آیا کردها بهای ورود سوئد به ناتو را خواهند پرداخت؟

سرویس جهان- کردهای تبعیدی ترکیه مدتهاست که در سوئد از دست دولت ترکیه در امان هستند. اما آنکارا کلید پیوستن سوئد به ناتو را در دست دارد. ترکیه با چه قیمتی حاضر به پس دادن این کلید است و سوئد چه قیمتی برای گرفتن این کلید می پردازد؟

به گزارش کردپرس- کتابخانه کردی در استکهلم که در ساختمانی نارنجی رنگ و معمولی قرار دارد، مکانی است که کردها می توانند در آن با فرهنگ، ادبیات و زبان خود انس بگیرند. مهمتر از آن، این مکانی است که بسیاری از کردهای (ساکن اروپا) آرزوی داشتن آن را داشته اند.

هدی گومی، یکی از اعضای سالخورده این کتابخانه که در عراق متولد شده و امروز خود را یک کرد سوئدی می‌خواند، می‌گوید: «در سوئد، من یک سیستم دموکراتیک را پیدا کردم.» او پس از سال‌ها مبارزه همراه با پیشمرگه‌های کرد و سه بار دستگیری به‌خاطر فعالیت‌های سیاسی‌اش، در دهه 1970 به سوئد آمد. او افزود: «آنها از ما استقبال کردند. برای من آمدن به این کتابخانه مانند رفتن به باغی است که گل‌هایش شکوفه‌ داده اند.»

این احساس آرامش و آزادی و رهایی از سرکوب سیاسی یا زندان، به این معنی است که اکثر کردهای اینجا سوئد را خانه خود می دانند.

کردهای تبعیدی ترکیه مدتهاست که در سوئد از دست دولت ترکیه در امان هستند. اما آنکارا کلید پیوستن سوئد به ناتو را در دست دارد. ترکیه با چه قیمتی حاضر به پس دادن این کلید است و سوئد چه قیمتی برای گرفتن این کلید می پردازد؟

به همین دلیل است که اکنون بسیاری از توافق سوئد با ترکیه برای ورود به ائتلاف نظامی ناتو نگران هستند. درخواست سوئد باید به اتفاق آرا همه اعضای ناتو مورد تایید قرار می گیرد. این مسئله به آنکارا حق وتو در خصوص این مسئله داده است.

100000 شهروند کرد در سوئد ساکن هستند که حدود 1% از جمعیت سوئد را تشکیل می دهند. آنها به سیاست و فرهنگ اینجا به خو گرفته اند. اکنون آنها در یک کشمکش ژئوپلیتیکی گرفتار شده اند که باور آنها به دموکراسی سوئد را به چالش می کشد.

آرین ساوران، نویسنده کتاب «ترکیه و روند صلح کردها»، ساکن گوتنبرگ، می‌گوید: «از بهار گذشته که سوئد به‌طور ناگهانی اعلام کرد که می‌خواهد درخواستی برای پیوستن به ناتو ارسال کند، کردها کاملاً نگران و ناراحت شده اند. کردها، به ویژه کردهای ترکیه، ناتو را با ترکیه مرتبط می دانند. ناتو در طول این سال‌ها تسلیحات مورد نیاز ترکیه را تهیه کرده و این سلاح‌ها علیه کردها استفاده شده است. سالهاست این مسئله ادامه داشته است.»

پناهندگان کرد از دیرباز مسئله ای تنش زا در روابط کردها و سوئد بوده اند. آنکارا سوئد را پناهگاه امنی برای اعضای حزب کارگران کردستان یا (پ‌ک‌ک) می‌داند که در ترکیه و اروپا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شوند. آنکارا همچنین سایر گروه‌های کردی فعال در این کشور را که اقمار پ‌ک‌ک می پندارد.

این نگرانی وجود دارد که سوئد ممکن است برخی از کردها را برای جلب موافقت آنکارا با درخواست عضویت در ناتو به ترکیه بازگرداند.

ترکیه از حمایت سوئد از نیروهای کرد سوریه موسوم به یگان‌های مدافع خلق (YPG) که در کنار نیروهای سوریه دموکراتیک مورد حمایت ایالات متحده علیه داعش می‌جنگند، نگران است. حزب اتحاد دموکراتیک کرد سوریه یا (PYD) به عنوان شاخه سیاسی YPG در استکهلم شعبه ای دایر کرده است.

خالد خیاط، دانشیار با تمرکز بر مهاجرت کردها در دانشگاه لینشوپینگ، در این خصوص گفت: « PYD یک گروه شناخته شده در سوئد است. کردها در سوریه بیش از 13000 نفر را در راه مبارزه با داعش قربانی کرده‌اند. این که آن را را یک سازمان تروریستی بدانیم، ناعادلانه و غیرانسانی است.»

سوئد و فنلاند که در ژوئن 2022 و در جریان اجلاس ناتو در مادرید، درخواست مشترکی برای پیوستن به ائتلاف نظامی ارائه کردند، سعی کردند نگرانی های ترکیه را برطرف کنند. آنها متعهد شدند که تلاش های خود را برای جلوگیری از فعالیت های پ.ک.ک و پایان دادن به حمایت از PYD/YPG افزایش دهند. این دو کشور اسکاندیناوی بدین منظور قوانین سختگیران ضد تروریسم را تشدید کرده اند.

سوئد در ماه ژانویه، اتهام پولشویی را علیه نماینده حزب اتحاد دموکراتیک کرد سوریه یا PYD در استکهلم مطرح کرد. در همان زمان، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در ازای دادن چراغ سبز کشورش برای پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو، خواستار استرداد 130 شهروند به اصطلاح «تروریست» شد.

آقای گومی، شهروند کرد عضو کتابخانه که از کردهایی که در سوئد درخواست پناهندگی داده، می گوید: «کردها انتظار داشتند اینجا امن باشند. اگر مقامات کردها را به ترکیه بفرستند این در تضاد با ارزش‌های سوئدی برای حفاظت از همه است. اما همه اینها بازی سیاسی است. سوئد به نفع خود عمل می کند. حتی کشورهایی که دارای دموکراسی هستند، منافع خود را بر دموکراسی مقدم می‌دانند.»

مقامات سوئدی به صراحت اعلام کرده اند که به خواسته های ترکیه مبنی بر استرداد همه کسانی که آنکارا درخواست کرده، پاسخ نمی دهند. بر اساس گزارش ها، فهرست بحث برانگیز شامل برخی شهروندان سوئدی است که طبق قانون، نمی توان آنها را به ترکیه استرداد کرد. این مسئله شامل کردهای دارای اقامت دائم سوئد و پناهجویان نیز می شود.

این سرنوشت، میران کاکایی، وکیل سوئدی کرد تبار را نیز نگران کرده است.

آقای کاکایی که در لیست مورد انتظار آقای اردوغان قرار دارد، می گوید: «بیشتر اتهامات علیه این افراد به جرایمی مربوط می شود که حتی طبق قوانین سوئد جرم محسوب نمی شوند.» ترکیه، فنلاند و سوئد در ژوئن گذشته در مادرید تفاهم نامه ای را برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم امضا کردند اما طبق اطلاعات وی، هیچ کسی که نام او در این لیست بوده به ترکیه مسترد نشده است. اما استرداد محمود تات - که به عنوان یک شبه نظامی عضو پ ک ک در ترکیه محکوم شده و درخواست پناهندگی او قبل از درخواست سوئد در ناتو رد شده بود- در ترکیه به عنوان یک پیروزی بزرگ توصیف شد.

آقای کاکایی می گوید که درخواست های پناهندگی کردها از سال 2019 توسط سرویس امنیتی و ضد جاسوسی سوئد موسوم به SÄPO، با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گرفته که ممکن است به دلیل حمله تروریستی سال 2017 در استکهلم باشد که توسط یک پناهجوی مرتبط با داعش انجام شد.

فعالان کرد در سوئد می گویند که از تابستان گذشته تحت نظارت بیشتری قرار گرفته اند. عبدالله دواچی، عضو مرکز جامعه دموکراتیک کردی و وکیل در گوتنبرگ می گوید «این سیاست کثیفی است که با یک دیکتاتور [آقای اردوغان] برای محافظت از مردم سوئد در برابر یک دیکتاتور دیگر توافق صورت بگیرد. من، به عنوان یک وکیل، روزنامه نگاران و فعالان اکنون حتی با پلیس سوئد مشکل داریم. آنها فقط برای کنترل ما، با ما تماس می گیرند و به ما سر می زنند. ما قبلاً شاهد چنین وضعیتی نبودیم.»

سونر چاگاپتای، مدیر برنامه تحقیقاتی ترکیه در موسسه واشنگتن، می‌گوید آنکارا نگرانی‌های مشروعی در مورد فعالیت‌های کردها در سوئد دارد. او این نگرانی ترکیه را به «نگرش سست سازمان های مجری قانون سوئد نسبت به پ ک ک و دیگر شبکه های کرد» و همچنین روابط - هر چند غیر رسمی - این کشور با YPG در سوریه نسبت می دهد. آنکارا از نزدیک نحوه اجرای قوانین سختگیرانه ضد تروریسم توسط سوئد را زیر نظر دارد.

آقای جاگاپتای می‌گوید: «ترکیه امیدوار بود از پیوستن سوئد به ناتو برای ایجاد یک رویه استفاده کند زیرا که برای اعضای ائتلاف خوب نیست تماس‌های رسمی و حمایت غیررسمی با نیروهای YPG داشته باشند». او توضیح می داد: «به همین دلیل آنکارا در مورد سوئد سخت گیری می کند. اما در حال حاضر، با توجه به وقوع زمین لرزه ویرانگر 7.8 ریشتری اخیر در ترکیه، «احتمال این که پارلمان ترکیه قبل از انتخابات کشور، در مورد موافقت با درخواست سوئد کاری انجام دهد تقریبا صفر است».

ناتو به کمک ترکیه آمده است اما همچنان بر ترکیه فشار می آورد- صرف نظر از اینکه درخواست های آنها را جداگانه یا با هم در نظر بگیرد- به سرعت با درخواست سوئد و فنلاند برای ورود به ائتلاف رای بدهد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل سازمان ناتو در 16 فوریه در استانبول گفت: «اکنون زمان تصویب فنلاند و سوئد فرا رسیده است.»

ایسر نویسنده در داخل کتابخانه کردها در استوکهلم، برای خلاص شدن از خاطره رعب آور خود از پنجره آن به خیابان نگاه می کند. لحظاتی قبل، او یکی از بدترین خاطرات خود را در مورد پرت شدن از پنجره طبقه چهارم یک ساختمان در جریان بازجویی پلیس ترکیه تعریف کرده بود. او می گوید که در طول 72 روزی که در بازداشت موقت بود و بیش از دو سالی که پشت میله های زندان سپری کرد، از انواع شکنجه ها رنج برده است. او برای بیان مصائب خود کتابش به نام « محافظان» را نشان می دهد.

سوئد از نظر او با ایمنی مترادف است. او احساس می‌کند که سوئد -صرفا برای کسب منافع سیاسی- برای استرداد کردهایی که ممکن است در معرض بدرفتاری قرار گیرند اقدام نخواهد کرد. او تاکید می‌کند که تصمیم‌گیری برای بازگرداندن مردم به ترکیه موضوعی است که در اختیار دادگاه‌ها است. این نکته‌ای که سیاستمداران سوئدی نیز به آن اشاره کرده‌اند. او می گوید که از کشوری که به او پناه داده، بدون توجه به مسیری که برای پیوستن به ناتو در پیش می گیرد، حمایت می کند.

آقای ایسر می گوید: «سوئد حق دارد آنچه را که کشور به آن نیاز دارد انجام دهد. می بینیم که با توجه به این که ترکیه یک مملکت دیکتاتوری است، اردوغان چگونه سوئد را تهدید می کند. اما من از جانب این دیکتاتوری احساس خطر نمی کنم. من به دولت سوئد اعتماد دارم و اطمینان دارم که سوئد در مورد کردها به درستی عمل خواهد کرد.»

منبع: کریستین ساینس مانیتور

کد خبر 43390

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha