به گزارش کرد پرس، کیومرث حبیبی با اشاره به فرسودگی طرح های جامع و تفصیلی شهرهای کردستان، تأکید کرد که بازنگری در این طرح ها، توسعه حمل ونقل عمومی و مقابله با ساخت وسازهای غیرمجاز از اولویت های اصلی مدیریت شهری است.

حبیبی همچنین از تحقق بیش از نیمی از تعهدات نهضت ملی مسکن و اجرای طرح های گسترده در حوزه فضای سبز، آموزش و نوسازی بافت های فرسوده خبر داد و بر ضرورت تحقق عدالت فضایی و مشارکت دستگاه ها و مردم در پیشبرد اهداف شهرسازی استان تأکید کرد و در ادامه مشروح این گفت و گو را می خوانید.

جناب آقای دکتر حبیبی، ضمن تبریک روز جهانی شهرسازی، بفرمایید در حال حاضر مهم ترین چالش های شهرسازی در استان کردستان چیست؟

حبیبی: روز جهانی شهرسازی فرصتی است برای قدردانی از تلاش همه فعالان این حوزه و یادآوری اهمیت نگاه انسان محور به توسعه شهری؛ ۱۷ آبان هر سال در بیش از ۳۰ تا ۴۰ کشور به همین مناسبت گرامی داشته می شود اما در خصوص استان کردستان باید عرض کنم که مجموعه ای از چالش ها در کنار هم قرار گرفته اند و باعث شده اند روند توسعه شهری با دشواری هایی مواجه شود.

اولین مشکل، قدیمی بودن طرح های جامع و تفصیلی شهرهای استان است؛ بسیاری از این طرح ها مربوط به دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ هستند و با شرایط امروز همخوانی ندارند و اکنون بازنگری طرح های توسعه در شهرهایی مانند بانه، سقز، دهگلان، کامیاران و دیواندره در دستور کار است.

چالش دوم، ترافیک و حمل ونقل عمومی است؛ کمبود اعتبارات، افزایش تولید خودرو و ناهماهنگی در اجرای مصوبات شوراهای ترافیک باعث شده وضعیت تردد در شهرهای ما مطلوب نباشد و از سوی دیگر، نظم و انضباط شهری و رفتار انسانی شهروندان نیز در این مسئله نقش مهمی دارد.

موضوع بعدی، ساخت وسازهای غیرمجاز و سکونتگاه های غیررسمی است که در برخی شهرها مانند بانه و مریوان بسیار پررنگ است؛ بخشی از این مسئله به شرایط اقتصادی و بخشی دیگر به قانون گریزی برمی گردد که کنترل این وضعیت نیازمند همکاری شهرداری ها، نهادهای نظارتی، قضایی و انتظامی است.

از دیگر چالش های مهم، کمبود زمین مناسب برای توسعه شهری است که برخلاف استان های کویری، اراضی پیرامونی شهرهای کردستان اغلب زمین های مرغوب کشاورزی اند و طبق قانون، استفاده از زمین های زراعی درجه یک و دو برای ساخت مسکن ممنوع است و این موضوع کمبود مسکن را تشدید کرده است.

همچنین، توپوگرافی خشن و کوهستانی استان باعث افزایش هزینه های آماده سازی زمین می شود و ساخت یک واحد مسکونی در کردستان حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد گران تر از استان هایی مانند یزد یا بوشهر تمام می شود.

در کنار این موارد، جانمایی نامناسب برخی کاربری ها و بی توجهی به جهت باد و شرایط اقلیمی در طرح های گذشته مشکلاتی ایجاد کرده است و در نهایت، باید بگویم یکی از اصلی ترین چالش های ما، عدم تعادل در توزیع خدمات شهری است که در برخی محله ها سرانه خدمات بسیار بالاست، اما محله های دیگر از امکانات اولیه محروم اند و تحقق عدالت اجتماعی در فضای شهری از مهم ترین ضرورت های ماست.

با توجه به این چالش ها، چه برنامه هایی برای توسعه شهری و رفع ناکارآمدی ها در دست اقدام است؟

حبیبی: در سه سال اخیر، اقدامات گسترده ای برای جبران عقب ماندگی ها و پاسخ به نیازهای جمعیتی انجام شده است که در حوزه مسکن، از ۸۷ هزار واحد تعهد شده در قالب طرح نهضت ملی مسکن، تاکنون بیش از ۵۴ درصد محقق شده است؛ بخشی از واحدها تکمیل و بخشی در حال ساخت اند و زمین مورد نیاز برای عمده این پروژه ها نیز تأمین شده یا در حال تأمین است.

در بخش خدمات شهری، فقط طی سه سال گذشته حدود ۸۹ هزار متر مربع فضای آموزشی جدید ساخته شده که بخشی از کمبود سرانه مدارس را جبران کرده است و در حوزه فضای سبز، در شهرهای سنندج، سقز و قروه بیش از ۲۰۰ هکتار فضای سبز جدید ایجاد شده  و پارک نیشتمان، ساماندهی سراب قروه، لایروبی چم سقز و پارک خبرنگاران سقز از جمله طرح های شاخص در این زمینه اند.

در میان پروژه های بزرگ، طرح قشلاق ریزی در سنندج از مهم ترین آنهاست؛ پروژه ای گردشگری با اعتبار بیش از هزار میلیارد تومان که با حمایت استاندار و شهرداری در حال اجراست و پیش بینی می شود طی سه تا چهار سال آینده به بهره برداری برسد.

در حوزه نوسازی شهری نیز، قانون نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده در ۹ شهرستان استان تصویب شده تا ساخت وسازها سامان یابد و از رشد ساخت وسازهای غیرمجاز جلوگیری شود.

همچنین با تفویض بخشی از اختیارات کمیسیون ماده ۵ به شهرداری ها، دست مدیران شهری برای تصمیم گیری در تغییر کاربری، افزایش تراکم و تسریع صدور مجوزها بازتر شده است و این اقدام موجب شفافیت بیشتر و سرعت بالاتر در فرآیند ساخت وساز شده است.

نتیجه این تلاش ها این بوده که تنها در سال ۱۴۰۳ بیش از ۲.۵ میلیون مترمربع ساختمان در استان کردستان نوسازی شده که از این میزان، بیش از ۱.۴۷ میلیون مترمربع مربوط به شهر سنندج است.

در پایان، پیام شما به فعالان حوزه شهرسازی چیست؟

حبیبی: شهرسازی امروز فقط چیدمان ساختمان ها و خیابان ها نیست؛ بلکه تلاشی برای ساخت شهری پویا، آرام و انسان محور است و تحقق این هدف، نیازمند هم افزایی همه دستگاه ها، دانشگاهیان، متخصصان و مردم است.

اگر بتوانیم عدالت فضایی و پایداری شهری را هم زمان محقق کنیم، آن گاه می توان گفت در مسیر درست شهرسازی گام برمی داریم.