به گزارش کردپرس، انتخابات پارلمانی ۱۱ نوامبر عراق میتواند نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این کشور پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ باشد. این رأیگیری سراسری با مشارکت حدود ۲۱ میلیون واجد شرایط، ترکیب پارلمان ۳۲۹ کرسی عراق را تعیین میکند که سپس رئیسجمهور را انتخاب خواهد کرد؛ رئیسجمهور نیز نخستوزیر را معرفی میکند و او نیز باید از پارلمان رأی اعتماد بگیرد.
در حالیکه نظام انتخاباتی مبتنی بر نمایندگی تناسبی احتمال شکلگیری اکثریت مطلق را کاهش میدهد، نتیجه نهایی و مذاکرات پس از آن برای سه پست کلیدی ـ رئیسجمهور، نخستوزیر و رئیس پارلمان ـ نه تنها برای آینده عراق، بلکه برای موازنه قدرت میان ابرقدرتهای جهانی نیز تعیینکننده خواهد بود.
تقابل واشنگتن و پکن بر سر نفت عراق
عراق امروز به میدان رقابت مستقیم آمریکا و چین بدل شده است. در حالیکه چین اکنون دوسوم تولید نفت عراق را در اختیار دارد و کنترل بیش از یکسوم ذخایر اثباتشده نفت کشور و بخشی از بنادر و پالایشگاهها را در دست گرفته، واشنگتن و متحدانش (از جمله بریتانیا و فرانسه) در ماههای اخیر تلاش کردهاند با سرمایهگذاریهای چند ده میلیارد دلاری نفوذ پکن را مهار کنند. از جمله پروژه ۲۷ میلیارد دلاری «توتال انرژیز» و طرح ۲۵ میلیارد دلاری «بیپی» در پنج میدان نفتی.
در مقابل، روسیه نیز در نقش میانجی و برهمزننده تعادل، اختلاف میان بغداد و اربیل را تشدید میکند تا فضا برای نفوذ پکن و متحدان خود بازتر شود.
سودانی؛ بازیگر میانهرو میان شرق و غرب
در این فضای پرتنش، محمد شیاع السودانی، نخستوزیر فعلی، بهعنوان بخت نخست حفظ قدرت مطرح است. او بهدلیل سیاست «تعادلگرایانه» میان واشنگتن، پکن و تهران، محبوبیت نسبی یافته است. سودانی با تقسیم پروژههای بزرگ انرژی میان دو جبهه شرق و غرب و آغاز طرحهای زیربنایی، توانسته نارضایتی هیچیک از طرفها را به سطح بحرانی نرساند.
منابع نزدیک به وزارت نفت عراق میگویند شرکتهای غربی اکنون رضایت نسبی از شفافیت قراردادهای جدید دارند، موضوعی که در گذشته از موانع اصلی سرمایهگذاری بود. سودانی در میان جریانهای شیعی نیز جایگاه «میانهرو و ملیگرا» دارد.
غیبت جریان صدر و فرصت برای میانهروها
تحریم انتخابات از سوی جنبش صدر (التیار الوطنی الشیعی)، که در انتخابات ۲۰۲۱ با ۷۳ کرسی بزرگترین فراکسیون پارلمان بود، فضای تازهای برای سودانی ایجاد کرده است. بدین ترتیب، پایگاه ملیگرای شیعی صدر میتواند به سود ائتلاف سودانی تغییر جهت دهد.
در همین حال، قیس خزعلی و شبکه «عصائب اهل الحق» که پیوندهایی با نیروهای حشدالشعبی دارند، از حق سودانی برای نامزدی مجدد حمایت کردهاند. این امر میتواند به ایجاد ائتلافی جدید میان میانهروهای شیعی و کردها منجر شود. خزعلی رابطه نزدیکی با بافل طالبانی، رهبر اتحادیه میهنی کردستان دارد؛ ائتلاف این دو در انتخابات شوراهای استانی در ۲۰۲۳ باعث تقویت جایگاه طالبانی در کرکوک شد. انتظار میرود این همکاری در سطح ملی نیز ادامه یابد، بهویژه با توجه به سنت تثبیتشده انتخاب رئیسجمهور از میان کردها و رئیس پارلمان از میان اهل سنت.
در این چارچوب، سودانی احتمالاً میتواند حمایت محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان فعلی و رهبر حزب «تقدم» را نیز جلب کند؛ الحلبوسی اخیراً بر پشتیبانی خود از برنامه توسعهمحور سودانی تأکید کرده است.
نگاه واشنگتن
منابع آگاه در وزارت خزانهداری آمریکا به اویلپرایس گفتهاند:«اگر سودانی بار دیگر نخستوزیر شود، برای واشنگتن یک نتیجه مطلوب خواهد بود. او کسی است که میتوان با او کار کرد.»
در یک جمله: انتخابات آبانماه عراق نه تنها تعیینکننده آینده دولت سودانی است، بلکه صحنه نبردی پنهان میان نفت، نفوذ و ابرقدرتها بر سر سرنوشت ژئوپلیتیکی عراق خواهد بود.
منبع: اویل پرایس
نظر شما