کردپرس

از ابتدای بە قدرت رسیدن کردها در منطقه شمال عراق در سال ۱۹۹۱ تا فروپاشی صدام یعنی از سال ۲۰۰۳ میلادی تا کنون، اقلیم کردستان با چنین بحرانی روبرو نبوده است روزگاری جنگجویان کردستان با پرچمداران نامداری همانند جلال طالبانی و نوشیروان مصطفی و مسعودبارزانی و رسول مامند و عزیز احمد و کوسرت رسول با هدف آزادسازی کردستان در کنار باورهای مشترکی بەنام "پیشمرگ" مبارزات زیادی را علیه حاکمیت بعث سامان دهی کردند و با همان باورها پس از فروپاشی صدام وارد شهرها شدند. خیلی زود ماه عسل کردایه تی ( قومی) تبدیل به مناقشات  حزبی شد و خرده حسابهای تاریخی مبارزات کوهستان که خونها و خیانتها در آن نهفته بود به تنشهای گسترده سیاسی و نظامی تبدیل  گردید مناقشات خونین در صحنه سیاسی بە حدی آزار دهنده بود که میتوان گفت خونهای ریخته شده جنگهای داخلی بین احزاب بسی بالاتر از نبردهای خونین کردهای عراق با رژیم صدام است.

پس از فروکش کردن مقطعی مناقشات حزبی با تدبیر برخی قدرتهای بیرونی، دوحزب عمده بر سر یک میز مدیریت اقلیم نشستند و در ژوئن ۲۰۱۱ با چرخاندن نمادین فرمان صنعت نفت و صدور آن به ترکیه، کردها نیز به باشگاه نفت منطقەای وارد شدند اما همان نفت گریبان جنبش را گرفت و پیشمرگان فداکار کوهستان را به مرفهین شهرستان و کوه نشینان آرمانی را به شهرنشینان پیمانی تبدیل کرد

کردهایی که زمانی کوهستان را بهترین حامی خود میدانستند اینک به پشتیبانان دیگری رسیدەاند و عمده ثروت سرزمینشان را با هدف بقا بر قدرت، صرف هزینه لابی در کشورهای غربی کردند تا جایی که برای اشراف زادگان خود  قبل از تولد حساب لابی باز میکنند. پیشمرگەای که بهترین مرکبش گامهای خستگی ناپذیر او بود اینک نسل بعدی آنان در طولانی کردن کارناوال خودروهای متحدالشکل با هم در رقابتند و بر نسل پسا کوهستان کردستان فخر فروشی میکنند نسلی که مشقات کوهستان را تجربه نکرده و نگاهی آرمانی به جنبش قومی داشتەاند در حالیکه در صحنه مدیریت مشاهده میکنند انباشت ثروت نزد نسل جدید را جزو مدارج حزبی خود محسوب نمودند.

 پس از بقدرت رسیدن نسل دوم رهبران رقابتهای عنادینه حزبی روزبەروز عمیق تر گردید رقابت در ثروت اندوزی جزو مولفەهای قدرت حزبی گردید در یک تفاهم ضمنی قرار بود حزب دمکرات در اقلیم کردستان و اتحادیه میهنی در بغداد از «حقوق کردها» دفاع کنند.

 انباشت انرژی کوه نشینی از مرحوم جلال طالبانی نمونەای از ترکیب شاخ (کوه) و کاخ را در مقام ریاست جمهوری بە وجود آورد. جایگاهی که هیچ چریک قرن بیستمی بدان نرسید. چراغ وجود جلال طالبانی در اوج شهرت و اقتدار رو به خاموشی نهاد نوشیروان مصطفی دیگر چریک روشنفکر کردها که میتوانست مشعل کوهستان را در شهر فروزان نگه دارد چراغ عمرش ناکامانه خاموش شد دیگر مبارزان کوهستان اتحادیه میهنی از نفس افتادند و در زیر گرد و غبار پیری بە فراموشی سپرده شدند حتی بعضا از ویترین موزه خانەهای اتحادیه میهنی، زنده زنده حذف شدند.

ساختار حزب دمکرات کردستان شرایط بهتری نسبت به اتحادیه میهنی دارد. هنوز رهبر کوهسانی وی بر فراز قله «سر ره ش» ( مرکزیت حزب) بر اربیل و بارزان نظارت دارد اما ویروس اشرافیگری پایەهای تاج و تخت او را متزلزل کرده است نسل دوم این حزب در سایه رهبریت منسجم و متحدش تا کنون حفظ شده است اما در نسل سوم آن هیچ اثری از کوهستان دیده نمیشود و سر بر بالین نرم قدرت و ثروت نهادەاند که مروج نوعی اخلاق لیبرالیستی پوپولیست در جامعه کردستانی میباشند.

 مرگ برزگان اتحادیه میهنی زنگ عبور از این حزب را بنواخت ولی حزب دمکرات هم چنان با شعارهای آرمانی قومی با پیوند خاندانی در مقابل تغییر مقاومت میکند در حالیکه از درون این حزب خاندانی جوانەهای تغییر در حال رشد و بالندگی هستند و بە نطر میرسد چله کمان حزبی  بیش از این توان نگهداری تیر تغییر را ندارد و شلیک آن شکننده تر از حزب اتحادیه میهنی باشد گویا گوش رهبران حزب دمکرات از شنیدن صدای تغییر پر شده است.

واکنش اقلیم در این تغییر بی تفاوت نبوده است و نسل جدیدی از ندیمان سیاسی پای به عرصه وجود نهاده اند و  بتدریج پرچم حزبی را به حاشیه رانده و خود پرچم هویتی نوخواسته و برخاسته از درون ندای اعتراضی جامعه کردستانی متناسب با شرایط سیاسی موجود  بدوش گرفتەاند و اثری از مبارزات کوهستان در منهج سیاسی آنان دیده نمیشود و همانند کاوەهای افسانەای مارهای برآمده از دو شانه احزاب عمده کردستانی را هدف قرار دادەاند و میروند که زنگ پایان عمر سیاسی احزاب سنتی کردستانی را بنوازند و صفحه جدیدی در پیش روی مردم اقلیم کردستان بگشایند نو شکفتەهایی که قرابتی با تفنگ ندارند. ظهور چهرەهایی مانند شاسوار عبدالواحد با سلاح رسانه و حضور میدانی لاهور جوان و جویای نام که جنگجویی اش را از شهره دیپلماسی عمویش به ارث برده و یوسف محمد جوان اندیشمند و آرام و علی حمه صالح معترض و منتقد خیابانی در منطقه سلیمانیه پرچم مطالبەگری را بردوش گرفتەاند.

 گذار در منطقه اربیل بخاطر حاکمیت فصای امنیتی زیر پوستی بوده و بروز میدانی ندارد اما بە نظر میرسد که گذار در این منطقه با سزارین سیاسی شروع شود زیرا در فضای بسته سیاسی این منطقه مجال نوخواهی را نداده است و شاید جریان تغیر از درون دوجناح رادیکال و لیبرال حزب خاندانی شروع شود. نام آشنا ترین چهره احتمالی پرچمداری تغییر در این منطقه نیچروان بارزانی است که به انعطاف شهره دارد. اما بە نظر میرسد کە ملاحظات خاندانی و خانوادگی مانع بروز میدانی او باشد. هرچند نقش غیر قابل انکار وی در مدیریت سیاسی و بویژه مدیریت اقتصادی (پرونده نفت و قراردادهای جنجالی آن) آفت بزرگی است که گذشته وی را نزد مردم و نسل جوان کردستان عراق با «ابهامات»،«سئوالات» وحتی «اعتراضات شدید» مواجه می سازد. چه بسا چلەهای کمان تغییر در این منطقه شلیکهای پنهانی داشته باشد که غیر قابل پیش بینی خواهد بود.

بهر جهت تغییر در منطقه اقلیم اجتناب ناپذیر است و رفتارهای رهبران سنتی احزاب عمده کردستان خود زمینه چنین تغییراتی را آماده کردەاند و زنگ پایان عمر سیاسی خود را بە صدا درآوردەاند. اعمال قوانین فدرال عراق که مطالبه مردم به ویژه جوانان ضدالیگارشی سیاسی و اقتصادی حاکم بر اقلیم کردستان می باشد، مسیر محتومی را در برابر رهبران اقلیم ترسیم کرده است که چارەای جز تمکین ندارند و  وباید به این مطالبه و گذار سخت تن دهند. قرائن موجود و رفتارهای الیگارشی برخی رهبران احزاب کردستان و واکنشهای گسترده مردمی نشانه هایی از افول بزرگان و طلوع ندیمان خواهد بود. قطعاً اندیشمندان جوان اقلیم کردستان باید آفتها و آسیبهای حاکمیت سیاسی تا سال2003 و حاکمیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی و... «خاندان‌ها» در 20سال گذشته بر مردم مظلوم ومحروم را بخوبی واکاوی  کرده و نتایج مصیبت بار آن را به مردم و خصوصاً نسل جوان بالنده در عصر ارتباطات معرفی کنند. شاید که با آگاهی مردم و جوانان،  از حاکمیت نسل سوم «خاندان‌ها» بر اقلیم کردستان جلوگیری شود.