کدامیک برنده می شوند؛ اردوغان یا قلیچدار اوغلو!؟ / آرام حسن زاد

سرویس آذربایجان غربی- آرام حسن زاد، کارشناس ارشد روابط بین الملل در یادداشت تحلیلی پیش رو به بررسی وضعیت انتخابات ریاست جمهوری ترکیه پرداخته و میزان شانس هر کدام از طرفین را سنجیده و معتقد است که HDP همچنان به عنوان تعیین کننده نهایی انتخابات آتی ترکیه است، اما اینکه آیا حمایت این حزب برای نجات اپوزیسیون از شکست، کافی خواهد بود یا خیر، همچنان در هاله ای از ابهام مانده است.

در حالی که کمتر از یک هفته به انتخابات سرنوشت ساز ۱۴ ماه می در ترکیه باقی مانده است، طیف گسترده ای از گمانه زنی ها در مورد اینکه آیا رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و رئیس حزب عدالت و توسعه (AKP) و شرکای ائتلاف جمهور، قادر به ادامه حیات بر سریر قدرت خواهند بود یا خیر، وجود دارد. شرکت های نظرسنجی عمومی ارقام متضادی در مورد نتایج احتمالی انتخابات نشان می دهند.

رقابت اصلی انتخابات بین رئیس جمهور فعلی و کمال قلیچداراوغلو، رهبر ائتلاف احزاب اپوزیسیون ششکانه خواهد بود. اگرچه قلیچدار اوغلو در نظر سنجی ها با اختلاف کمی جلوتر از اردوغان است اما به نظر می رسد که رقابت فشرده ای در جریان است. با این حال، عوامل پیچیده دیگری نیز وجود دارد که بر نتایج انتخابات تاثیر گذار خواهند بود و نباید از تاثیر حضور دو نامزد دیگر ریاست جمهوری یعنی محرم اینجه و سینان اوغان، بر نتایج انتخابات چشم پوشی کنیم. به احتمال زیاد هیچ یک از این دو نامزد بیش از ۵ یا ۶ درصد آرا را کسب نخواهند کرد. دلیل اینکه اینجه و اوغان نامزد ریاست جمهوری شدند این بود که در صورت بی نتیجه ماندن دور اول انتخابات، قبل از دور دوم انتخابات با اردوغان یا قلیچدار اوغلو درباره امتیازات سیاسی مذاکره کنند و آرای طرفداران خود را به صندوق یکی از دو نامزد اصلی (اردوغان یا قلیچداراوغلو) بریزند.

همچنین بین نگرش اینجه و اوغان تفاوت وجود دارد. اینجه علناً اعلام کرده که مخالف اردوغان است، اما این به معنای حمایت از قلیچدار اوغلو نیست.

انتظار می رود اوغان نیمی از آرای خود را از طرفداران اردوغان و نیمی دیگر را از مخالفان بگیرد. با نزدیک شدن به روز انتخابات، رای دهندگان ممکن است انتخاب های خود را با دقت بیشتری ارزیابی کنند، بنابراین حمایت مردم از اینجه ممکن است به ۳ یا ۴ درصد و اوغان به ۱.۵ یا ۲ درصد در انتخابات کاهش یابد چون این دو نامزد در خارج از گود اصلی انتخابات قرار دارند.

حمایت از قلیچدار اوغلو در نظر سنجی ها هرگز از ۵۳ درصد فراتر نرفته است که نشان دهنده آستانه ای بحرانی است زیرا که رقابت بسیار تنگاتنگ است، اردوغان ممکن است از همه پتانسیل های دولت استفاده کند تا در دور دوم رای گیری، جریان انتخابات را به نفع خود برگرداند. معادله وقتی پیچیده تر می شود که رای دهندگان رای خود را در دو صندوق جداگانه می اندازند؛ یکی برای انتخاب رئیس جمهور و دیگری برای انتخاب اعضای پارلمان. برای ریاست جمهوری، ۵۰ درصد آرا به علاوه یک کافی است. این در حالی است که پارلمان متشکل از اعضای احزاب مختلف سیاسی خواهد بود که این مورد وضعیت را در مورد اینکه چگونه احزاب در مجلس حضور خواهند داشت، پیچیده تر می کند زیرا ائتلاف ها ممکن است توسط احزاب مستقل یا توسط گروه هایی از اعضای شخصی و غیر دولتی احزاب مختلف تشکیل شوند.

چنین توزیعی از اعضای جدید پارلمان در بلند مدت ممکن است به ترویج فرهنگ سازش در میان احزاب سیاسی کمک کند اما در کوتاه مدت، تنوع در صفوف احزاب اپوزیسیون ممکن است به انسجام آنها آسیب برساند، زیرا اردوغان بسیار مشتاق است تا احزاب اپوزیسیون را از هم جدا کند و یا برخی از جناح های آنها را متقاعد کند تا به صفوف او بپیوندند.

یکی از ویژگی‌های انتخابات آتی این است که تقریباً همه احزاب اپوزیسیون توانستند بر سر یک زمینه مشترک که شامل خلاص شدن از ائتلاف دولت فعلی و اردوغان است، به توافق برسند.

مشاهدات مهم دیگر این است که اردوغان درون حزب خود یک وحدت منسجم ایجاد کرده است. اما نمی دانیم که آیا ائتلاف اپوزیسیون ششکانه یعنی ائتلاف ملت، به علاوه حمایتی که حزب دموکراتیک خلق ها (HDP)، حزبی که حقوق اقلیت ها از جمله کردها را در اولویت قرار می دهد، می تواند در صورت به قدرت رسیدن، همبستگی لازم را نشان دهد یا خیر. آیا آنها در نهایت برای سهم خود از امتیازات سیاسی به مبارزه سیاسی متوسل می شوند؟ 

مرال آکشنر رهبر حزب خوب (İP) و یکی از اعضای اصلی اپوزیسیون، در اوایل ماه مارس برای مدت کوتاهی از ائتلاف ملت کناره گرفت که منجر به تشویش اذهان عمومی نسبت به اپوزیسیون شد. در مورد احزاب منشعب مانند حزب آینده به رهبری احمد داوود اوغلو (نخست وزیر سابق) یا حزب دموکراسی و پیشرفت (DEVA) با رهبری علی باباجان (معاون نخست وزیر سابق)، حمایت آنها از قلیچداراوغلو ممکن است به ترتیب از ۲ درصد و ۳.۷ درصد فراتر نرود. این دو حزب تلاش خود را بر استانبول متمرکز کرده اند با این حال همچنان شانس کمی در حوزه های انتخابیه شهری مانند استانبول، آنکارا یا ازمیر دارند. آنها همچنین ممکن است تلاش های خود را بر حوزه های کوچک استانی متمرکز کنند، جایی که می توانند یک نامزد برجسته را شناسایی کنند و تمام تلاش خود را برای انتخاب او بسیج کنند.

به نظر می رسد که ائتلاف اپوزیسیون ششگانه نمی تواند استراتژی مشترکی را در پیش بگیرد که تضمین کننده شکست حزب حاکم یعنی AKP باشد.

حزب عدالت و توسعه در روزهای منتهی به انتخابات تصمیم گرفت تا با حزب مطالبه آزاد، (هدا پار/HÜDA PAR) که در کردستان ترکیه و در بین کردها در دهه های  ۸۰ و ۹۰ ترورهای وحشیانه ای انجام داد، وارد عمل شود. AKP چندین سال پیش با هدا پار در مناقشه و جنگ بود. همکاری امروز اردوغان با این حزب بر همکاری بین AKP و شریک اصلی آن در ائتلاف جمهور یعنی حزب راست افراطی حرکت ملی (MHP) سایه افکنده است، حزبی که تصمیم گرفت در لیستی مشابه با حزب بدنام هدا پار شرکت نداشته باشد. بنابراین همکاری هداپار و اردوغان به مشهودترین عامل اختلاف MHP  با رهبری دولت باغچه لی با AKP تبدیل شده است.

به این ترتیب HDP  به عنوان حزبی که شمار زیادی از اعضای آن را اقلیت های قومی غیر ترک از جمله کردها تشکیل می دهند، همچنان به عنوان تعیین کننده نهایی رییس جمهور آینده ترکیه است، اما اینکه آیا حمایت این حزب برای نجات مخالفان از شکست، کافی خواهد بود یا خیر، سوالی است که همچنان در هاله ای از ابهام مانده است.

کد خبر 2755438

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha