به گزارش کردپرس،سه کارشناس حوزه مسائل ترکیه به این سوال که چگونه تنش میان ترکیه و آمریکا بر سیاست آنکارا در خاورمیانه تاثیر می گذارد، پاسخ می دهند.

ترکیه از یک طرف بر سر مسائلی مانند خرید سیستم دفاعی اس400 از روسیه، حمایت آمریکا از کردها و نیز حبس کشیش آمریکایی در ترکیه با واشنگتن اختلاف نظر دارد. این مسئله چندان بر سیاست های ترکیه در خاورمیانه با توجه به حضور آمریکا و روسیه در بحران های این منطقه بی تاثیر نیست. به همین دلیل، سه کارشناس مسائل ترکیه سعی کرده اند به این سوال که این تنش چه تاثیری می تواند بر سیاست های ترکیه در خاورمیانه داشته باشد پاسخ دهند.

ابراهیم وارده؛ استاد تجارت بین الملل در دانشگاه توفت

پیروزی گسترده حزب اسلام گرای عدالت وتوسعه ترکیه در انتخابات نوامبر 2002 پس از آن اتفاق افتاد که این کشور سیاست های اصلاحی صندوق بین المللی پول را به دنبال بحران اقتصادی این کشور در سال 2001 به اجرا گذاشت. سالها ثبات اقتصادی و رشد پیوسته آن خاطرات مردم از بی ثباتی و بحران را از ذهن آنها پاک کرد. پیروزی های انتخاباتی پیاپی رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه وی را در قدرت نگاه داشت و به وی اجازه داد حکومت خود را تحکیم بخشیده و نقش جسورانه خود را اگرنه در مسائل جهانی، حداقل در مسائل منطقه ای پررنگ کند. سلطان پرنفوذ ترکیه در نشان دادن قدرت خود در سوریه و دیگر جاها تزلزلی به خود راه نداده و در داخل کشور نیز قدرت نرم را از طریق ادبیات اسلامی جلو برده است. پروژه های عظیمی که برای تبدیل کردن ترکیه به یکی از 10 اقتصاد برتر جهان طراحی شده بانک های خارجی و سرمایه گذاران بین المللی را جذب کرده است.

اگرچه ماههاست تنش میان آمریکا و ترکیه وجود دارد اما بحران آگوست 2018 با آمریکا به عنوان یک شوک برای ترکیه محسوب می شود.همزمان که اقتصاد ترکیه دچار تزلزل می شود احتمالا سیاست هایی نیز که در زمان رفاه در پیش گرفته شده مورد ارزیابی دوباره قرار می گیرد. بالا و پایین رفتن های اقتصاد برندگان و بازندگانی می افریند و بنابراین، باعث تغییر در سیستم سیاسی می شود. میزان مقاومت جمعیت «ببرهای آناتولی»یکی از ستوان های حامی اردوغان مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. اقتصادهای غیررسمی و زیرزمینی توسعه خواهند یافت و شک و تردیدهای گولنیستها، کردها و دیگر دشمنان مظنون رژیم و همچنین بدتر شدن گرایش های استبدادگرایانه فزونی خواهد گرفت. پژواک این بحران از هم اکنون هم در منطقه شنیده می شود. این مسئله تنشها در خاورمیانه را بیشتر کرده و بحران سوریه را تشدید کرده است. رابطه ترکیه با عربستان سعودی، مصر و امارات متحده عربی که پیش از آن هم به دلیل حمایت ترکیه از اخوان المسلمین دچار تنش شده بود بدتر شده است. در نتیجه، ترکیه اکنون به ایران و قطر نزدیک تر شده است.

ستیون کوک؛ پژوهشگر ارشد خاورمیانه و آفریقا در اندیشکده شورای روابط خارجی

از زمانی که آمریکا دو وزیر دولت ترکیه را به دلیل نقش آنها در بازداشت و زندانی کردن کشیش برانسون از کارولینای شمالی مورد تحریم قرار داده تنش میان آمریکا و ترکیه رو به فزونی گرفته است. دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا از طریق توییتر اعلام کرد که آمریکا نرخ تعرفه بر واردات آهن و آلومینیوم از ترکیه را دو برابر می کند. مشاوران وی هشدار داده اند که اگر کشیش اندرو برانسون آزاد نشود تحریم های بیشتری بر ترکیه اعمال خواهد شد. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه در مقابل امریکا را به اعمال جنگ اقتصادی علیه ترکیه متهم کرده است.

همه اینها نگرانی را در حلقه های سیاسی آمریکا در مورد آینده سیاست خارجی ترکیه بویژه در مورد خاورمیانه برانگیخته است. منتقدان ترامپ بیم دارند که وی ترکیه را از حلقه پیمان نظامی ناتو دور می کند اما آنکارا از مدتها پیش در حال دور شدن از متحدان سنتی خود بوده است. ترکیه در خاورمیانه و با اهداف مختلف با آمریکا در سوریه، ایران، اسرائیل و مصر کار کرده است. احتمالا هیچ کدام از این ها بر سر موضوع کشیش برانسون تغییر نخواهد کرد. برخی تحلیل گران معتقدند که خارج شدن ترکیه از حلقه بیشتر چالش ایجاد می کند تا بودن آن در داخل البته به عنوان یک متحد متفرق. ترکیه می تواند به تحکیم روابط خود با کشورهایی که دشمن آمریکا محسوب می شوند اهتمام بورزد اما این امر تا حدی می تواند اتفاق بیفتد. ترکیه قبلا هم به ایران برای دور زدن تحریم ها کمک کرده است، حامی حماس بوده و تلاش کرده است مشروعیت دولت مصر را با حمایتش از اخوان المسلمین با چالش روبه رو کند.

مارک پیرینی؛ پژوهشگر مدعو در بنیاد کارنگی در بروکسل

تنش میان دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا و همتای او رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه در رسانه هابازتاب وسیعی داشته است زیرا این تقابل نادری میان دو رهبر متحد بوده است. از آنجایی که هر دو احساس شخصی خود را در معرض عموم مردم قرار داده اند این تنش به سرعت بالا گرفت. با این حال، واقعیت های خاورمیانه و منافع استراتژیک بسیار عمیق تر از احساسات هستند.

سیاست ترکیه در سوریه قطعا در ارتباط با هدف روسیه از اجازه دادن به بشار اسد در تسلط دوباره اش بر تمام کشور تعریف خواهد شد. درست است که روسیه به ارتش ترکیه اجازه داد که عفرین کردنشین را تصاحب کند اما باید دید نبرد برای تصرف استان ادلب چه خواهد شد. بعدا هم، نبرد برای کنترل مناطق شرق رود فرات نحوه تعامل ائتلاف دمشق-مسکو-تهران را با ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا که نیروهای کرد سوریه نیز جزء آن هستند ترسیم خواهد کرد. در این مرحله، این که ترکیه با کدام ائتلاف خوهد بود هنوز مشخص نیست.

اگر مولفه استراتژیک را در نظر بگیریم، عامل پیچیده عدم تطابق میان دو تصمیم گیری نظامی است که ترکیه انجام داده است: عملی شدن خواسته این کشور برای در اختیار گرفتن سیستم دفاعی روسی اس-400 و به خدمت گرفتن جنگنده های رادارگریز اف-35 آمریکا تهدیدی عمده برای آمریکا و ناتو خواهد بود. شفاف سازی در این زمینه لازم است.

منبع: بنیاد کارنگی

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101