به گزارش کردپرس، آنکارا توجه زیادی به مسائل امنیتی در مرزهای جنوبی ترکیه دارد. این موضوع با توجه به اینکه ترکیه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی این کشور در ژوئن سال جاری قرار دارد، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.

جالب اینجاست که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در تلاش است تا با ترکیب استفاده از زور و امکان عادی سازی روابط با سوریه، مشکل ایجاد شده توسط کردهای سوریه را حل کند. وی در دسامبر سال گذشته پیشنهاد برگزاری دیدار میان روسای جمهور روسیه، ترکیه و سوریه را داد. به گفته اردوغان، این دیدار باید پس از مذاکره میان وزرای دفاع، روسای وزیران امور خارجه و همچنین روسای سرویس های اطلاعاتی سه کشور برگزار شود.

به هر حال، روسیه از پیشنهاد اردوغان استقبال می کند. به گفته میخائیل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه، مسکو در این زمینه با دمشق در تماس است.

بر اساس گزارش رویترز، برعکس، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه عجله ای برای دیدار با اردوغان ندارد. وی معتقد است رئیس جمهور ترکیه در آستانه انتخابات، با استفاده از اهرم عادی سازی روابط با سوریه تلاش خواهد کرد تا محبوبیت خود را افزایش دهد. در عین حال، دمشق بارها تاکید کرده است که خروج نیروهای ترکیه از سوریه پیش شرط لازم برای عادی سازی روابط سوریه و ترکیه است.

رویترز به نقل از یک منبع ترکیه گزارش داد که روسیه، ترکیه و سوریه در نظر دارند نشست مشترکی بین وزرای امور خارجه خود در ژانویه برگزار کنند. به گفته خبرنگاران ترکیه، نشست بعدی وزرای دفاع ترکیه و سوریه در ماه فوریه برگزار می شود.

طرفین به احتمال زیاد، در مذاکرات آتی در مورد مشکل پناهندگان گفتگو خواهند کرد. ترکیه از بازگشت سوری ها به کشورشان حمایت می کند. نحوه حل این موضوع به ویژه در شرایط انتخاباتی که قرار است در ژوئن برگزار شود، اهمیت دارد. در حال حاضر 3.7 میلیون پناهنده در ترکیه زندگی می کنند که بار اضافی بر دوش اقتصاد ترکیه می گذارند.

علاوه بر این، طرفین نه تنها در مورد عملیات احتمالی ترکیه در سوریه، بلکه در مورد مشکل ادلب که در آن اپوزیسیون طرفدار ترکیه قصد ادامه حضور در این منطقه را دارد، بحث خواهند کرد. به احتمال زیاد، مسئله کردهای سوریه در کنار گسترش احتمالی منطقه امن، به عمق 30 کیلومتری در امتداد مرز سوریه و ترکیه، در راس مذاکرات قرار خواهد گرفت.

این احتمال وجود دارد که آنکارا برای گسترش منطقه حائل در مرز سوریه و ترکیه تلاش کند، اگرچه ترک ها قبلاً قادر به کنترل کامل منطقه عمق 30 کیلومتری نبودند. باید دانست که حتی در صورت توسعه منطقه امنیتی، ممکن است واحدهای نظامی ترک مستقر در آن مورد حمله کردهای سوریه قرار گیرند.

اگرچه مذاکرات بین مسکو، آنکارا و دمشق مهم است اما باز گذاشتن در گفتگو با کردها در سوریه نیز ضروری است. به نظر می رسد باید کردهای سوریه را متقاعد کرد که از هرگونه تحریک ترکیه که می تواند به اقدامات تلافی جویانه بیشتر منجر شود، اجتناب کنند. این مسئله می تواند به توقف عملیات نظامی احتمالی کمک کند که به معنای نجات جان افراد، جلوگیری از بروز یک بحران انسانی جدید و ایجاد فضای مثبت برای مذاکرات موفقیت آمیز بین مسکو، آنکارا و دمشق است.

همانطور که نمایندگان جامعه کارشناسان روسیه بارها خاطرنشان کرده اند، دولت سوریه باید روی ادغام مجدد روابط اقتصادی، تمرکززدایی ساختار دولت، و ترکیب نخبگان محلی در یک ساختار عمودی قدرت در سطح ملی کار کند. شاید راه حل ممکن برای مسئله کردها در همین تجدید ساختار باشد. اگر منافع کردها در نظر گرفته نشود، می توان انتظار افزایش اقدامات آنها را داشت که به نوبه خود می تواند مذاکرات با آنکارا را پیچیده تر کند.

با این حال، عملیات زمینی جدید ترکیه علیه کردها می تواند هرگونه تلاش برای مذاکره را از بین ببرد. لازم به یادآوری است که در دسامبر سال گذشته، مذاکراتی بین وزرای دفاع روسیه، ترکیه و سوریه در مسکو برگزار شد. این اولین دیدار در 11 سال گذشته بین روسای ادارات دفاع دمشق و آنکارا بود.

بر اساس گزارش روزنامه الوطن، نکته قابل توجه این مذاکرات توافق بر سر خروج نیروهای ترکیه از شمال سوریه به نقل از منابعی در دمشق بود. اگر این مسئله درست باشد، نمی‌توان انتظار داشت که ترکیه از قصد خود برای انجام عملیات زمینی دست صرف نظر کند.

اظهارات ابراهیم کالین، سخنگوی رسمی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به این موضوع اشاره دارد. او در 14 ژانویه تایید کرد که آنکارا هر لحظه ممکن است عملیات نظامی را در شمال سوریه آغاز کند. اردوغان چند روز قبل از مذاکرات دسامبر میان وزرای دفاع گفت که ترکیه در سال 2023 قصد دارد «به اجرای استراتژی نابودی تروریسم» در مرزهای جنوبی خود قاطعانه ادامه دهد.

او بر لزوم «رفع خلا امنیتی در عمق 30 کیلومتری» خاک سوریه، برای از بین بردن تهدیدهای نیروهای کرد تاکید کرد. به گفته وی، آنکارا وارد مرحله جدیدی از مبارزه خود، برای از بین بردن تمام منابع و زیرساخت های دریافتی کردهای سوریه از جمله تسلیحات آنها خواهد شد. به هر حال، نیروهای مسلح ترکیه در نوامبر 2022، به عنوان بخشی از عملیات پنجه شمشیر، حملات هوایی را در مناطق شمالی سوریه آغاز کردند.

اجتناب از بروز دور جدیدی از خشونت در نهایت به نفع همه بازیگران درگیر در حل مشکل سوریه است. مذاکرات مؤثر و متقاعد کردن طرف ترک، مبنی بر اینکه نیازی به آغاز عملیات نظامی نیست، گام مهمی به سوی حل و فصل بحران در سوریه است.

منبع: اندیشکده شورای بین المللی امور خارجی روسیه