناح‌های کرد در سوریه همچنین می‌تواند تلاش‌های اولیه برای پایان دادن به شورش پ.ک.ک در ترکیه را تضعیف کند.
سازمان ملل متحد هشدار داده است که عدم دستیابی به یک راه‌حل سیاسی در شمال شرق می‌تواند «عواقب چشمگیری» برای سوریه و منطقه داشته باشد.
معامله‌های احتمالی
حمایت ایالات متحده از نیروهای دموکراتیک سوریه، یکی از عوامل تنش با ترکیه متحد عضو ناتوی این کشور بوده است.
واشنگتن نیروهای دموکراتیک سوریه را شریک کلیدی در مقابله با داعش می‌داند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، هشدار داده است که داعش در تلاش است از این دوره برای بازسازی توانایی‌های خود در سوریه استفاده کند. نیروهای دموکراتیک سوریه همچنان ده‌ها هزار زندانی مرتبط با این گروه را تحت محافظت خود دارد.
اردوغان روز چهارشنبه گفت که ترکیه قدرت «نابودی» تمام تروریست‌ها در سوریه، از جمله داعش و شبه‌نظامیان کرد را دارد.
ترکیه خواستار انتقال مدیریت اردوگاه‌ها و زندان‌های تحت کنترل نیروهای کرد به حاکمان جدید سوریه شده و پیشنهاد کمک به آن‌ها را داده است. همچنین خواسته که نیروهای دموکراتیک سوریه تمامی جنگجویان خارجی و اعضای ارشد پ.ک.ک را از مناطق تحت کنترل خود اخراج کرده و اعضای باقی‌مانده را کاملا خلع سلاح کند.
عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، نسبت به برخی خواسته‌های ترکیه انعطاف نشان داده و ماه گذشته به رویترز گفت که در صورتی که ترکیه با آتش‌بس موافقت کند، جنگجویان خارجی آن، از جمله اعضای پ.ک.ک، سوریه را ترک خواهند کرد.
پ.ک.ک نیز در بیانیه‌ای که برای رویترز ارسال کرد،اعلام کرد که اگر نیروهای دموکراتیک سوریه کنترل شمال شرق سوریه را حفظ کند یا نقش قابل‌توجهی در رهبری مشترک داشته باشد، با خروج اعضای خود از سوریه موافقت خواهد کرد.
عمر ان‌هون، آخرین سفیر ترکیه در دمشق، به رویترز گفت: با این حال، با توجه به این که نیروهای دموکراتیک سوریه تلاش می‌کند موجودیت خود را حفظ کند، بعید است چنین تضمین‌هایی، آنکارا را راضی کند.
اسعد حسن الشبانی، وزیر خارجه سوریه، روز چهارشنبه در آنکارا، گفت که حضور گسترده نیروهای دموکراتیک سوریه تحت حمایت ایالات متحده دیگر توجیه‌پذیر نیست و دولت جدید اجازه نخواهد داد که خاک سوریه منبع تهدیدی برای ترکیه باشد. هاکان فیدان، همتای ترکیه‌ای او نیز گفت که زمان آن رسیده که وعده‌های ضدتروریستی به اجرا درآیند.
مظلوم عبدی به شبکه الشرق الاوسط گفت که با احمد الشرع، رهبر فعلی سوریه دیدار کرده و دو طرف توافق کرده‌اند که یک کمیته نظامی مشترک برای تصمیم‌گیری درباره نحوه ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه با وزارت دفاع تشکیل دهند. او دیدار خود با الشرع را که ریاست هیئت تحریرالشام را نیز بر عهده دارد، مثبت توصیف کرد.
ابو قصره، وزیر دفاع سوریه، روز یکشنبه رهبران نیروهای دموکراتیکسوریه را به « تعویق » موضوع متهم کرد و گفت: «یکپارچه‌سازی تمام مناطق تحت مدیریت جدید ... حق دولت سوریه است.»
یکی از مقامات ارشد سوریه به رویترز گفت رهبری جدید در سوریه بر این باور است که مجوز ادامه فعالیت نیروهای دموکراتیک سوریه به‌صورت یک واحد مجزای نظامی، ممکن است «خطر ایجاد بی‌ثباتی، از جمله کودتا» را به همراه داشته باشد.
مظلوم عبدی استدلال کرد که مدیریت غیرمتمرکز تهدیدی برای وحدت در سوریه نیست. او اظهار داشت که خواستار نوع فدرالیسمی که در عراق معرفی شده، و در آن، کردها دولت منطقه‌ای خود را دارند، نیست.
برخی از مقامات سوری و دیپلمات‌ها می‌گویند که نیروهای دموکراتیک سوریهاحتمالا باید کنترل بخش قابل‌توجهی از قلمرو و درآمدهای نفتی به‌دست‌آمده در طول جنگ را به‌عنوان بخشی از هر گونه توافق سیاسی، به حکومت جدید سوریه واگذار کند.
بسام القوطلی، رئیس حزب کوچک لیبرال سوریه، که از حقوق اقلیت‌ها حمایت می‌کند اما در مذاکرات دخیل نیست، گفت: در مقابل، ممکن است به جناح‌های کردی اجازه محافظت از زبان و فرهنگشان، در چارچوب یک ساختار سیاسی غیرمتمرکز اعطا شود.
یک منبع ارشد کرد سوری اذعان کرد که احتمالاً برخی از این نوع مبادلات ضروری خواهد بود اما جزئیات بیشتری ارائه نداد.
مظلوم عبدی به شرق الاوسط گفت که نیروهای دموکراتیک سوریه آماده است مسئولیت منابع نفتی را به دولت جدید واگذار کند، مشروط بر اینکه ثروت به‌طور عادلانه در تمامی استان‌ها توزیع شود.
دیپلمات آمریکایی گفت که سرنگونی اسد درها را برای بررسی احتمالی خروج نیروهای آمریکایی از سوریه باز می‌کند، اگرچه این موضوع ،تا حد زیادی به ادامه مشارکت نیروهای قابل‌اعتماد مانند متحدان کرد واشنگتن برای مقابله با احیای احتمالی داعش بستگی دارد.
بازگشت ترامپ به کاخ سفید در روز دوشنبه امیدها در ترکیه برای دستیابی به توافقی مطلوب را، با توجه به رابطه‌ای که او در دوره اول ریاست‌جمهوری خود با اردوغان برقرار کرد، افزایش داده است.
ترامپ در صحبت‌های خود درباره نقش اردوغان در سوریه نظر مثبتی داشته و او را «فردی بسیار باهوش» توصیف کرده و گفته که ترکیه «کلید آنچه در سوریه رخ می‌دهد» را در دست دارد.
سفیر سابق ترکیه در سوریه به رویترز گفت: « آمریکایی‌ها نیروهای دموکراتیک سوریه را رها نخواهند کرد اما حضور کسی با اعمال غیرمنتظره مانند ترامپ، در کاخ سفید، باید این نیروها را نیز نگران کند.»
نظر شما