به گزارش کردپرس، منطقه‌ خاورمیانه‌ طی ماه‌ های اخیر شاهد تغییر و تحولاتی در نتیجه‌ رقابت و نزاع میان بازیگران منطقه‌ ای و فرا منطقه‌ ای بوده‌ است. آمریکا به‌ عنوان کشوری که‌ نگاهی راهبردی و سلطه‌ طلبانه‌ به‌ منطقه‌ دارد، تلاش ها و اقدامات خود را برای کسب بیشترین منافع اقتصادی و سیاسی از تحولات خاورمیانه‌ به‌ کار گرفته‌ است. اعمال تحریم های جدید علیه‌ ایران و اقدامات ضد ایرانی به‌ ویژه‌ تلاش برای همراه‌ کردن کشورهای منطقه‌ با این فشارها از سویی و تصمیم به‌ خروج نظامی از سوریه‌ با تأکید بر کاهش نفوذ ایران در این کشور از سوی دیگر، دو تصمیم و موضوع سیاسی مهم از سوی دولت ترامپ می باشد که‌ بر معادلات و تحولات سیاسی آینده‌ منطقه‌ نیز تاثیرگذار خواهد بود. در این میان، تحرکات دستگاه‌ دیپلماسی ایران در عرصه‌ منطقه‌ ای طی مدت اخیر، تلاشی جدی در راستای مقابله‌ با اقدامات خصمانه‌ آمریکا به‌ شمار می آید و یکی از کشورهایی که‌ نزد طرفین از اهمیت استراتژیک و ژئوپلیتیک برخوردار است، عراق و اقلیم کردستان به‌ عنوان بخشی از این کشور می باشد. سفر وزرای خارجه‌ آمریکا و ایران در فاصله‌ زمانی کوتاه‌ به‌ بغداد و اربیل اهمیت این کشور را دو چندان می نماید.

خبرگزاری کردپرس به‌ منظور بررسی موضوعاتی چون تحرکات دیپلماتیک ایران به‌ ویژه‌ در عراق و اقلیم کردستان، نگاه‌ کردهای عراق به‌ این تحرکات و روابط آن ها با تهران و نقشی که‌ آن ها می توانند در میانه‌ تنش ها ایفا نمایند، رویکرد بغداد به‌ مسائل منطقه‌ ای، نگاه برهم صالح رئیس جمهور کرد عراق در موضوع تنش های میان ایران و آمریکا، افزایش حضور نظامی آمریکا در عراق و برخی مسائل دیگر گفتگویی تفصیلی با مسعود عبدالخالق نویسند و تحلیل گر سیاسی مطرح کُرد عراقی و رئیس موسسه مطالعاتی - رسانه ای standardkurd، انجام داده‌ است.

مشروح مصاحبه‌ :

تحرکات دیپلماتیک ایران و مسائل و مشکلات خاورمیانه

مسعود عبدالخالق رئیس موسسه مطالعاتی - رسانه ای standardkurd در مصاحبه با کردپرس در خصوص سفر محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به عراق و اقلیم کردستان، گفت: در ارتباط با مشکلات و مسائل منطقه، عقلا و مصلحت اندیشان کردستان بر این عقیده اند که باید مشکلات و مسائل مربوط به خاورمیانه در داخل این منطقه و از سوی ملت های ساکن در آن حل و فصل گردند. این عقیده در مقابل تقریباً 9 پروژه ای است که از سوی اروپا، آمریکا و اسرائیل برای ایجاد تغییرات و اصلاحات در خاورمیانه بر اساس منافع و راهبرد آن ها مطرح و در تلاش برای اجرایی کردن آن ها هستند. موارد معدودی وجود دارد که ملت های منطقه دارای پروژه مشترکی برای حل و فصل مشکلات و رسیدن به راه حل مشترک باشند. چهار ملت اصلی منطقه خاورمیانه شامل عرب، فارس، کرد و ترک لازم است گفتگوهایی همه جانبه برای پایان دادن به بسیاری از مسائل داشته باشند که طی 100 سال اخیر و پس از سایکس پیکو به وجود آمده و لاینحل مانده اند و باید ملت های منطقه به اتفاق نظر و توافقی دست یابند تا زمینه برای دخالت های خارجی مهیا نگردد و نیازی به حضور قدرت های فرامنطقه ای در این منطقه نباشد. ترکیه قائل به چنین چیزی نیست، اما سیاست و رویکرد جمهوری اسلامی ایران، حل و فصل مسائل و مشکلات منطقه از طریق گفتگوهای داخلی میان ملت های منطقه است و تحرکات دیپلماتیکی را در این راستا انجام داده است و این نیز موجب امیدواری به آینده است.

رویکرد بغداد، حل و فصل داخلی مسائل خاورمیانه است

رئیس موسسه مطالعاتی - رسانه ای standardkurd افزود: هم اکنون عراق دارای حاکمیتی هماهنگ می باشد و روسای قوای سه گانه کشور، دارای بیشترین هماهنگی و همکاری فی مابین هستند. ریاست جمهوری در دست کردها و نخست وزیری نیز که در دست شیعیان است که دارای روابط حسنه ای با کردها و اهل سنت می باشد و ریاست پارلمان هم که دارای رویکردی در راستای هم افزایی و حل و فصل مشکلات است در دست اهل سنت می باشد. هم اکنون و در دولت جدید عراق، بغداد نیز دارای رویکردی ویژه به منطقه و حل و فصل مسائل و مشکلات خاورمیانه از سوی کشورهای این منطقه است.

کردها ضررمند اصلی جنگ احتمالی در منطقه هستند

تحلیل گر سیاسی کُرد عراقی در ادامه گفتگو با کردپرس، در خصوص خطر وجود سایه جنگ بر منطقه، تأکید کرد: هر حمله ای که خارج از منطقه به هر یک از کشورهای منطقه صورت گیرد، کُردها با ضرر و خسران بزرگی روبرو خواهند شد و در مجموع تبعات منفی چنین اقدامی به ضرر عراق نیز خواهد بود. به همین دلیل کردها نباید در تنش ها و اختلافات به طرفی تبدیل شوند، بلکه باید مانعی باشند بر سر راه وقوع چنین رویدادی و نباید اجازه دهیم منطقه به سمت و سوی جنگ و نزاع به پیش رود و همیشه باید بر گفتگو و مذاکره تأکید داشته باشیم.

نگاه مثبت و خوشبینانه مردم اقلیم کردستان به سفر وزیر خارجه ایران

مسعود عبدالخالق در ادامه، در خصوص سفر اخیر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به عراق و اقلیم کردستان، گفت: مردم اقلیم کردستان عراق، نگاهی مثبت و خوشبینانه به سفر وزیر خارجه ایران به عراق و در این میان اقلیم کردستان دارند. این سفر در راستای حل و فصل مشکلات داخلی منطقه و همگرایی صورت گرفته است. از نظر سیاسی و اقتصادی در اقلیم کردستان هیچ نگرانی و بدبینی نسبت به این سفر وجود ندارد و این در حالی است که هر گاه یک وزیر دولت ترکیه به عراق و اقلیم کردستان سفر می کند و یا تحرکاتی مشابهِ آن چه ایران داشته است، در پیش گیرند با توجه به سیاست و رویکرد که آنکارا در قبال همسایگان و کشورهای منطقه در پیش گرفته است، نگرانی جدی را نزد مرد و سیاسیون اقلیم کردستان و حتی عراق به دنبال خواهد داشت.

اجرای طرح های سیاسی و اقتصادی مشترک میان ایران و اقلیم کردستان

تحلیل گر سیاسی اقلیم کردستان در ارتباط با روابط جمهوری اسلامی ایران و کردستان عراق، خاطرنشان ساخت: وجود مرزهای مشترک و منافع مشترک سیاسی و اقتصادی و اجتماعی میان جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان عراق موجب شده است که زمینه برای تدوین و اجرای طرح ها و پروژه های بزرگ سیاسی و اقتصادی و حتی حقوقی میان طرفین فراهم شود.

نگاه استراتژیک برهم صالح در موضوع تنش های میان ایران و آمریکا

سفر وزیر خارجه ایران به عراق و اقلیم کردستان نزدیک به یک هفته پس از سفر مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به بغداد و اربیل انجام شد. سفر پمپئو با هدف همراه کردن طرف عراق با تحریم ها علیه ایران و افزایش فشارها بر تهران بود. از سوی دیگر، آمریکا اعلام کرده است که حضور نظامی در عراق و در این میان، اقلیم کردستان را تقویت خواهد کرد، مسعود عبدالخالق رئیس موسسه مطالعاتی - رسانه ای standardkurdدر ارتباط با رویکرد و راهبردی که اقلیم کردستان و عراق در این موضوع در پیش گیرد، گفت: برهم صالح رئیس جمهور عراق در این موضوع دارای مانیفست و نگاهی ویژه و استراتژیک است و آن هم حفظ اعتدال در روابط می باشد. عراق دارای روابطی قوی با ایران است و از سوی دیگر همین روابط را با ویژگی های خاص خود، با ایالات متحده آمریکا دارد. هر تنش و برخورد جدی میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا روی دهد، عراق بیش از هر کشور دیگر ضرر خواهد کرد. در این میان اقلیم کردستان به عنوان بخشی از عراق و کیان فدرالی کُردی ضرر خواهد کرد. زیرا توازنی که پس از سال 1979 در خاورمیانه به وجود آمد، موجب توسعه و گسترش جنبش کُردی شده است. بر هم خوردن این توازن به هیچ عنوان به نفع کردستان نیست. ما کردها در عراق تجربه گذشته را داریم و هنگامی که تفکر ملی گرایی عربی هژمونی خود را بر منطقه گسترانده بود، موجب وارد آمدن خسارات سنگین به کردها شد، نسل کشی در چارچوب عملیات انفال، بمباران شیمیایی کردستان، عدم مطرح شدن مسئله کُرد و رنج های آنان در محافل منطقه ای و بین المللی از جمله این موارد بود.

وقوع انقلاب اسلامی ایران و ارتقا جایگاه کُردها در منطقه

نویسند و روزنامه‌ نگار مطرح اقلیم کردستان عراق در ادامه‌ گفتگو با کردپرس، به‌ وقوع انقلاب اسلامی ایران و تأثیرات این رویداد بر منطقه‌ و به‌ ویژه‌ کُردها اشاره‌ کرد و گفت: پس از سال 1979 و به وقوع پیوستن انقلاب اسلامی در ایران، جایگاه کُردها رو به بهبود نهاد. این موضوع و دیدگاه میان عقلا و مصلحت اندیشان اقلیم کردستان مطرح است. از این منظر هم می توان سفر وزیر خارجه آمریکا به اقلیم کردستان را مثبت ارزیابی کرد؛ به گونه ای که عقلا کردستان بتوانند با میانجی گری و سیاستی خردمندانه در جلوگیری از وقوع هر نوع تنش و برخورد جدی در منطقه نقش آفرینی کنند. زیرا وقوع هر نوع درگیری و تنشی در این منطقه به ضرر ملت های منطقه خواهد بود و آن که از چنین وضعیتی نفع خواهد برد، ملک و پادشاهان فاسدی هستند که به جز ثروت اندوزی فاقد هر نوع پروژه و برنامه ای برای خدمت به مردم و کشورهایشان هستند. بر اساس نگاه و رویکرد عقلا و مصلحت اندیشان کردستان، باید کردها در نقش میانجیگرانه و اعتدال گرایانه و با نگاهی خیرخواهانه برای همه منطقه در معادلات سیاسی نقش آفرینی کنند. ملت های منطقه هیچ نفعی از سیاست و استراتژی دونالد ترامپ رئیس جمهور جمهوری خواه آمریکا نخواهد برد. از مواضع واقعی رهبری سیاسی اقلیم کردستان اطلاعی ندارم، اما از نزدیک مطلعم که دکتر برهم صالح رئیس جمهور عراق نقشی بسیار مثبت و میانجیگرانه با نگاهی اعتدال گرایانه ایفا نموده و لازم است که اگر هر مقام آمریکایی از وزیر خارجه گرفته تا دیگر مقامات سیاسی و نظامی به اقلیم کردستان سفر می کنند، رهبران سیاسی کردستان در دیدار و گفتگو با آن ها بر این امر تأکید داشته باشند که نفع منطقه در دوری از تنش و درگیری است و چنین نقشی را ایفا نماید.

افزایش حضور نظامی آمریکا در عراق و ضرورت حصول توافقی منطقه‌ ای

مسعود عبدالخالق در ارتباط با افزایش حضور نظامی آمریکا در عراق از طریق گسترش و تقویت پایگاه های نظامی در مناطق مختلف این کشور و افزایش شمار نیروهای نظامی و مستشاری همزمان با خروج از سوریه و در مقابل، تلاش های در جریان در مجلس نمایندگان عراق برای تصویب قانونی برای اخراج نیروهای آمریکایی و تأثیرات این موضوعات بر معادلات سیاسی عراق، گفت: این موضوعات و مسائل در سطح خاورمیانه دارای ابعاد استراتژیک هستند و این منطقه دارای پیچیده ترین مسائل در سطح جهان است. در وهله اول باید اشاره کرد که عراق دارای توافقنامه امنیتی با ایالات متحده آمریکا شامل 29 ماده است و تا هنگامی که این توافق پایان نیابد و یا ملغی نگردد، آمریکا مجوز حضور در عراق و تحرکاتی که هم اکنون شاهد آن هستیم را دارد. از سوی دیگر، باید ملل خاورمیانه به همگرایی و اتفاق نظر و در نهایت اتحادی دست یابند، که دیگری نیازی به حضور نظامی آمریکا و هیچ کشور دیگری در منطقه نباشد و این مهم نیز از طریق حصول توافقی استراتژیک همه جانبه ممکن است. هم اکنون منطقه از نبود چنین توافقی رنج می برد و بیش از دیگر ملل این کردها هستند که از وضعیت موجود خسارت و زیان دیده اند. کردها در منطقه با تهدیدات جدی روبرو هستند. شاهدیم کشوری مثل ترکیه در سه بخش کردستان در حال انجام عملیات نظامی است. به جز درگیری با نیروهای کُرد در مناطق کردنشین در چارچوب مرزهای خود در مناطق کردنشین سوریه و عراق نیز حضور نظامی و اطلاعاتی چشم گیری دارد و مشغول انجام عملیات های نظامی است در سطح گسترده ای است. آن ها حتی نام بردن از واژه و جغرافیای کردستان در گوگل را هم بر نمی تابند. این نمونه ای بارز از نبود اطمینان خاطر و وجود فضای بی اعتمادی در خاورمیانه است. تا هنگامی که این مسائل حل و فصل نگرند، بهانه و عوامل حضور نظامی قدرت های جای و در این میان آمریکا در منطقه به قوت خود باقی است. تا هنگامی که راه حلی اصولی برای رسیدن به تفاهم و توافقی منطقه ای به صورت همه جانبه و همچنین ایجاد اطمینان خاطر میان همه ملل خاورمیانه حاصل نشود، شاهد تداوم حضور نظامی آمریکا و دیگر کشورهایی که دارای منافع در این منطقه هستند، خواهیم بود. به عنوان تحلیل گر سیاسی به دقت پروژه های مطرح در جریان برای منطقه طی سی سال اخیر را بررسی کرده ام. هیچ یک از کشورهای منطقه به تنهایی نخواهند توانست سیاست های خود را در سطح جهان و در رقابت با ابرقدرت ها به پیش ببرند و همزمان همان اهداف را در منطقه تحقق بخشند در حالی که فضای منطقه به شیوه کنونی باشد. قبل از هر چیز باید توافقی همه جانبه میان ملل منطقه منعقد شود و در نتیجه تنش ها و بحران و خصومت های میان کشورهای خاورمیانه پایان یابد، آن گاه می توان خواستار خروج بیگانگان و در این میان آمریکا و همپیمان های آن از منطقه شد و دیگر بهانه ای برای تداوم این حضور باقی نخواهد ماند. در مرحله بعد پروژه های هر یک کشورهای منطقه با حصول توافق و بدون نگاه امنیتی و بی اعتمادی به دیگر کشورها و تهدید توصیف کردن آن ها در راستای سعادت جمعی اجرا گردد.

*مصاحبه : حسن صالحی – سرویس عراق و اقلیم کردستان خبرگزاری کردپرس