به گزارش کرد پرس، سد آزاد جزو مطالعات طرح جامع سيروان توسط شرکت خدمات مهندسی آب بوده که در سال 1351، طرح آغاز شد و مطالعات مرحله پيش شناخت، ذخيره سازی و انتقال آب حوزه سيروان عليا (سدهای آزاد، ژاوه و سيستم انتقال آن) به حوزه آبريز کرخه از سوی شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس درسال 1377 ادامه یافت.

همچنین مطالعات مراحل شناخت، اول و دوم سد آزاد و مطالعات مراحل اول و دوم نيروگاه تلمبه ذخيره‌اي آزاد از سوی شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس در سال‌هاي 1379 تا 1393 انجام شد.سد آزاد یک سد سنگریزه ای با هسته رسی بوده با ارتفاع ۱۲۵ از پی و طول تاج 598 متراست که دارای سرریز دریچه ای است.هدف از این طرح انتقال 190 ميليون مترمکعب آب در سال برای تامین آب مورد نیاز شرب و صنعت و کشاورزی دشت‌هاي قروه- دهگلان و تامين آب شرب شهر سنندج، احداث نيروگاه تلمبه ذخيره‌اي به ظرفيت 500 مگاوات و احداث نيروگاه آبي به ظرفيت 10 مگاوات است.در این خصوص مدیر امور بهره برداری سد آزاد سنندج به خبرنگار ما گفت: پس از شروع عملیات در جهت بهبود تغییراتی در این سد و مسیر سامانه خط انتقال آن انجام شد.بهمن فرجی با اشاره به آبگیری این سد در سال 1390 در خصوص سامانه خط انتقال آب آن اظهار کرد: فاز نخست این سامانه با امکان انتقال 40 میلیون مترمکعب آب به سد قشلاق در سال 94 به بهره برداری رسیده است.

افزایش تراز آب سد آزاد در پی بارندگی های اخیر

فرجی اظهار کرد: قبل از شروع بارندگی های اواخر بهمن و اوایل اسفند ماه جاری تراز آب سد آزاد یک هزار و 424 متر از سطح دریاهای آزاد بود در این مدت با 19 متر افزایش اکنون به یک هزار و 443 متر رسیده است.مدیر امور بهره برداری سد آزاد سنندج اضافه کرد: بر اثر بارش های 170 میلی متری اخیر، دبی ورودی آب به داخل سد به 235 متر در ثانیه افزایش یافت و این افزایش دبی رودخانه (کوماسی) در 60 سال اخیر بی سابقه بود. وی همچنین بیان داشت: در صورتی که سد آزاد این حجم آب ورودی به رودخانه را کنترل نمی کرد، این بارش ها سیل بسیار مخربی را در پایین دست این رودخانه ایجاد می کرد و خسارت های زیادی به روستاها، مزارع و باغات و مراکز پرورش ماهی پایین دست رودخانه وارد می کرد. فرجی گفت: حجم کل مخزن آب سد آزاد 300 میلیون مترمکعب بوده و هم اکنون 100 میلیون مترمکعب آب در دریاچه پشت این سد ذخیره شده و امیدواریم این مقدار تا پایان فصل بارندگی ها به بیش از 250 میلیون مترمکعب افزایش یابد. مدیر امور بهره برداری سد آزاد سنندج افزود: برای تامین حق آبه رودخانه و نیروگاه 10 مگاواتی در فصل تابستان رهاسازی آب از این سد با حجم 12 متر مکعب در ثانیه انجام می شود. وی اظهار کرد: این رهاسازی می تواند آب مورد نیاز برای کشاورزان پایین دست رودخانه را تامین کند و برق نیروگاه نیز می تواند در پایداری شبکه برق روستاهای این منطقه در این فصل که میزان مصرف افزایش می یابد، بسیار موثر باشد.

سد آزاد دشت های شرق کردستان را سیراب می کند

مدیر امور بهره برداری سد آزاد سنندج اظهار کرد: در فاز اول طرح قطر خط انتقال 2 متر و طول آن 24 کیلومتر بوده و دو ایستگاه پمپاژ با مجموع ۴۸۰ متر پمپاژ می تواند در صورت نیاز آب شرب شهر سنندج و ۲هزار و ۵۰۰ هکتار باغ را تامین نماید . فرجی در خصوص طرح کامل سامانه انتقال سد آزاد گفت: طول کل این خط انتقال در مجموع 83 کیلومتر است که با استفاده از 2 تونل که در مجموع 15 کیلومتر طول دارند و 650 متر پمپاژ آب را به میزان هفت متر مکعب در ثانیه به سد قوچم و دشت قروه و دهگلان انتقال می دهد. وی اظهار کرد: با احداث دومین نیروگاه تلمبه ذخیره ای کشور در سد آزاد ضمن تولید 500 مگاوات ساعت برق، امکان پمپاژ ارزانتر و انتقال 190 میلیون مترمکعب آب در مسیر سامانه انتقال فراهم می شود. وی گفت: در طول مسیر خط انتقال آب هفت انشعاب خروجی برای مصارف کشاورزی و احداث پنج هزار هکتار باغ با مجموع مصرف 36 میلیون مترمکعب آب در سال ایجاد شده است. سد آزاد که عملیات ساخت آن از سال 86 آغاز و در سال 90 آبگیری شد، یک سد سنگریزه ای با هسته رسی است و در کیلومتر 75 جاده سنندج -مریوان و بر روی رودخانه کوماسی(آزاد) از سرشاخه های رودخانه سیروان قرار دارد. این سد با طول تاج 595 و ارتفاع 125 متر ، امکان ذخیره‌سازی حداکثر 300 میلیون مترمکعب آب را دارد.

گزارش- مژگان وفایی