کردپرس - عبدالکریم حسین زاده معاونت توسعه روستایی ریاست‌جمهوری،  در گفتگویی تلویزیونی اعلام کرد: «ما اصلاً مهاجرت معکوس نداریم. آنچه در آمارها دیده می‌شود، خوش‌نشینی است، نه بازگشت به زیست روستایی.» او با تأکید بر ضرورت بازنگری در برداشت‌های رایج از مهاجرت، تصریح کرد که تثبیت جمعیت روستاها نیازمند زیرساخت‌های اقتصادی پایدار است، نه صرفاً حضور فصلی یا تفریحی شهرنشینان در خانه‌های اجدادی.

این سخنان، نقطه عزیمت مهمی برای بازخوانی مفاهیم کلیدی در سیاست‌گذاری روستایی است. در سال‌های اخیر، برخی گزارش‌ها از افزایش مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها خبر داده‌اند؛ که حتی وارد افکار عمومی شده و تقریبا به یک غلط مصطلح تبدیل شده است اما به گفته معاون ریاست‌جمهوری، این آمارها بیشتر بازتابی از پدیده «خوش‌نشینی» هستند. خوش نشینی یعنی ویلاسازی و حضور موقت، تفریحی و یا نوستالژیک افراد در روستاها، بدون آنکه به زیست واقعی روستایی بازگردند. خوش‌نشینی، هرچند می‌تواند نشانه‌ای از علاقه به ریشه‌ها باشد، اما در عمل نه اشتغال ایجاد می‌کند، نه مشارکت اجتماعی و نه به بازتولید فرهنگ روستایی منجر می‌شود.

در مقابل، مهاجرت معکوس مفهومی راهبردی و عمیق‌تر دارد. این نوع مهاجرت به معنای بازگشت پایدار به روستا، پذیرش سبک زندگی روستایی، مشارکت در اقتصاد محلی و تعهد به توسعه اجتماعی است. مهاجر معکوس، برخلاف خوش‌نشین، نه مهمان بلکه ساکن است؛ نه مصرف‌گرای منفعل، بلکه تولیدگر فعال است. این تمایز، اگر در سیاست‌گذاری نادیده گرفته شود، می‌تواند به انحراف منابع و بی‌اثر شدن برنامه‌های توسعه‌ای منجر شود.

بر همین اساس، معاونت توسعه روستایی ریاست‌جمهوری اعلام کرده که در تفاهم‌نامه‌ای با سازمان برنامه و بودجه، مقرر شده است ۷۰ درصد اعتبارات این معاونت به سمت تقویت اقتصاد پایدار روستایی هدایت شود. این تصمیم، در صورت تحقق عملی، می‌تواند نقطه عطفی در جلوگیری از مهاجرت بیشتر و ایجاد انگیزه برای بازگشت واقعی باشد. دکتر حسین‌زاده تأکید کرد: «باید یک همیت در دولت اتفاق بیفتد که در حوزه اقتصاد روستاها بتوانیم اتفاق مثبتی را رقم بزنیم.»

در پایان، باید بار دیگر به تیتر این گزارش بازگردیم: خوش‌نشینی، مهاجرت نیست. اگر روستاها را صرفاً با خاطره و نوستالژی زنده نگه داریم، آن‌ها به موزه‌هایی بی‌جان بدل خواهند شد. اما اگر اقتصاد، فرهنگ و مشارکت را به آن‌ها بازگردانیم، روستاها دوباره زنده خواهند شد؛ نه با حضور موقت، بلکه با زیست پایدار.