به گزارش کردپرس، در حالی‌که چشم‌انداز صلح میان ترکیه و کردها بار دیگر مطرح شده است، جامعه کرد – به‌ویژه مهاجران – میان امید به بازگشت و بیم از آینده‌ای نامعلوم قرار دارد. تحولات ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که روندی که از آن با عنوان «فرآیند صلح» یاد می‌شود، هرچند شکننده، اما واقعی است و می‌تواند یکی از پیچیده‌ترین منازعات خاورمیانه را وارد مرحله‌ای تازه کند.

این روند از اکتبر ۲۰۲۴ و پس از دیدار غیرمنتظره دولت باهچلی، رهبر حزب حرکت ملی (MHP)، با روسای حزب دموکراتیک خلق‌های سابق یا دموکراسی و برابری کنونی (DEM) علنی شد؛ اما گفت‌وگوهای اصلی پیش‌تر در جزیره‌ایمرالی و در دیدارهای عبدالله اوجالان با نمایندگان دولت آغاز شده بود.

اوجالان که بیش از سه دهه است خواهان مذاکره است، امسال در پی لغو بخشی از محدودیت‌های ارتباطی‌اش توانست پیام مهم خود را منتشر کند: فراخوان برای انحلال پ‌ک‌ک و پایان مبارزه مسلحانه. این موضع در کنگره پ‌ک‌ک در ماه مه تأیید شد و در تیرماه اعضای این گروه به‌طور نمادین بخشی از سلاح‌های خود را از میان بردند. ماه گذشته نیز پ‌ک‌ک اعلام کرد که نیروهای خود را از خاک ترکیه خارج کرده است.

هم‌زمان، دولت ترکیه حملات خود به پایگاه‌های پ‌ک‌ک در شمال عراق را متوقف کرده و یک کمیسیون ویژه پارلمانی برای بررسی زمینه‌های حقوقی بازگشت نیروهای مسلح و پناهندگان سیاسی تشکیل داده است. با این حال، آزاد نشدن زندانیان سیاسی، محدودیت‌های شدید ادامه‌دار برای اوجالان، و پرونده‌سازی علیه چهره‌های اپوزیسیون – از جمله اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول – نشانه‌هایی از تردید دولت در پیشبرد سریع روند صلح است.

تحلیلگران می‌گویند رجب طیب اردوغان از این روند هم به‌دنبال امتیاز اجتماعی و اقتصادی است و هم به‌دنبال کسب بخشی از آرای کردها. توقف درگیری‌ها می‌تواند هزینه‌های نظامی را کاهش دهد و فضای سیاسی را بهبود بخشد.

در بعد منطقه‌ای، معادلات سوریه نقش مهمی در تصمیمات آنکارا دارد. خودگردانی دموکراتیک شمال و شرق سوریه که حدود یک‌سوم این کشور را در کنترل دارد، از سوی ترکیه تحت فشار قرار گرفته؛ آنکارا از دولت احمد الشرع می‌خواهد این منطقه را کاملاً در ساختار مرکزی ادغام کند. اما رقابت میان ترکیه، سوریه، اسرائیل و آمریکا باعث شده است احتمالات جدیدی برای نقش کردها در سوریه و در روند صلح ترکیه شکل گیرد.

در داخل ترکیه نیز یک تحول مهم رخ داده است: حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) – بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون – برای نخستین‌بار آشکارا از روند صلح حمایت می‌کند، هرچند جناح ملی‌گرای آن همچنان مخالف است. از سوی دیگر، حزب DEM نیز در حمایت از چهره‌های تحت فشار CHP موضعی مثبت گرفته است.

هرچند کسی انتظار ندارد توافق احتمالی فوراً «جامعه دموکراتیک» مورد نظر اوجالان را محقق کند، اما نبود خشونت و امکان فعالیت سیاسی آزادانه برای کردها می‌تواند نقطه عطفی تاریخی باشد.

برای کردها، مسیر پیش‌رو ترکیبی از امید روشن به صلح و نگرانی پنهان از بازگشت به چرخه‌ی تاریک گذشته است.

منبع :The National (Scotland)