به گزارش کرد پرس، بدون شك دریاچه زریوار مریوان یكی از نادرترین جاذبه های زیست محیطی و گردشگری در كشور و حتی جهان به شمار می رود ولی به رغم هشدارهای صورت گرفته از سوی فعالان محیط زیست و همچنین كارشناسان در خصوص وضعیت این دریاچه تا كنون اقدامی عملی برای حفظ این اثر طبیعی در استان كردستان صورت نگرفته است.
وعده های عملی نشده مسئولان مختلف كشوری و استانی در خصوص مدیریت مناسب این ظرفیت گردشگری در كنار بی تفاوتی های مردم و مدیران مربوط در طول سال های گذشته باعث شده نه تنها مشكلی از مشكلات زریوار مریوان حل نشود كه روز به روز بر دامنه این معضلات و مشكلات نیز افزوده شود.
در چند دهه اخیر متاسفانه در کنترل نیزارها، سالم سازی آب زریوار و استفاده بهینه از این نعمت خدادادی نظارت و مدیریت واحدی وجود نداشته و به همین دلیل تاكنون از ظرفیت های زریوار به نحو مناسب و شایسته استفاده نشده است.
در کنار این مسئله حفر تعداد زیادی چاه غیر قانونی در کنار دریاچه توسط کشاورزان باعث شده حجم ورودی آب به شدت کم شود و متاسفانه امور آب شهرستان مریوان نیز با دستگاه های عظیم پمپاژ، آب دریاچه را به کشاورزان می فروشد و شهرداری نیز برای آبیاری فضای سبز شهرستان از آب دریاچه استفاده می کند و انتظار می رود با این روند طی چند سال آینده دریاچه اگر به احاطه نیزارها در نیاید به وسیله استفاده بی رویه خشک شود.
ورود فاضلاب روستاها به دریاچه زریوار یکی دیگر از معضلاتی است که همواره این دریاچه را مورد تهدید قرار داده و در کنار آن گردشگران نیز زباله های خود را به درون دریاچه ریخته و عدم نظارت بر پاک سازی و حفاظت از دریاچه باعث شده که هر روز نیزار وسیع تر شود به طوری که لبه های دریاچه کاملا با نیزار پوشیده شده است.
متاسفانه مشکلات به وجود آمده برای دریاچه زریوار و بی تفاوتی نسبت به آن تهدیدی برای حوزه های اقتصادی، گردشگری و حیات مردم این استان به شمار می رود و با توجه به تحقیقات و مطالعات صورت گرفته شرایط زریوار بحرانی است و نیازمند برنامه ریزی جامع و عملی است و متاسفانه در حال حاضر مدیریت واحدی در دریاچه زریوار نداریم و هر سازمانی بر اساس رسالت خود مشغول به فعالیت است که تشکیل یک مدیریت یکپارچه و همسو و همکار برای اقدام در این راستا ضروری و لازم است.
امروز مانند سالهای دور، آب دریاچه زریوار دیگر زلال نیست و علیرغم اینکه سالها است که برای نجات آن طرح جامع نجات نوشتهاند و جلسات و کارگاههای مختلف برگزار میکنند و هرازگاهی نیز مدیران استانی و یا کشوری از آن بازدید میکنند و همه پس از دیدن زیباییهای آن میگویند «افسوس که از آن استفاده درست نمیشود و باید برایش کاری کرد و در اطرافش هم برای رشد گردشگری آبی سرمایهگذاری شود»، اما دریغ از اینکه طرحی را برای نجات آن عملیاتی کنند.
وعده مقابله با ورود فاضلاب به دریاچه زریوار نیز سالهاست داده میشود ولی همچنان بازار وعدهها داغ است و خبری از عملی کردن این مهم در میان نیست و زیباترین تالاب کشور در معرض نابودی قرار دارد.
سالهای بسیاری است که مردم، فعالان زیستمحیطی و حتی خود مسئولان محلی، استانی و کشوری از ورود فاضلاب روستاهای اطراف دریاچه و بخشی از شهر مریوان خبر دارند و دراینباره صحبت کردهاند اما همچنان مشکلات این حوزه به پایان نرسیده است.
سرازیر شدن فاضلاب چند روستای اطراف دریاچه، رشد بیرویه نیزارهای زریوار و افزایش حجم رسوبات آن، از حد گذشتن میزان نیترات آب و به خطر افتادن حیات گونههای جانوری و گیاهی دریاچه در کنار خشکسالی، تغییر اقلیم و کاهش آبدهی چشمههای جوشان تأمینکننده منابع آبی دریاچه، همه و همه برای از بین بردن این دریاچه دستبهدست هم دادهاند.
از آغاز دهه هفتاد مسئولان به فکر ساماندهی و نجات دادن دریاچه زریوار افتادند و در دهه هشتاد نیز هر چند سال یک بار استانداری که به این استان آمد و سری به زریوار زد از نجات آن سخن گفت، اما در عمل هیچ کدام کاری نکردند و در هر دوره ای نیز که اتفاقی برای این دریاچه افتاد، به قول معروف ککشان هم نگزید.
به نظر میرسد اگر راههای نجاتی که همیشه در جلسههای نجات بخشی دریاچه از آن یاد میشود همچون راهاندازی آزمایشگاهی برای پایش مستمر تالاب، رفع تصرف حریم تالاب، انسداد چاههای فاقد مجوز و نصب کنتور بر چاههای واجد مجوز، بررسی پروژههای گردشگری حریم تالاب و بررسی شیوههای کنترل یا برداشت گیاهان مهاجم دریاچه، جلوگیری از موازی کاری، تکمیل پروژه دفع بهداشتی فاضلاب شهری و روستایی اطراف دریاچه، مدیریت کارآمد پسماند، استفاده از توان گردشگری دریاچه با تأکید بر حفظ شرایط بهداشتی آب دریاچه و اکوسیستم طبیعی آن، ممنوع کردن ویلاسازی و احداث خانه باغ در حاشیه و حوزه آبریز دریاچه اجرا شود، شاید بتوان تا دیر نشده کاری کرد.
اما مسئولان ما نشان دادهاند تا اتفاقی مانند خشک شدن بخش عمدهای از دریاچه ارومیه رخ ندهد هیچ کاری نمیکنند و وقتیکه همهچیز به نابودی کشیده شد تازه به دستوپا زدن میافتند و آنوقت است که باید گفت فردا نیز برای این کار دیر است.
داستان وعدهها درباره زریوار تمامی ندارد و مهمترین ظرفیت زیست محیطی و گردشگری کردستان در میان بیتدبیریها در دولتهای مختلف دست و پنجه نرم میکند و به نظر میرسد که با ادامه این وضعیت باید شاهد خشک شدن و از دست رفتن این ظرفیت مهم در استان باشیم.
گزارش/ سروش حبیبی راد
نظر شما