پایان تکثر فرهنگی در مناطق کردنشین ترکیه / نورجان بایسل

سرویس ترکیه – با پیروزی حزب کردی جامعۀ دموکراتیک در انتخابات محلی سال 2009، مفهوم ادارۀ چند زبانی و چند فرهنگی در مناطق کردنشین ترکیه عملی شد. ارمنیان، آشوریان و چالدیان به خانه های خود باز گشتند و یک بار دیگر در کنار کردها قرار گرفتند و زبان و فرهنگ آنها مورد احترام واقع شد. اما پس از زندانی شدن شهرداران کرد و تعیین سرپرست های دولتی به جای شهرداران منتخب، همۀ آثار تکثر فرهنگی در این مناطق برچیده شد.

حزب کردی جامعۀ دموکراتیک (DTP) پس از آن که در انتخابات محلی سال 2009 اغلب شهرداری های مناطق عمدتاً کردنشین جنوب شرقی ترکیه را از آن خود کرد، مفهومی را که خود «ادارۀ چندزبانی و چندفرهنگی» می نامید، در شهرهای کردنشین به اجرا در آورد.

کلیسای ارمنی گیراگوس مقدس، بزرگ ترین کلیسای ارمنی در خاورمیانه، در سال 2011 پس از یک بازسازی اساسی که هزینۀ آن را شهرداری دیاربکر و جامعۀ ارمنیان تقبل کردند، باز گشایی شد. صدها ارمنی از ایالات متحده، اروپا و جای جای جهان برای مراسم افتتاح به دیاربکر آمدند. مراسم بزرگی بود. عثمان بایدمیر شهردار وقت دیاربکر در این مراسم به ارمنیان گفت:

«امروز من میزبان شما نیستم. اینجا خانۀ شما است. به خانه خوش آمدید. خدا را شکر که پس از یک قرن ما دوباره با هم هستیم. خدا را شکر که یک بار دیگر صدای اذان و زنگ کلیسا با هم شنیده می شوند. پس از رفتن شما ما بینوا شدیم و صلح را از دست دادیم. ما دیگر هرگز شما را رها نمی کنیم؛ ما دیگر هرگز برادران و خواهرانمان را رها نمی کنیم.»

افتتاح کلیسای ارمنیان رویدادهای چندفرهنگی دیگری به دنبال داشت. در سال 2012 رسانه ها با غرور اخبار آغاز دوره های آموزش زبان ارمنی در دیاربکر را پوشش دادند. این دوره ها با حمایت شهرداری سور چند سال ادامه داشتند و با استقبال گستردۀ جوامع کرد و ارمنی محلی مواجه شدند. پس از چند سال تابلوهای خیابانی به زبان ارمنی به مردم لبخند زدند. نه تنها در شهر من دیاربکر، بلکه در شهرستان های بسیار دیگری مانند ادرمیت، دریک و وان نیز، تابلوهای خیابانی به زبان ارمنی و رویدادهای فرهنگی ارمنی عادی و معمول شدند.

سویل روژبین چتین شهردار ادرمیت گفت: «ما اجازه نمی دهیم تاریخ و فرهنگ ارمنیان، که حکومت می خواهد آن را محو کند، بیش از این تخریب شود. این تلاش ما لازمۀ احترام به حافظۀ جمعی مردم ارمنی است.»

این رویدادها با تحولات دیگری مرتبط با آشوریان و دیگر گروه های اقلیت ساکن در مناطق کردنشین ادامه یافتند. خانواده های آشوری بسیاری پس از اسل ها از اروپا به روستاهای خود باز گشتند. شهرداری های مناطق کردنشین در بازسازی زندگی آنها در روستاهایشان از آنها حمایت کردند. در فاصلۀ سال های 2012 تا 2015 سرخط رسانه ها بازگشت آشوری ها را پوشش می داد. در هر هواپیمایی که به منطقه پرواز می کرد، چند خانوادۀ آشوری دیده می شدند. محصولات آشوری ها در کل منطقه گسترش یافتند و دیدن تولیدات فرهنگی اقلیت ها در بازارها امری عادی شد.

در جولای سال 2015 پس از شکست پروسۀ صلح میان حکومت ترکیه و حزب کارگران کردستان (PKK)، درگیری در شهرهای کردنشین آغاز شد. حکومت در شهرهای کردنشین حکومت نظامی اعلام کرد. کلیسای ارمنی گیراگوس مقدس، چند کلیسای دیگر و اماکن تاریخی بسیاری که برای کردها، ارمنی ها، آشوری ها و چالدی ها اهمیت داشتند، در زمان حکومت نظامی غارت و ویران شدند.

پس از اعلام وضعیت فوق العاده در ماه جولای 2016، شهرداران کرد زندانی شدند و مدیران دولتی به جای شهرداران منتخب کرد تعیین شدند. سرپرستان شهرداری ها پیش از هر چیز تابلوهای ارمنی را از ورودی شهرداری ها شهرهای کردنشین برداشتند و به جای آنها پرچم ترکیه را نصب کردند.

چند ماه بعد در شهرهایی مانند ادرمیت، وان و آختامار که ارمنیان صدها سال است در آنها زندگی می کنند، تابلوهای خیابانی که به زبان ارمنی نوشته شده بودند برچیده شدند. در دیاربکر نیز اوضاع به همین منوال بود. سرپرستان شهرداری ها تابلوهای ارمنی و آشوری را برداشتند و به جایشان پرچم ترکیه را نصب کردند. برای عبدالله دمیرباش شهردار سور یک پروندۀ قضایی باز شد و اتهام وی استفاده از تابلوهای ارمنی و آشوری در خیابان ها بود.

شبه نظامیان شروع به غصب زمین های آشوریان و چالدیان کردند. برخی از کسانی که برای حفظ زمین هایشان تلاش کردند، زندانی شدند. آنها نه تنها از سوی شبه نظامیان، بلکه از سوی سربازانی که در خلال عملیات نظامی علیه PKK جنگل ها را به آتش می کشیدند، در معرض تهدید بودند. ارمنی ها، آشوری ها و چالدی هایی که به روستاها، زمین ها و خانه های خود باز گشته بودند، دوباره رفتند.

همۀ دوره های آموزشی زبان کردی و ارمنی تعطیل شدند. رسانه های کردی تعطیل شدند. بیلبوردها، تابلوها، نام خیابان ها و یادمان های کردی، ارمنی و آشوری کاملاً برچیده شدند. همۀ مراکز فرهنگی تعطیل شدند. هر چیزی که به چند زبانی و چند فرهنگی ارتباط داشت، ممنوع شد.

همه چیز به دوران یک فرهنگ، یک زبان، یک ملت، یک پرچم باز گشت. در دو سال گذشته، با تعیین سرپرس از سوی حکومت برای شهرداری های مناطق کردنشین، ما یک بار دیگر همه چیز را از دست دادیم. ما تکثر فرهنگی را از دست دادیم. ما ارمنی ها، آشوری ها و چالدی ها را از دست دادیم. ما دوباره برادران و خواهرانمان را از دست دادیم.

ما دوباره بینوا شدیم.

* نورجان بایسل فعال حقوق بشر و روزنامه نگار کرد ساکن دیاربکر و برندۀ جایزۀ مدافعان در خطر حقوق بشر سال 2018 است. فقر، توسعه و مهاجرت در مناطق کردنشین ترکیه کانون پژوهش های وی را تشکیل می دهد. بایسل برای برنامۀ توسعۀ سازمان ملل در ترکیه نیز فعالیت می کند. وی به خاطر انتقاد از حملۀ نظامی ترکیه به عفرین دستگیر و به 10 ماه حبس محکوم شد.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی احوال

ترجمه: خبرگزاری کردپرس - سرویس ترکیه

بیشتر بخوانید:

مصاحبۀ ریجن با سخنگوی YPG: 900 عضو داعش از 44 کشور جهان در اسارت YPG هستند

روابط ترکیه – اقلیم کردستان یک سال پس از همه پرسی استقلال / پل ایدون

تلاش اردوغان برای حل معمای خاشقچی دغدغۀ آزادی رسانه ها نیست / گوکجان آیدوغان

برانسون، خاشقچی، ایران: فرصت ها و چالش های روابط ترکیه - آمریکا / ادوارد جی. استافورد

کمالیسم راست گرا و ارتش ترکیه / گوکهان باجیک

آیندۀ مناسبات آنکارا – واشنگتن در دوران پس از ازادی برانسون – سرکان دمیرتاش

9 پیامد منفی مناقشۀ برانسون برای اردوغان / ایلهان تانر

مشکلات ترکیه با آزادی برانسون حل نمی شود / مارک بنتلی

کد خبر 88804

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha