دکتر بن پریست از جمله پژوهشگران حوزه مسائل کردی و اسلام سیاسی است که تحقیقات زیادی انجام داده است. دکتر پریست به زبان کردی سورانی مسلط است و دوره های تدریس زبان کردی را در دانشگاه ایندیانای آمریکا برگزار می کند. او به تدریس زبان کردی علاقه دارد و شیوع بیماری کرونا مانع از برگزاری دوره تدریس زبان کردی سورانی وی در دانشگاه ایندیانا نشده است و در ترم تابستان امسال، دوره را به صورت آنلاین برگزار کرده است.

دکتر بن پریست به دو موضوع ناسیونالیسم کردی و اسلام سیاسی علاقه زیادی دارد و هم اکنون هم بر روی این دو موضوع متمرکز شده است. به همین دلیل، خبرگزاری کردپرس سوالاتی را حول این دو محور از وی پرسیده است.

استاد دانشگاه ایندیانا معتقد است که احزاب کرد اسلامی در اقلیم کردستان توانایی رسیدن به قله قدرت را در این منطقه ندارند زیرا توانایی تشکیل اکثریت سیاسی را ندارند و تغییرات دموگرافیک در این منطقه هم در اینده به نفع آنها تغییر نخواهد کرد. وی با این حال تاکید می کند که احزاب بزرگ کردی در اقلیم کردستان مانند دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی سعی می کنند رابطه خود را با احزاب اسلامی حفظ کنند.

دکتر بن پریست نسبت به بهبود روابط میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق در زمان نخست وزیری مصطفی کاظمی ابراز امیدواری کرد. به اعتقاد این پژوهشگر مسائل کردی، آمریکا اقلیم کردستان را ترک نمی کند بلکه به دنبال تثبیت حضور خود در این منطقه است.

متن مصاحبه کردپرس با دکتر بن پریست:

کردپرس: حداقل دو حزب عمده و قدرتمند اسلامگرا در اقلیم کردستان وجود دارند که دارای تعداد قابل توجهی نماینده در پارلمان هستند. نقش این احزاب را در مسائل و امور منطقه اقلیم کردستان عراق چگونه ارزیابی می کنید؟

دکتر بن پریست: رابطه میان احزاب اسلام گرا و احزاب بزرگ اقلیم کردستان مانند حزب دموکرات، اتحادیه میهنی و جنبش تغییر از نوع همراهی سازنده است. من مطلع هستم که در سطح شخصی، رهبران این احزاب بزرگ دلشان می خواهد که هرچه زودتر از دست اسلامگراها خلاص شوند. با این حال، کردهای بسیاری هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به نوعی از این احزاب اسلام گرا حمایت می کنند. مخصوصا در مناطقی مانند رانیه، حلبجه و مناطق کوچکتری مانند تویله، بسیاری از کردها خواسته هایی دارند که احزاب بزرگ اقلیم کردستان به آن توجهی ندارند اما احزاب اسلامگرا آنها را بهتر نمایندگی می کنند. آنها عنصر دائمی از اکوسیستم اقلیم کردستان هستند و هر زمان که احزاب بزرگ به دنبال افزایش طرفداران خود باشند می بایست به حساب بیایند. یک نمونه خوب در خصوص این موضوع به دنبال پیامدهای برگزاری رفراندوم استقلال در سال 2017 بوجود آمد. اولین دیدارهایی که نچیروان بارزانی انجام داد دیدار با علی باپیر، رهبر حزب جماعت اسلامی اقلیم کردستان بود. نچیروان بارزانی در راس کسانی قرار داشت که قرار بود در راس قدرت قرار گیرند و روابطی با احزاب مرتبط و بازیگران داشت، برای وی مهم بود که گفتگوی وی با کردهای اسلامگرا دیده شود.

کردپرس: آیا احزاب اسلامگرای کردستان عراق قابلیت در دست گرفتن قدرت را دارند؟

دکتر بن پریست: خلاصه بگویم، خیر. اکثر کردهای عراق با در اختیار گرفتن پست های مهم در اقلیم کردستان توسط اسلامگراها راحت نیستند. درست است که اسلام به بخشی دائمی از خصوصیات اجتماعی مردم در اقلیم کردستان تبدیل شده است اما هویت اسلامی در اقلیم کردستان نسبت به جمعیت مسلمان کشورهای همسایه اقلیم کردستان رنگ و بوی کمتری دارد و ادبیات سیاسی در اقلیم کردستان بیشتر روی این موضوع مناقشه می کند که نقش اسلام چیست و یا در چه اموری نباید دخالت کند.

یکی از عواملی که -علیرغم این که نفوذ اسلام در کردستان دیرتر بوجود آمد- به ادامه فعالیت احزاب اسلامی کمک می کند این است که مناسبت های اسلامی همچنان بخشی از انتظارات جامعه کردستان عراق را تشکیل می دهد. برای مثال، من به رادیو روداو- که گفته می شود متعلق به حزب دموکرات کردستان عراق است- در طول ماه رمضان سال 2018 گوش می دادم. این رادیو مانند تمام برنامه های رادیویی در جهان اسلام، به زندگی محققان اسلامی و مباحث مذهبی در اسلام می پرداخت. این مسئله اصلا تعجب برانگیز نیست. اما به محض این که رمضان تمام شد و رادیو روداو را روشن کردم، اولین برنامه مناقشه بر سر ادبیات و موضوعات ادبی خاص در غرب و خاورمیانه بود. نه خبری از واژه « الحمد الله» بود و نه دیگر در مورد زکات صحبت می شد؛ این رادیو به اجرای برنامه های سابق خود برگشته بود. این طور می توان گفت که وقتی انتظار می رود که باید ملاحظه برخی شعائر را کرد این کار انجام می شود و سپس تا زمانی که مناسبت بعدی پیش می اید، موضوعات مذهبی کنار گذاشته می شود.

من نمی خواهم با طرح این موضوع ایمان آنها را قضاوت کنم. من در این جایگاه نیستم و نمی خواهم با اعتقادات و یا راهی که افراد برای زندگی انتخاب می کنند مخالفت کنم. من هیچ جمعه ای را در اربیل نیافتم که مسجد جامع آن مملو از مردم نمازگزار نباشد. اما می خواهم بگویم که برای بیشتر مردم در این جا، اسلام بخش مهمی از هویت آگاهانه آنها نیست. با بسیاری از جوانان کرد در اربیل و سلیمانیه گقتگو کرده ام و می توانم با اطمینان بگویم که تعداد زیادی از نسل آینده در زمان جنگ داخلی عراق کودک بوده و در زمان جنگ با داعش نوجوان بودند. این نوجوانان در بهترین حالت، در مورد نقش مذهب در سیاست دچار تقابل خواهند شد. بسیاری از آنها به من گفتند که کل تجربه آنها باعث غیرمذهبی شدن آنها شده و اسلام سیاسی را با خشونتی که تمام دوران زندگی آنها را فراگرفته مرتبط می دانند.

با این حال، جوانانی هم هستند که با این ایده مخالف بوده و حتی تعداد کمی از آنها نیز به گروه های افراطی پیوسته اند اما انحرافاتی از معیار وجود دارد. احزاب اسلامی در اقلیم کردستان، حتی اگر همه اختلافاتشان را کنار بگذارند و بتوانند بر خلاف رویه فعلی، تمام نمانیدگان احزاب اتحاد اسلامی، جماعت اسلامی و دیگر احزاب اسلامی با هم متحد شوند نمی توانند اکثریت را در اقلیم کردستان به دست آورند. من فکر نمی کنم که تغییرات دموگرافیک در اقلیم کردستان به نفع احزاب اسلامی صورت بگیرد.

کردپرس: اربیل و بغداد در زمان مبارزه با داعش همکاری خوبی با هم داشتند.آیا در زمان صدارت مصطفی کاظمی به عنوان نخست وزیر عراق، دولت وی می تواند اختلافات با اقلیم کردستان را حل کند؟

دکتر بن پریست: همه گیری بیماری کرونا تاثیر زیادی بر برخی اتفاقات در عراق گذاشته است و دولت عراق مانند بسیاری از کشورها مانند آمریکا، ایران، روسیه، چین، ترکیه و عربستان سعودی با تاثیرات این بیماری دست و پنجه نرم می کنند و برای تثبیت موقعیت خود بعد از بحران کرونا تلاش می کنند. من فکر می کنم که این روند در عراق با بهبود رابطه میان اربیل و بغداد همراه خواهد بود بویژه این که این همه گیری مانع از آغاز دوباره تجارت و کسب و کار به شیوه پیشین شده است. از طرفی دیگر، برای کشورهای همسایه مانند ترکیه استفاده از اربیل و بغداد علیه یکدیگر آسانتر خواهد بود چرا که عراق نامتحد عراق ضعیفی خواهد بود و تعامل با شرکای ضعیف تر آسانتر است. ما باید ببینیم که مصطفی الکاظمی چه قدر مستقل تر از دولت های همسایه عمل می کند.

کردپرس: انجام دور اول مذاکرات مجدد استراتژیک میان آمریکا و عراق را چگونه دیدید؟ آیا آمریکا عراق و اقلیم کردستان را ترک خواهد کرد؟

دکتر بن پریست: در کل و با در نظر گرفتن غیرقابل پیش بینی بودن و بی نظمی پیرامون موضع آمریکا در مورد اقلیم کردستان، عراق و خاورمیانه، من فکر نمی کنم که آمریکا از اقلیم کردستان خارج شود. به دنبال اتفاقاتی که بعد از ترور «سردار» قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس اتفاق افتاد، مسئله دوری جستن آمریکا از مناطق تحت کنترل شبه نظامیان طرفدار عراق و رفتن آن به اقلیم کردستان پیش آمده است. ایجاد چهار پایگاه نظامی جدید توسط آمریکا در اقلیم کردستان نشانه حضور و تعهد درازمدت آمریکا در اقلیم کردستان است. این امیدواری وجود دارد که این مسئله باعث بوجود آمدن رابطه بهتری میان آن دو ایجاد شود.

در مورد فشارهایی که بر دولت عراق در مورد حضور نیروهای غربی در این کشور وجود دارد، مسئله لزوم ایجاد توازن در مقابل نفوذ ایران وجود دارد. با توجه به این که رای گیری در پارلمان عراق در مورد اخراج نیروهای آمریکایی، رای گیری آشکار نمایندگان نبود، من فکر می کنم که نمایندگان زیاد موافق سخت گیری برای خروج آمریکا نبودند.

کردپرس: رویکرد دولت عراق و غربیها را نسبت به اقلیم کردستان، بعد از برگزاری رفراندوم استقلال در سال 2017 را چگونه می بینید؟

دکتر بن پریست: سیاست های آمریکا عمدتا توسط دولتی دیکته شده که ادعا می کند تمام قدرت سخت افزای و نرم افزای خود را برای مقابله با نفوذ ایران در عراق به کار می گیرد اما در عمل چیزی دیگری اتفاق می افتد. برای مثال، قبل از بازپس گیری کرکوک در سال 2017 دولت ترامپ خود را ضد ایران نشان داد اما گروههایی در عراق از تانک های آبرامز آمریکا برای مقابله با پیشمرگ های حزب دموکرات و نیروهای وابسته به کسرت رسول از اتحادیه میهنی استفاده کردند. در نتیجه، اقلیم کردستان عراق مذاکره آشکار با نیروهای آمریکایی را لازم دانسته و همزمان به دنبال جذب سرمایه گذاری روسیه در اقلیم کردستان بوده است. همچنانکه شرکت روس نفت روسیه قبل از برگرای رفراندوم به دنبال سرمایه گذاری در قالیم کردستان نبود.

در کل می توان گفت که اقلیم کردستان عراق بعد از برگزاری رفراندوم در سال 2017 به دنبال این است که خود را از موقعیت ضعیف بویژه در مورد بدهی هنگفتی که در جریان مبارزه با داعش با آن روبه رو شد و نیز سرمایه سیاسی که بعد از 2017 از دست داد، خلاص کند. بر خلاف این واقعیت که بیشتر مردم منطقه خواهان نابود شدن داعش هستند اما از برخی عراقیها، اردنی ها، روزنامه نگاران و دیگران شنیده ام که برگزاری رفراندوم توسط کردهای عراق را غصب قدرت توصیف کرده و کردها را قلدرهایی می خوانند که می خواهند بیشتر از سهمشان ببرند. من مطمئن نیستم که همه گیری کرونا چه قدر این استنباط را تغییر داده است.

بعد از اتفاقات 2017 و خروج های پی در پی آمریکا در سوریه که کردهای سوریه را در معرض حملات ترکیه در عملیات شاخه زیتون و چشمه صلح در سال های 2018 و 2019 قرار داد، از بسیاری از کردها شنیدم که می گفتند دیگر هرگز به آمریکا اطمینان نخواهند کرد. من می دانم که که این از کجا سرچسمه می گیرد اما حقیقت فراتر از این گفته کردهاست که می گوید:« سیاس­ه ت باوکوو دایکی نیه». بیعت همیشگر در سیاست وجود ندارد و خیلی مسائل می توانند به سرعت تغییر پیدا کنند. دولت ترامپ مطمئنا به تعهد و محافظت از کردها لطمه زده است اما گاهی مسائل و شرایط تغییر پیدا می کنند. شک ندارم در صورتی که اقلیم کردستان در صورتی که با تهدید دیگری مانند داعش روبه رو شود، بدون توجه به بی وفایی این کشور، کمک آمریکاییها را خواهد پذیرفت.