به گزارش کردپرس؛ توسعه این مناطق نیازمند واکاوی وضعیت موجود و ارائه داده های مناسب علمی و میدانی جهت برنامه ریزی هدفمند و کمک به حل این آسیب ها است.
برای بررسی وضعیت آسیب های اجتماعی محلات حاشیه ای سقز (با تاکید بر تازآباد و قوخ) مصاحبه ای را با فواد بابایی روانشناس و مدرس دانشگاه انجام داده ایم که به شرح زیر از نظرتان می گذرد:
ـ وضعیت شهرستان سقز را به لحاظ آسیب های اجتماعی چطور ارزیابی می کنید؟
با توجه به اينكه بحث آسيب هاي اجتماعي دامنه اي بسيار وسيع و گسترده را شامل مي شود و به صورت مداوم بر مولفه هاي آسيب اجتماعي افزوده مي شود، لذا مي توان گفت هر گونه اظهارنظر درباره تعيين كردن آسيب هاي اجتماعي و عوامل به وجود آورنده ي آن كار ميداني و پژوهشي خاصي را مي طلبد
اما در مجموع و با توجه به وضعيت هاي تعيين كننده چهارگانه آسيب ها ١. فردي ٢. اجتماعي ٣. آماري ٤. ديني - عرفي مي توان گفت وضعيت شهرستان سقز در مرز هشدار قرار دارد و دامنه ي آن فراگيرتر و روبه افزايش است.
ـ با توجه به بررسی ها و فعالیت جنابعالی، در حاشیه های شهری همچون قوخ و تازآباد چه آسیب هایی بیشتر به چشم می خورد؟
در پژوهش هاي ميداني سال گذشته و تقريبا سه ماهه اول امسال خشونت هاي خانگي (همسر آزاري) و پرخاشگري بيشترين فراواني را دارد؛ مشكلات تربيت جنسي، بيكاري، ترك تحصيل و آسيب فضاهاي مجازي در رده هاي بعدي قرار دارند.
علل این آسیب ها بیشتر چه مسائلی هستند؟
آسيب هاي اجتماعي و رشد آنها از يك مدل خاص تبعيت نمي كند؛ يعني نمي توان يك عامل را باعث به وجود آمدن يك آسيب اجتماعي دانست، معمولا چندين عامل باعث به وجود آمدن چندين آسيب مي شوند و از رابطه علت و معلول پيچيده اي تبعيت مي كنند. براي مثال بيكاري، اعتياد و فقر مي تواند از علل اصلي طلاق باشند و خود طلاق از مهمترين عوامل بوجود آورنده اعتياد است و از طرفي اين عوامل مي تواند باعث كودك آزاري شود. ولي مي توان ٤ عامل كلي را براي عوامل بوجود آورنده در نظر گرفت. عوامل فردي مانند جنسيت، سن، عوامل ژنتيكي، ظاهر و تيپ، عوامل رواني مانند اضطراب، كم هوشي، قدرت طلبي، كم رويي، عوامل محيطي مانند شرايط اقليمي، شهر و روستا، نوع محله و عوامل اجتماعي و فرهنگی مانند خانواده، فقر، فرهنگ، اقتصاد، بيكاري، رسانه، فضای مجازی این چهار عامل کلی را تشکیل می دهند.
در بررسی های شما بین طبقه اقتصادی- اجتماعی، نرخ بيكاري بالا و ناپايداري شغلي و میزان آسیب ها چقدر رابطه وجود دارد؟
بيكاري، عدم درآمد كافي و سطح سواد پايین سرپرستان خانواده، ارتباط مستقيم با مشاجرات خانوادگي، تربيت جنسي نامناسب و ترك تحصيل فرزندان در مناطق حاشيه دارد.
احساس نابرابری، خدمات شهری، ضعف نهادهای فرهنگی، امکانات رفاهی و کنترل اجتماعی از مواردیست که ساکنان حاشیه ای در بررسی های میدانی بعنوان بسترساز آسیب ها و جرایم اجتماعی یاد می کنند، آیا در بررسی های علمی شما این رابطه معنادار ثابت شده است؟
معناداري موارد مطروحه بالا با آسيب هاي اجتماعي قطعي و حتمي است. اختصاص منابع و ارائه خدمات شهري از سوي نهادهاي متولي حق تمام شهروندان است. به طور مثال اگر اهالي محلات حاشيه براي در اختيار داشتن امكانات احساس تبعيض يا نابرابري را در ذهن خود بپرورانند، در نحوه استفاده و نگه داري از وسايل دولتي مانند (اتوبوس هاي خط واحد شهري) هيچ گونه احساس مسئوليتي در قبال آن نخواهند داشت و حتي در موارد خاص براي ابراز نارضايتي از وضع موجود در صدد آسيب رساندن به امكانات دولتي نيز مي باشند.
ـ به لحاظ وضعيت سلامت روان مناطق حاشیه ای سقز در چه وضعیتی قرار دارند؟
وقتي در مورد مفهوم سلامت روان صحبت مي كنيم منظور مفهومي كلي كه شامل مسائل فردي، اجتماعي، رواني و بيولوژيك در وجود انسان هاست، مي شود. بر اساس تحقيقات صورت گرفته شكل گيري هويت منفي، پرخاشگري، اضطراب، اختلالات سلوك، احساس بدبيني نسبت به آينده و ... از مهمترين موارد شناسايي شده در اين مناطق مي باشند.
ـ به نظر شما برای توانمندسازی مناطق حاشیه ای در مقابل آسیب های اجتماعی چه اقداماتی باید انجام داد؟
به نظر اينجانب مهمترين مبحث در ارتباط با آسيبهاي اجتماعي بحث "آموزش" است؛ آموزش مهارت هاي زندگي، آموزش تربيت جنسي، آموزش هاي پيش از ازدواج، آموزش هاي حرفه آموزي و ... از مهمترين نيازهاي مناطق حاشيه براي توانمندسازي آن است. نهادينه كردن رفتارهاي سالم در افراد مناطق حاشيه نيازمند همكاري و اختصاص بودجه هاي مناسب از سوي نهادهاي متولي مي باشد. هر چند كه اقداماتي خوب و مناسب توسط ادارات بهزيستي و واحدهاي اورژانس اجتماعي با ايجاد پايگاه هاي خدمات اجتماعي در مناطق حاشيه انجام شده است.
باید درنظر داشت حل آسیب ها و مشکلات اجتماعی نیازمند تشریک مساعی و مشارکت تمامی نهادهای اجرایی و فرهنگی و همچنین انجمن های مدنی و مردمی و ترسیم نقشه ها و برنامه های راهبردی است.
نظر شما