به گزارش کردپرس، خانم ملایی با بیان اینکه سلامت معنوی یکی از جنبه‌های سلامت روانی انسان است که با سلامت جسمانی و روانی افراد ارتباط عمیقی دارند، می گوید نتایج مطالعات گذشته نشان داده‌اند که همزمان با افزایش سن سالمندان، معنویت از قوی‌ترین پیش‌بینی کننده‌های سلامت، شادمانی و رضایت از زندگی است.
سلامت معنوی رکن چهارم سـلامت است
او با بیان اینکه برخورداری از سلامت معنـوی، یکی از عناصر اصلی سلامتی است، می گوید: سلامت معنـوی اصـطلاحی اسـت کـه در دانـش نـوین پزشکی توسط سازمان جهانی بهداشت، به عنوان رکن چهارم سـلامت مطـرح شد، هرچند از طرح موضوع سلامت معنوی بیش از پنج دهه می گذرد ولی ابعاد این رکن بسیار با اهمیت، همچنان ناشناخته باقی مانده است.
ملایی می گوید: طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سلامتی یعنی رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی، عاطفی، معنوی و نه فقط فقدان بیماری بنابراین سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت در انسان محسوب می‌شود که ارتباط هماهنگ و یکپارچه را بین نیروهای داخلی فرد فراهم می‌کند.
دانشجوی دکترای تخصصی سالمندشناسی معتقد است: در سالمندان چون با بیماری‌هـای طـولانی مدت یا ناتوان کننده مواجه هسـتند و از بحـران و فقـدان‌هـای مختلف رنج می‌برند همچنین به دلیل کاهش ظرفیت های ذخیره ای و عملکردی، این مفهوم اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
ملایی با ذکر اینکه بحران‌های مختلف این دوران فرصـتی برای رشد فردی و معنوی سالمندان است، می گوید: فرد به انـدازه زمـان سالمندی در هیچ زمان دیگری بـرای ارزیـابی معنویـت و درک ماهیت درونی و روحی خود اهمیت قائل نیست. در ایـن دوران فرد سالمند سعی می‌کند به دنبال آرامش، دادن معنا به زنـدگی و بهبود ارتباطات روحی خود باشد و پاسـخ هـایی را بـرای حـل مشکلات اجتماعی و فرهنگی پیدا کند.
دانشجوی دکترای تخصصی سالمندشناسی می گوید :ظرفیت معنوی افراد سالمند به تدریج با امیـد بـه داشـتن یـک زندگی کامل و بی نقص افزایش پیدا می‌کند با افزایش سن تعداد زیادی از سالمندان جهت کنترل چالش های زندگی مثـل مرگ همسر، کاهش عملکرد فیزیکی و تغییرات در نقـش مثـل بازنشستگی به سمت توسعه ارتباطات جدید و معنویت روی می آورند.
ملایی با بیان اینکه معنویت و پیامدهای آن یک منبع قـوی در زندگی فرد برای فراهم کردن توانایی سـازگاری بـا نیازهـا و تغییرات فردی در سالمندی است می افزاید: نفوذ معنویت در ابعاد جسمانی زندگی انسان‌ها، تأثیر به سزایی در ارتبـاط خـانوادگی، سلامتی و بیماری، راههای بهبود و شفا و کـاهش غـم و انـدوه دارد. وجود معنویت، استرس حاصل از ناتوانی را کم کـرده و باعث افزایش کیفیت زندگی، طـول عمـر و کـاهش اضـطراب، افسردگی و خودکشی می‌شود.
دانشجوی دکترای تخصصی سالمندشناسی می گوید: معنوی بودن از نظر روحی توانایی پیشگیری از بیماری روحی، جسمی و توانایی تقویت سیستم ایمنی بدن شما را دارند، ممکن است احساس بالاتری از هدف، آرامش، امید و معنا داشته باشید، اعتماد به نفس، عزت نفس و خودکنترلی بهتری را تجربه کنید می تواند به شما کمک کند تا تجربیات خود را در زندگی درک کنید. هنگامی که احساس خوبی ندارید، می تواند به شما کمک کند تا قدرت درونی خود را احساس کنید و در نتیجه بهبودی سریع‌تر داشته باشید.
او با اشاره به اینکه در سالمندان، معنویت به عنوان سدی در برابر اضطراب و افسردگی عمل می‌کند می گوید: افرادی که سلامت معنوی دارند ظاهراً در دوران سالمندی نیز رفاه بیشتری را تجربه می کنند. معنویت و دینداری منبعی است که برای بیماران جهت مقابله با بیماری مزمن استفاده می شود که تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی و رفاه آنها دارد همچنین می‌تواند ترس از مرگ را کاهش دهد و باعث ارتقای امید به زندگی شود.
طبق اظهارات این دانشجوی دکترای تخصصی سالمندشناسی، معنویت را می‌توان به عنوان یک سفر ذهنی برای درک مفاهیم "خود" و "جهان" در طول زندگی تعریف کرد بُعد معنویت برای معنا بخشیدن به زندگی، مقابله با ناملایمات و تجربه بیماری و در افراد مسن، همزمان با تغییرات فیزیکی طبیعی، اساسی است.
ملایی می گوید: در واقع یکی از ابعاد تهدید شونده در زمان بروز بیماری‌ها، علاوه بر ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی، بعد معنوی بوده که یکپارچگی و انسجام معنویت فرد را که دربردارنده سلامت معنوی است، تحریک و تهدید می‌کند زیرا مسائل مربوط به معنویت در زمان بروز بیماری ها باعث شده فرد به دنبال معنا و هدف در زندگی خود گشته و به دنبال آن نیازهای معنوی آن ها افزایش می یابد.
او با بیان اینکه سلامت معنوی با مذهبی بودن نباید اشتباه گرفته شود، می افزاید: سلامت معنوی مفهوم گسترده ای است که مذهب تنها بخشی از آن است درواقع معنویت شخصی و درونی است درحالی که مذهب و دین بیشتر رسمی و ظاهری است. سلامت معنوی شامل دو بعد رفاه مذهبی و وجودی است. رفاه مذهبی شامل ادراکات شخصی از سلامت زندگی معنوی در ارتباط با یک قدرت متعالی است و سلامت وجودی بر نگرانی‌های اجتماعی و روانی و چگونگی ارتباط فرد با خود، جامعه و محیط متمرکز است.
خانم ملایی می گوید:سلامت معنوی با ویژگی هایی نظیر ثبات در زندگی، داشتن زندگی هدفمند، صلح، تناسب و هماهنگی، احساس ارتباط با خویشتن، خدا، جامعه و محیط مشخص می‌شود. عوامل زیادی در بهبود، ارتقا و شکل‌دهی معنویت افراد مؤثر اسـت کـه در بـین آنها نقش مذهب برجسته تر است.
به گفته او، عوامل جمعیـت شـناختی و خانوادگی از دیگر عوامل موثر در بهبود این بعد از سلامت است همچنین میـزان نگرانـی راجـع بـه مـرگ، سـازگاری بـا مشکلات، برخورداری از سلامت جسمی و روانـی از جملـه عوامل دیگر تأثیرگذار بر بعد معنـوی اسـت.
خانم ملایی با تاکید بر اینکه باید توجه داشت که سلامت معنوی هر شخصی بستگی به کیفیت درک و نگرشی داشته که نسبت به جهان هستی دارد و با توجـه به یکسان نبودن عوامل موثر بر سلامت معنوی در محیط های مختلــف، میــزان ســلامت معنــوی نیــز متغیــر اســت می گوید: سلامت معنوی شامل زندگی هدفمند، تعالی و فعلیت بخشیدن به ابعاد و ظرفیت های مختلف انسان است.
ملایی با بیان اینکه سلامت معنوی بین جنبه های جسمی، روانی و اجتماعی زندگی انسان تعادل ایجاد می کند، می گوید: سلامت معنوی جستجوی ما را برای معنای عمیق‌تر در زندگی تأیید می‌کند وقتی از نظر روحی سالم هستیم، نه تنها با یک قدرت برتر، بلکه با اطرافیانمان بیشتر احساس ارتباط می کنیم ما در انتخاب های روزمره وضوح بیشتری داریم و اعمالمان با باورها و ارزش هایمان سازگارتر می شود.
او با اشاره به اینکه یک فرد سالم از نظر روحی هدف مشخصی در زندگی دارد و می‌تواند به معنای رویدادها فکر کند، معتقد است: آنها همچنین ایده های روشنی از درست و نادرست دارند و می توانند بر اساس آن عمل کنند برخی از افراد از اعمال مذهبی خاصی پیروی می کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است حس هماهنگی و خودآگاهی عمومی را دنبال کنند. می‌توان گفت معنویت انسان از سه جنبه روابط، ارزش‌ها، و هدف زندگی تشکیل‌شده است.
طبق گفته‌های این دانشجوی دکترای تخصصی سالمندشناسی، تمرین مدیتیشن یا یوگا، دعا کردن یا شرکت در دین سازمان یافته، گذراندن زمان آرام به تنهایی و اندیشیدن به معنای زندگی، خدمت به جامعه خود، گذراندن وقت در طبیعت، قدردانی از موسیقی و هنر، مثال هایی از سلامت معنوی در فرد است.
او به راهکارهایی برای ارتقای سلامت معنوی سالمندان گریزی می زند و می گوید: ارتباط برقرارکردن با جامعه ایمانی خود، داوطلب شوید یا به دیگران کمک کنید، یوگا و مدیتیشن راتمرین کنید، زمانی را در طبیعت بگذرانید، روی سرگرمی های خود تمرکز کنید و با یک روحانی یا شخصی که به او اعتماد دارید صحبت کنید.
به گفته او علاوه بر اهمیت سلامت معنوی فرد، ارائه مراقبت معنوی به سالمندان در مراکز نگهداری سالمندی نیز باید مورد توجه قرار گیرد تأمین نیازهای معنوی افراد بستری، در سرعت بهبودی و دستیابی به سلامت معنوی و کاهش و کنترل اضطراب و افسردگی بسیار مهم است.
اهمیت مراقبت معنوی توسط تیم مراقبتی
او با بیان اینکه به منظور اعمال مراقبت معنوی سه فعالیت کلیدی باید توسط تیم مراقبتی انجام شود، می گوید: با بیمار بودن در هنگام تجربه درد، رنج یا سایر مشکلات یا نیازها، گوش دادن به نگرانی و احساسات بیمار مثل ترس، خشم، تنهایی، افسردگی یا اندوه که می‌توانند دستیابی به سلامت را به تأخیر اندازد، لمس کردن بیمار هم به طور فیزیکی، عاطفی و هم معنوی تا آنها را از ارتباط‌شان با سایر، خانواده و خدا مطمئن سازد، همراه بودن با بیمار، قلب مراقبت بهداشتی است.
این دانشجوی دکترای تخصصی سالمندشناسی، می افزاید: توانایی گوش دادن هم یک هنر است و هم یک مهارت آموختنی و نیاز دارد که مراقبین به طور کامل به مددجو با گوش‌ها و چشم‌ها و ذهنی باز به بیمار توجه کند. لمس مهربان و همدلانه و از روی عشق شاید مهم‌ترین بعد از مراقبت معنوی مراقبین باشد.
نظر شما