تغییرات احتمالی در سیاست های خارجی ترکیه

سرویس ترکیه- اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، حکومت خود را یک دوره دیگر تمدید کرد اگرچه با انبوهی از مسائل در سیاست خارجی رو به رو است.

 پس از پیروزی در دور دوم انتخابات روز یکشنبه، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، حکومت خود را یک دوره دیگر تمدید کرد اگرچه با انبوهی از مسائل در سیاست خارجی رو به رو است. تمایل اردوغان برای تاریخ سازی و یاد شدن از او به عنوان یک رهبر ملی فوق حزبی، او را ملزم به حفظ و پرورش مفهوم "ترکیه قدرتمند" در سیاست های خارجی کرده است.
عادی سازی روابط با سوریه سخت ترین تصمیم او خواهد بود. بازگشت  به اجبار یا داوطلبانه  پناهندگان سوری یکی از مسائل اصلی در مبارزات انتخاباتی بود.هرگونه پیشرفت در ترکیه  نه تنها به آشتی با دمشق بلکه به تامین فضای زندگی مناسب برای پناهندگان، در سوریه بستگی دارد. توافق ترکیه و سوریه به تنهایی نمی تواند راه را برای بازسازی هموار کند زیرا که مخالفتهای آمریکا و اروپا نیز باید برطرف شود. 
در اوایل ماه جاری، ترکیه و سوریه در یک نشست چهار جانبه در مسکو به همراه روسیه و ایران شرکت و توافق کردند که گفتگو برای عادی سازی را ادامه دهند. با این وجود، دمشق معتقد است که خروج نیروهای ترکیه از سوریه پیش شرط هرگونه دیدار بین رهبران دو کشور است. 


عدم خروج فوری از سوریه

 عقب نشینی اردوغان تنها در صورت در هم شکستن دولت خودمختار  شمال سوریه به رهبری گروه های کرد که آنکارا آنها را تروریست می نامد، اتفاق خواهد افتاد کند. او ائتلاف انتخاباتی خود را بر اساس تعهد قاطعانه مبارزه با تروریسم بنا کرد و همچنان به شرکای ملی گرای خود برای رای به او در پارلمان متکی شده است. 

همچنین انحلال ارتش ملی سوریه که تحت حمایت ترکیه برای مبارزه با شورشیان است، دور از ذهن به نظر می رسد اگرچه با توجه به وضعیت ادلب و گروه جهادی تحریر الشام این انحلال ضروری به نظر می رسد، اما ترکیه با صراحت اعلام کرده تا نابودی کامل گروه های شورشی  مایل به انحلال ارتش نیست.

در حالی که حمایت ایالات متحده از نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) به رهبری کردها همچنان پابرجاست، آنکارا باید به عاملی دیگر توجه کند: جهان عرب شروع به بازسازی روابط با دمشق کرده است و به دنبال پایان دادن به حضور نظامی ترکیه و محدود کردن نفوذ ایران در سوریه است.
اتحادیه عرب پس از پذیرش مجدد سوریه در اوایل ماه جاری، به طور ضمنی ترکیه و ایران را در بیانیه مشترک 19 مه خود  به "مداخله خارجی" و "حمایت از گروه های مسلح و شبه نظامیان در کشورهای عربی محکوم کردند. 
تعامل مجدد اعراب با دمشق می تواند دست دمشق را در مذاکرات عادی سازی با آنکارا تقویت کند. منابع کرد به ال مانیتور گفته اند که عربستان سعودی و امارات متحده عربی، دمشق را با تایید ضمنی ایالات متحده تشویق کرده اند تا SDF را در ارتش سوریه به عنوان بخشی از تلاش ها برای عقب راندن نفوذ ایران ادغام کند. چنین اقدامی با منافع آنکارا نیز در تضاد است. 
برخی ناظران بر این باورند که اردوغان به دنبال این است که خود را به عنوان یک رهبر ملی در دنیا نشان دهد و از مصطفی کمال اتاتورک، بنیانگذار ترکیه، نامدارتر شود. چنین ارمان هایی او را ملزم به پذیرش تنوع در منطقه می کند. او همچنین ایده سرمایه گذاری را برای پرورش مفهوم "ترکیه قوی" برای ساختن این تصویر دنبال می کند. 
استراتژی هایی که اردوغان برای تحکیم اتحاد انتخاباتی خود دنبال کرد، بر آرمان "ترکیه قوی" و مبارزه با تروریسم استوار بوده است.تبلیغات گسترده او در زمینه های  پیشرفت صنعت نظامی از جمله هواپیماهای بدون سرنشین مسلح، اولین ماشین الکتریکی، کشف منابع انرژی  در آبهای دریای سیاه،  قدرت نمایی در شرق مدیترانه، کمک به آذربایجان برای بازپس گیری سرزمین های مورد اختلاف با ارمنستان، تبدیل شدن به یک بازی ساز در قفقاز، ایجاد سازمان کشورهای ترک، در برابر ناتو و اتحادیه اروپا، یونان را در جایگاه خود تثبیت کرده است و بین روسیه و غرب در جنگ اوکراین برای اثبات خودمختاری استراتژیک خود میانجیگری کرده است، اینها بخشی از تبلیغات گسترده اردوغان و حزبش در انتخابات بوده است.
اردوغان با استفاده از غرور ملی و ایجاد ترس از امنیت ملی و شرور خواندن مخالفان خود، توانست از آشفتگی اقتصادی ترکیه، واکنش ضعیف دولت به زلزله های فوریه و اتهامات شایع فساد جلوگیری کند.این سیاست او اثباتی برای ادامه روش های ملی گرایانه در  در سیاست خارجی او است . 
تلاش اردوغان برای نهادینه کردن اقتدارگرایی خود با اعتراض مردم مواجه شد و انتخابات ریاست جمهوری را به دور دوم  فرستاد هرچند بعید است که او را به مسیر دموکراتیک بازگرداند. هر تصمیمی جهت توجه به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا و آزادی زندانی سیاسی یک شگفتی بزرگ خواهد بود.

عضویت در اتحادیه اروپا 
احیای مذاکرات عضویت ترکیه با اتحادیه اروپا نیز چشم اندازی  دور  به نظر می رسد، زیرا این امر مستلزم بازگشت به حاکمیت قانون و هنجارهای دموکراتیک است. با این حال، چشم انداز اقتصادی فاجعه بار ترکیه، که با بحران  ارز خارجی رو به رو شده است، نیاز به ادامه همکاری با اتحادیه اروپا دارد. سرمایه گذاری های خارجی در ترکیه در میان سیاست های اقتصادی بحث برانگیز اردوغان پنهان شده است و ذخایر بین المللی بانک مرکزی را در قلمرو منفی قرار داده است.
عملگرایی اردوغان اثباتی برای استفاده حداکثری اردوغان از حضور خود در ناتو و مشارکت در اتحادیه اروپا خواهد بود. اردوغان که از بازی دوگانه خود بین روسیه و غرب سود برده است، بعید است که از این سیاست جدا شود. علاوه بر این، او نمی خواهد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را با توجه به کمک های اقتصادی پیش از انتخابات، از جمله به تعویق انداختن پرداخت گاز ترکیه، مایوس کند.
پوتین در 17 مه به اردوغان اعتبار سیاسی بیشتری بخشید، زمانی که او با تمدید قرارداد غلات اوکراین که رهبر ترکیه میانجیگری کرده بود، موافقت کرد.همچنین کمک در جهت ساخت نیروگاه هسته ای ترکیه و تجارت گاز و غلات دلیل بر ادامه رابطه دوستانه روسیه و ترکیه است.
بعید است تنش ها با یونان، متحد ناتو و قبرسی های یونانی با توجه به اهمیت منابع انرژی در شرق مدیترانه، از بین برود.  
اما با وجود اختلافات مکرر آنکارا با شرکای غربی، برخی بر این باورند که اختلاف نظر در ناتو شدت گرفته است. پس از تایید پیوستن فنلاند به ناتو در ماه مارس، آنکارا می تواند راه را برای سوئد در نشست ناتو در ماه ژوئیه باز کند. با این حال، خلاص شدن از سیستم های دفاع هوایی S-400 روسیه تا زمانی که روابط  با مسکو استراتژیک و دوستانه باقی بماند، برای آنکارا غیرممکن به نظر می رسد. 

روابط نزدیکتر با چین 

اردوغان در سومین دوره ریاست جمهوری خود می تواند تلاش قوی تری را برای تحقق طرح به اصطلاح کریدور زنگزور اختصاص دهد - یک مسیر حمل و نقل که سرزمین های آذربایجان را از طریق ارمنستان متصل می کند و ترکیه را به طور مستقیم به آذربایجان متصل می کند - طرحی که در جهت  تحکیم نقش ترکیه در قفقاز، دسترسی به دریای خزر و تقویت روابط با کشورهای ترک در آسیای مرکزی ارائه شده است. این امر مستلزم عادی سازی روابط با ارمنستان، مدیریت تنش ها با ایران و ادامه گفتگو با روسیه است.
در مورد چین، اردوغان تا حد زیادی از انتقاد علیه سیاست های پکن با جامعه اویغور عقب نشینی کرده و چشم انداز پیوستن ترکیه به سازمان همکاری شانگهای به رهبری روسیه و چین را مطرح کرده است. با وجود احتیاط پکن، او می تواند برای رابطه نزدیک تر با شرق فشار آورد. 
همانطور که متیو بریزا، معاون سابق دستیار وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا در گفتگو با عرب جدید (New Arab) گفت، نقش ارتباطی ترکیه بین غرب و شرق ادامه خواهد یافت، اما تمرکز آنکارا اکنون می تواند به لنگر انداختن در شرق و تمایل به نگه داشتن غرب، تغییر کند.

کد خبر 2756456

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha