به گزارش خبرنگار کردپرس، کوه سیر ارومیه و یکی از جاذبه های گردشگری این شهر، یکی از کوچک‌ترین کلیساهای جهان به نام "کلیسا مریم" و همچنین کلیسا مقدس و باستانی "مارسرگیز" را در دل خود جای داده است، کلیسایی که مربوط به دوره ساسانیان است و در سال 1354 شمسی به عنوان یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسیحیان ارومیه، سال‌ها است که روزهای یکشنبه برای عبادت به کلیسای مارسرگیز، در بالای این کوه می روند به عبادت کردن می‌پردازند. اما این منظر آرام و دلنشین در حال دگرگونی است و در سال های اخیر کوه، آماج ساخت و سازهای فراوانی قرار گرفته است.

اما در پی پیدایش بناهای غیرمجاز در کوه سیر ارومیه و افزایش این سازه ها، گفته می شود؛ مالکان آنها توانسته‌اند امکانات یک منزل مسکونی را از ادارات خدمات رسان دریافت کنند!

هر چند سال 96 اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی، از ایجاد کمپینگ گردشگری روستای سیر تحت عنوان جاده سلامت خبر داد و اعلام کرد؛ با شروع مطالعه و مختصات برداری و تهیه طرح هادی، ساخت و سازها در منطقه گردشگری کوه سیر ارومیه سامان دهی می شود.

ساخت یک سازه ساختمانی در جوار کلیسای تاریخی مارسرگیز ارومیه و تهدید اثر

البته همه این موارد برای مسئولان محلی از اعراب نداشت و ماجرا زمانی داغ شد که بهار سال 99، شخصی در حال ساخت بنایی در محدوده کلیسای تاریخی مارسرگیز و با ارتفاعی بلندتر از آن بود، این شد که موضوع در رسانه های اجتماعی بالا گرفت .

دعوا بر سر مجاز یا غیر مجاز بودن ساختمان در حال ساخت در جوار کلیسای تاریخی و تهدید آن نبود، بلکه مسئله مهمتر از سوی مسئولین ارتفاع ساختمان بود که نباید از کلیسا بالاتر می رفت.

مسئول کلیسای مارسرگیز ارومیه به تسنیم گفته بود؛ «از چهار سال پیش ساخت و سازهای غیرقانونی در محدوده کلیسا آغاز و ساخت و سازها باعث ایجاد شکاف هایی در دیوار حیاط کلیسا شده است همچنین در پشت محوطه ی کلیسا که قبرستان قرار دارد، ساخت و سازهای انجام گرفته و متاسفانه تاکنون نتیجه‌ای در قبال پیگیری هایی که در این راستا انجام دادیم، به دست نیاورده ایم».

کلیسای مارسرگیز، جزو یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین آثار تاریخی استان آذربایجان غربی است و حرائم درجه ۱ و درجه ۲ و ضوابط مربوط به آن مشخص است.

اما پیشتر در مجوز اولیه اداره‌کل میراث فرهنگی استان، به سقف محدودیت ارتفاع ساختمانی که قرار بود در جوار کلیسا ساخته شود، توجهی نشده بود و در نهایت اداره‌کل میراث فرهنگی نسبت به اصلاح مجوز خود اقدام کرد و میزان ارتفاع حداکثری این ساختمان را مشخص کرد.

حل جنجال با 42 سانتی‌متر اختلاف ارتفاع سازه با اثر تاریخی

مدیر کل میراث فرهنگی استان در این خصوص بیان کرد: «طبق قانون، ساخت و ساز در حریم درجه۲ آثار تاریخی تا ارتفاع ۶ متری مجاز بوده و تمام ضوابط میراث فرهنگی، با توجه به اینکه در مناطق روستایی مرجع صدور پروانه، بخشداری است؛ و این موارد در مجوز صدور پروانه ساختمانی نوشته شده است».

به گفته جلیل جباری؛ «در گذشته ضوابط مربوطه در پروانه ساختمانی نوشته نمی‌شده که احتمالا سو استفاده هایی نیز در این مورد صورت گرفته است. اما جهت اطمینان بخشی بیشتر کارشناسانی از وزارتخانه مرکزی دعوت کردیم که پس از بازدید تمامی اقدامات و نقاط صفر برای تعیین ارتفاع شش متر تایید شد. حال بر این اساس سازنده از حریم ۶ متری تجاوز کرده و گزارشات لازم از جانب ما به دادستانی و بخشداری ارسال گردیده و روند ساخت و ساز آن توسط مراجع قضایی متوقف شده است».

آیدین رحمانی، معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی نیز با اشاره به این مورد گفت: «این شخص مجوز ساخت و ساز تا ارتفاع ۶ متری را از قبل دریافت کرده است، بنابراین با رای دادگاه ایشان مجاز به ساخت تا ارتفاع ۶ متر هستند اما چون اقدام به ساخت فراتر از ۶ متر بوده است سریعا جلوگیری و اخطار داده شد.»

در نهایت با توجه به محدودیت های قانونی ساخت و ساز در محدودهای تاریخی، فرماندار ارومیه تیر ماه امسال در حالی که از این ساخت و ساز ها به عنوان سازه های قانونی یاد می کرد، گفت: «براساس بررسی‌های انجام شده ساختمان مذکور دارای سند و پروانه ساختمانی است و نمی‌توان از آن به عنوان ساخت‌وساز غیرمجاز یاد کرد».

علیرضا ملا محمدی زاده با بیان اینکه نباید ارتفاع این ساختمان از ارتفاع کلیسا بیشتر باشد، گفت: «هم‌اکنون ارتفاع این ساختمان ۵.۵۸ متر گزارش شده که مجوز قانونی نهایی برای آن تا ارتفاع ۶ متر صادر شده است و ۴۲ سانتی‌متر تا ارتفاع نهایی فاصله دارد».

هجوم ساخت و سازها و تهدید جاذبه گردشگری کوه سیر/ دستورالعمل ساخت و ساز منتظر تایید بنیاد مسکن!

با همه این تفاصیل و کاغذبازی های اداری، امروز دیگر کوه سیر ارومیه در حال تبدیل شدن به محله‌ای شلوغ از نظر ساخت‌وسازها و بلندمرتبه سازی شده و بزرگترین پروژه گردشگری این منطقه که قرار بود، طولانی ترین تله کابین خاورمیانه هم باشد، با تاخیری 20 ساله با شکستی بزرگ همراه بوده است.

اما با این روند ساخت و سازها در این کوه، همچنان گسترده تر می شود و جاذبه های گردشگری منطقه هم زیر سوال می رود.

در این راستا؛ فرماندار ارومیه نیز پیشتر با تاکید بر اینکه به اداره‌کل میراث فرهنگی استان اعلام شده تا از صدور هرگونه مجوز ساخت‌وساز دیگر در این منطقه گردشگری خودداری کند، بیان کرد: «با یک برنامه‌ریزی کارشناسانه در تلاش برای بهبود وضعیت منطقه هستیم».

او در رابطه با اقدامات دولت برای جلوگیری از تخریب کوه سیر در این منطقه، گفت: «اداره کل میراث فرهنگی موظف است دستورالعمل چگونگی ساخت و ساز در این منطقه تدوین کند که پس از تایید بنیاد مسکن در منطقه اجرایی شود و تا تصویب و اجرایی شدن این دستورالعمل، هیچ ساخت و سازی در این منطقه انجام نخواهد شد».

ملامحمدزاده از شهروندان خواست تا هرگونه ساخت ساز در کوه سیر ارومیه، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تخریب کوه را فورا به فرمانداری اعلام کنند تا در سریعترین زمان اقدامات بازدارنده صورت گیرد.

تایید تنها یک مورد زمین خواری در کوه سیر و حل مشکل با تعهد محضری

شاهرخ نجاری، بخشدار مرکزی ارومیه، با تایید کوه خواری در کوه سیر توسط یکی از مالکان اراضی کشاورزی در این منطقه به ایرنا گفته است: «این کشاورز اقدام به تغییر کاربری ۱.۵ هکتار از اراضی خود کرده و علاوه بر ساخت و ساز غیرمجاز، مقدار یک هزار متر مربع از زمین‌های متعلق به منابع ملی در اختیار منابع طبیعی را نیز به این ساخت و ساز به صورت غیرمجاز الحاق کرده بود».

بخشدار مرکزی ارومیه ادامه داد: «این فرد خاطی با قبول تخلفات رخ داده از سوی خود، هرچند به دادگاه معرفی نشد ولی طی یک تعهد محضری متعهد شد تا علاوه بر بازگرداندن یک‌هزار متر مربع از زمین‌های منابع ملی تحت تصرف خود، هیچگونه ساخت و سازی نیز در اراضی کشاورزی متعلق به خود در اطراف کوه سیر نداشته باشد».

او با بیان اینکه فرد مذکور بابت ساخت و ساز غیرمجاز مشمول جریمه شده است، افزود: «مالکان زمین‌های اراضی در کوه سیر ارومیه اجازه هیچگونه تغییر کاربری را ندارند».

نجاری با اعلام اینکه پرونده دیگری تحت عنوان کوه خواری در این منطقه به ثبت نرسیده است، گفت: «تخریب‌های انجام شده به اندازه‌ای نیست که با آغاز فصل بارش‌ها خطر سیل مناطق پایین دستی را تهدید کند».

فقط طرح جامع گردشگری در کوه سیر مطالعه و عملیاتی می‌شود

20 آبان ماه سال جاری، معاون استاندار آذربایجان غربی با تأکید به برخورد جدی با زمین‌خواران و ویلاسازان در اراضی توسط دولت و دستگاه قضایی، ابراز داشت: از عموم درخواست می‌شود در صورت مشاهده تخلفات موارد را به دستگاه‌های مربوطه گزارش دهند.

آیدین رحمانی تاکید کرد:« در همین راستا ساخت و ساز در کوه سیر ارومیه به هیچ وجه قابل قبول نیست و تنها طرح جامع گردشگری در این مکان مطالعه و عملیاتی می‌شود».

او ادامه داد: «از سویی دیگر وظیفه اصلی دستگاه‌های اجرایی جلوگیری از شروع عملیات غیرمجاز است، بنابراین نباید ساخت و ساز تمام و پس از آن به فکر راه چاره بود. ساخت و سازهای خارج از محدوده روستاها بر عهده مدیریت شهری است.»

چه کسانی در کوه سیر دیوارکشی می کنند؟

پاییز امسال نیز خبرنگاران در ارومیه از تلاش زمین‌خواران در کوه سیر ارومیه جهت به دست آوردن زمین‌های روستائیان و اراضی ملی خبر دادند و نوشتند: در این کوه و بالای کلیسای مارسرگیز این شهر عده ایی اقدام به دیوارکشی کردند.

در نهایت دادستانی استان آذربایجان غربی دستور تخریب برخی از این دیوار کشی‌ها را صادر کرد. اما اینکه چه کسانی اقدام به دیوار کشی کرده بودند و حکم دادستان برای آنها چه بود، تا کنون مسکوت مانده است!

کوه سیر ارومیه چسبیده به محدوده شهری منطقه بالانشین ارومیه است و جلوگیری از تهدید این منطقه گردشگری عزمی جدی می طلبد که در سال های اخیر مورد غفلت مسئولان بوده است و باید پرسید؛ وظیفه اداره کل منابع طبیعی استان در تعیین حدود اراضی ملی و برخورد با زمین خواران و سازه های غیر مجاز در این کوه چیست؟!

گزارش/ تانیاشعفی